Χρονιά των μικρομεσαίων επιχειρήσεων θεωρούν οι τράπεζες το 2023, καθώς θα «τρέξουν» συνδυαστικά τα προγράμματα του αναπτυξιακού νόμου, του νέου ΕΣΠΑ και φυσικά του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που έχει ανοίξει τις πύλες του τόσο για τις μικρομεσαίες όσο και τις μικρές επιχειρήσεις, προσφέροντας χαμηλότοκα δάνεια για το σκέλος που προέρχεται από το Ταμείο.

Το νέο ΕΣΠΑ με τη σειρά του, μέσα από το πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» και τις δύο δράσεις για τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την πράσινη μετάβαση, που αναμένονται στα τέλη του μήνα, ανοίγει μαζί με τον αναπτυξιακό τον χορό των επιδοτήσεων και θα λειτουργήσει ενισχυτικά στις επενδυτικές πρωτοβουλίες μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) με στόχο την προσαρμογή τους στο νέο περιβάλλον της ψηφιακής εποχής και της πράσινης επιχειρηματικότητας.

Τα χρηματοδοτικά μπάτζετ των τραπεζών για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ενισχύονται από τα προγράμματα της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που «τρέχουν» ήδη και εξασφαλίζουν χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους, αλλά και αυτά που δρομολογούνται για το 2023 και αναμένεται σύντομα να διατεθούν στην αγορά, ο συνολικός προϋπολογισμός των οποίων εκτιμάται ότι θα φθάσει τα 2 δισ. ευρώ. Με βάση τον σχεδιασμό στα νέα προγράμματα της ΕΑΤ το κόστος χρήματος θα είναι μειωμένο τουλάχιστον κατά 40%, ενώ το επιτόκιο θα είναι επιδοτούμενο για τα πρώτα χρόνια, στις περιπτώσεις αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων.

Τις χρηματοδοτικές δυνατότητες που παρέχουν οι τράπεζες μέσα από τις καθιερωμένες γραμμές ρευστότητας για κεφάλαια κίνησης και χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων, συμπληρώνουν οι συνεργασίες που έχουν ξεκινήσει και ανανεώνουν κάθε χρόνο με υπερεθνικούς οργανισμούς, όπως η Ευρωπαϊκή ΤΕράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), το European Investment Fund (EIF) και η EBRD. Τα πρώτα προγράμματα έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους στο ράφι των τραπεζών και αναμένεται να εμπλουτιστούν έως τα τέλη του α΄ τριμήνου, στοχεύοντας μέσω των διευκολύνσεων που παρέχουν, όπως η εγγύηση μέρους του δανείου, να εξασφαλίσουν καλύτερους όρους τιμολόγησης, σε μια περίοδο που η άνοδος των επιτοκίων αποτελεί ουσιαστικό πρόβλημα για τις ΜμΕ.

Τέσσερα προγράμματα 2 δισ. από την ΕΑΤ

Τέσσερα νέα προγράμματα σχεδιά-ζει για το προσεχές διάστημα η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ), ενώ σε λιγότερο από δύο εβδομάδες τίθεται σε λειτουργία το πρώτο microfinance εργαλείο, το νέο Ταμείο Μικρών Δανείων προς αγροτικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις.

Τα νέα προγράμματα έρχονται σε συνέχεια των υφισταμένων χρηματοδοτικών προϊόντων, δηλαδή τα δάνεια του ΤΕΠΙΧ ΙΙ (που είναι τα φθηνότερα επενδυτικά δάνεια της αγοράς), το Ταμείο Εγγυοδοσίας Καινοτομίας, το Ταμείο Εγγυοδοσίας ΤΜΕΔΕ για κεφάλαια κίνησης και το Ταμείο Εγγυοδοσίας επιχειρήσεων παραγωγής Οπτικοακουστικών Μέσων, που «τρέχουν» στην αγορά και διατίθενται σχεδόν από όλες τις τράπεζες. Οπως σημειώνει η CEO της ΕΑΤ Αθηνά Χατζηπέτρου, «έχουμε περάσει ήδη στην εποχή των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων και τα νέα χρηματοδοτικά εργαλεία θα εξασφαλίζουν μειωμένο κόστος χρηματοδότησης κατά 40%, ενώ το επιτόκιο θα είναι επιδοτούμενο για τα πρώτα χρόνια στις περιπτώσεις αναπτυξιακών επενδυτικών σχεδίων, πράσινων και ψηφιακών».

Συγκεκριμένα στα σκαριά είναι:
1. Το Green (Green Portfolio Guarantee Fund for Sustainable Development) με προϋπολογισμό 500 εκατ. για χρηματοδοτήσεις επενδυτικού σκοπού και κεφαλαίων κίνησης προς ΜμΕ και μικρού μεγέθους μεσαίας κεφαλαιοποίησης επιχειρήσεις (Small Mid-Caps). Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτεί πράσινα επενδυτικά σχέδια με δυνατότητα επιδότησης επιτοκίου για τα 2 πρώτα έτη και το ύψος της χρηματοδότησης θα κυμαίνεται από 50.000 – 15 εκατ. ευρώ.

2. Το Digital (Digitalization Portfolio Guarantee Fund for Sustainable Development) με προϋπολογισμό 250 εκατ. που θα παρέχει εγγυήσεις προκειμένου οι ΜμΕ επιχειρήσεις να λάβουν δανειοδότηση επενδυτικού κεφαλαίου αλλά και κεφαλαίου κίνησης, για να χρηματοδοτήσουν την ψηφιοποίηση των εργασιών τους. Το πρόγραμμα θα συνοδεύεται με δυνατότητα επιδότησης επιτοκίου για τα 2 πρώτα έτη για δάνεια από 5.000 – 600.000 ευρώ με διάρκεια από 2-10 έτη.

3. Το Growth Portfolio Guarantee Fund με προϋπολογισμό 750 εκατ. ευρώ θα αποτελέσει εγγυοδοτικό εργαλείο για την παροχή χρηματοδοτήσεων κεφαλαίου κίνησης (δάνεια και revolving credit lines), με στόχο να λειτουργήσει ομαλά ο συναλλακτικός κύκλος των μικρομεσαίων και επιχειρήσεων μεσαίας κεφαλαιοποίησης mid-cap. Τα κεφάλαια κίνησης με δυνατότητα σε μορφή ανακυκλούμενης πίστωσης θα ξεκινούν από 10.000 και θα φτάνουν έως και 1,5 εκατ. και η διάρκεια από 2-5 έτη.

4. Το Development Law Financial Instrument (DeLFI) με προϋπολογισμό 500 εκατ. θα αποτελέσει εγγυοδοτικό εργαλείο για επενδυτικά σχέδια ενταγμένα στον αναπτυξιακό νόμο. Θα κινηθεί σε δύο άξονες. Για κεφάλαιο κίνησης για προχρηματοδότηση επιχορήγησης (bridge financing) και για μακροπρόθεσμο δανεισμό για την κάλυψη της ιδιωτικής συμμετοχής. Η χρηματοδότηση θα ξεκινά από 50.000 και θα φθάνει έως και τα 10 εκατ. και η διάρκεια του δανείου θα είναι από 2-10 έτη, ανάλογα με τον χαρακτήρα του δανείου.

Την αυλαία των νέων συνεργασιών με υπερεθνικούς φορείς ανοίγει για το 2023 η Eurobank μέσω της συμφωνίας με το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων (EIF) για το νέο εγγυοδοτικό πρόγραμμα «InvestEU SME Competitiveness», στο οποίο το EIF εγγυάται το 50% του δανείου. Οπως εξηγεί ο γενικός διευθυντής Retail Banking της Eurobank Ιάκωβος Γιαννακλής, το πρόγραμμα είναι συνολικού προϋπολογισμού 250 εκατ. και εξασφαλίζει προνομιακή τιμολόγηση για την κάλυψη των αναγκών της επιχείρησης για κεφάλαιο κίνησης αλλά και επενδύσεις, καθώς το ύψος του δανείου ξεκινάει από 10.000 ευρώ και μπορεί να φθάσει έως 1 εκατ. ή και περισσότερο.

«Είναι μια χρυσή ευκαιρία για την επιχειρηματικότητα και τη χώρα, που όλοι μαζί πρέπει να αξιοποιήσουμε», επισημαίνει η γενική διευθύντρια Λιανικής Τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας Χριστίνα Θεοφιλίδη. Η τράπεζα, σε συνδυασμό με τα χρηματοδοτικά εργαλεία στα οποία συμμετέχει, «τρέχει» έως τα τέλη του χρόνου με την εγγύηση του Ταμείου Εγγυοδοσίας ειδικό πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση επενδυτικών αναγκών και των αναγκών σε κεφάλαιο κίνησης μονιμότερου χαρακτήρα για την έναρξη, επέκταση ή ενίσχυση δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης. Το ύψος του δανείου κυμαίνεται από 10.000 και φθάνει έως και 1,8 εκατ. και λόγω της εγγύησης που καλύπτει έως το 80% της χρηματοδότησης, το δάνειο εξασφαλίζει ευνοϊκούς όρους.

Ψηφιακά και πράσινα σχέδια μέσω ΕΣΠΑ

Με ανοιχτή ημερομηνία υποβολής αιτήσεων ξεκινά στα τέλη του μήνα η πρώτη δράση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσα από το πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα» του νέου ΕΣΠΑ. Το πρώτο πρόγραμμα με προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ θα αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΜμΕ και το δεύτερο, συνολικού προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ, θα αφορά την πράσινη μετάβαση. Πρόκειται, σύμφωνα με τον υφυπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων Γιάννη Τσακίρη, για τα δύο «εμβληματικά προγράμματα» του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που θα βοηθήσουν τις ΜμΕ να εκσυγχρονιστούν στο πλαίσιο της ψηφιακής οικονομίας, αλλά και να εισαγάγουν πράσινες λύσεις στη δραστηριότητά τους που θα τους επιτρέψουν να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους. Συγκεκριμένα το πρόγραμμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός ΜμΕ», περιλαμβάνει:
1. Τον βασικό ψηφιακό μετασχηματισμό για επιχειρήσεις που στοχεύουν στην κάλυψη βασικών ελλείψεων σε εφαρμογές και εξοπλισμό, με ανώτατο όριο ενίσχυσης το ποσό των 30.000 ευρώ.
2. Τον προηγμένο ψηφιακό μετασχηματισμό για επιχειρήσεις που στοχεύουν στη διεύρυνση της ψηφιακής και τεχνολογικής τους ωριμότητας, με ελάχιστο και μέγιστο συνολικό ενισχυόμενο προϋπολογισμό από 50.000 έως και 650.000 ευρώ.
3. Τον ψηφιακό μετασχηματισμό αιχμής για επιχειρήσεις που επιδιώκουν να υλοποιήσουν ολοκληρωμένες επενδύσεις σε τεχνολογίες αιχμής ή σε λύσεις τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, με ελάχιστο και μέγιστο συνολικό ενισχυόμενο προϋπολογισμό από 200.000 έως και 1,2 εκατ. ευρώ.
Αντίστοιχα, το πρόγραμμα «Πράσινη Μετάβαση ΜμΕ» περιλαμβάνει:
1. Tον πράσινο μετασχηματισμό, που αφορά επιχειρήσεις με επιχορηγούμενο προϋπολογισμό επενδυτικού σχεδίου από 200.000 έως και 1 εκατ. ευρώ και
2. Tην πράσινη παραγωγική επένδυση, που αφορά επιχειρήσεις με επιχορηγούμενο προϋπολογισμό επενδυτικού σχεδίου από 30.000 έως και 200.000 ευρώ.

Ταμείο Ανάκαμψης

Ως ναυαρχίδα των επενδυτικών προγραμμάτων προβάλλει το Ταμείο Ανάκαμψης, που κόντρα στην επικρατούσα άποψη που θέλει τους πόρους του να μονοπωλούν οι μεγάλες επιχειρήσεις της χώρας, οι τράπεζες επιμένουν ότι είναι εξίσου ελκυστικό και για τις μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις. Προϋπόθεση, τα επενδυτικά σχέδια να εμπίπτουν στους πυλώνες της πράσινης μετάβασης, του ψηφιακού μετασχηματισμού, της εξωστρέφειας, της ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας μέσω συνεργασιών, εξαγορών και συγχωνεύσεων και της καινοτομίας – έρευνας και ανάπτυξης. Το μοντέλο χρηματοδότησης υπακούει στον γενικότερο κανόνα του συνδυασμού πόρων, με ποσοστό χρηματοδότησης από το ΤΑΑ μέχρι 50% του επιλέξιμου επενδυτικού κόστους του επενδυτικού σχεδίου, τραπεζικής χρηματοδότησης σε ποσοστό κατ’ ελάχιστον 30% και ίδιας συμμετοχής της επιχείρησης κατ’ ελάχιστον 20%. Οπως εξηγεί η διευθύντρια Διεύθυνσης Πιστοδοτήσεων Wholesale Banking της Alpha Bank, Τζωρτζίνα Φαρμάκη, «το συνολικό χρηματοοικονομικό κόστος είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό για τις επιχειρήσεις, συνδυάζοντας το επιτόκιο του τραπεζικού δανείου με το σταθερό επιτόκιο των πόρων ΤΑΑ, το οποίο μπορεί να είναι κατ’ ελάχιστον 0,35% για μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις και 1% για τις υπόλοιπες».

Ευγενία Τζώρτζη (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)