Οι 27 ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν ομόφωνα στην ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής κυριαρχίας, εγκρίνοντας αυξημένες στρατιωτικές δαπάνες και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία. Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ευελιξία στους δημοσιονομικούς κανόνες, προκειμένου να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση αμυντικών σχεδίων, έλαβε ευρεία υποστήριξη. Παράλληλα, προωθείται η δανειοδότηση έως 150 δισ. ευρώ για την αναβάθμιση των εθνικών αμυντικών δυνατοτήτων.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε σε κοινά ευρωπαϊκά αμυντικά έργα, όπως η ανάπτυξη κυβερνοάμυνας και δορυφορικής επιτήρησης. Ωστόσο, η ενότητα των ηγετών δοκιμάστηκε στο ζήτημα της Ουκρανίας, καθώς ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν έθεσε βέτο στο σχετικό κείμενο συμπερασμάτων.

Ξεχωριστή δήλωση για την Ουκρανία από τους 26

Παρά το βέτο της Βουδαπέστης, οι υπόλοιποι 26 ηγέτες προχώρησαν σε ξεχωριστή δήλωση, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους για πολιτική, στρατιωτική και οικονομική στήριξη στο Κίεβο. Το παρασκήνιο των διαβουλεύσεων έντονο, με τους ηγέτες να καταλήγουν σε ένα κείμενο συμπερασμάτων, στο οποίο συμφώνησε ο πρωθυπουργός της Σλοβακίας Ρόμπερτ Φίτσο, καθώς το Συμβούλιο υιοθέτησε μία παράγραφο που γίνεται αναφορά στην εντατικοποίηση των προσπαθειών Σλοβακίας και Ουκρανίας στην εξεύρεση λύσης στο ζήτημα της διαμετακόμισης φυσικού αερίου.

Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε πως η ΕΕ έχει διασφαλίσει την οικονομική επιβίωση της Ουκρανίας, επενδύει στην αμυντική της βιομηχανία και ενισχύει το ενεργειακό της σύστημα.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, παρών στη σύνοδο, χαιρέτισε την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, επισημαίνοντας τον κρίσιμο ρόλο της στην ασφάλεια της χώρας του.

Σταθερή υποστήριξη στην Ουκρανία

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του επαναλαμβάνει τη θέση που έχουν διατυπώσει όλο το προηγούμενο διάστημα, οι εκπρόσωποι των Θεσμών της ΕΕ, αλλά και οι ηγέτες της ΕΕ, λέγοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξουν διαπραγματεύσεις χωρίς την Ουκρανία, αλλά και την Ευρώπη. Πιο συγκεκριμένα το κείμενο αναφέρει ότι « ενόψει της νέας δυναμικής των διαπραγματεύσεων που θα πρέπει να οδηγήσουν σε μια τέτοια συνολική, δίκαιη και διαρκή ειρήνη, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία των ακόλουθων αρχών: α) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, β) δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις που επηρεάζουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια χωρίς τη συμμετοχή της Ευρώπης. Η ασφάλεια της Ουκρανίας, της Ευρώπης, η διατλαντική και η παγκόσμια ασφάλεια είναι αλληλένδετες, γ) οποιαδήποτε εκεχειρία ή κατάπαυση του πυρός μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο ως μέρος της διαδικασίας που οδηγεί σε μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία, δ) οποιαδήποτε τέτοια συμφωνία πρέπει να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία που θα συμβάλλουν στην αποτροπή μελλοντικής ρωσικής επιθετικότητας, και ε) η ειρήνη πρέπει να σέβεται την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανία».

Η ΕΕ δεσμεύτηκε για επιπλέον στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, με 30,6 δισ. ευρώ προγραμματισμένα για το 2025, ενώ εξετάζεται η περαιτέρω ενίσχυση της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας.

Παράλληλα, η ΕΕ εκφράζει ετοιμότητα για συμβολή σε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, στο πλαίσιο συνεργασίας με το ΝΑΤΟ και τη G7.

Ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προχώρησε σε αποφάσεις που στοχεύουν στην αύξηση της αμυντικής ετοιμότητας, τη μείωση στρατηγικών εξαρτήσεων και την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας.

Αύξηση αμυντικών δαπανών: Προτάθηκε η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής στο Σύμφωνο Σταθερότητας για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης στρατιωτικών προγραμμάτων.

Νέο χρηματοδοτικό εργαλείο: Έως 150 δισ. ευρώ σε δάνεια για αμυντικές επενδύσεις, με ενίσχυση της στήριξης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ).

Βιομηχανική στρατηγική: Ταχεία ολοκλήρωση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Αμυντικής Βιομηχανίας (EDIP) και στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου.

Συνεργασία με το ΝΑΤΟ: Οι ηγέτες επιβεβαίωσαν ότι η ευρωπαϊκή αμυντική ενίσχυση λειτουργεί συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ.

Το ζήτημα της ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας θα απασχολήσει και το τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα συγκληθεί την επομένη της παρουσίασης εκ μέρους της Κομισιόν της πολυαναμενόμενης «λευκής βίβλου» για την άμυνα, στις 19 Μαρτίου.

«Δίκαιη και διαρκή ειρήνη μέσω της ισχύος»

«Όλοι θέλουμε μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη μέσω της ισχύος κι αυτό είναι προς το συμφέρον και του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ», είπε αργά το βράδυ αναφερόμενη στον πόλεμο στην Ουκρανία η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Αν ο πρόεδρος Τραμπ θέλει να το πετύχει αυτό, είναι δυνατό μόνο με την υποστήριξη της ΕΕ και των κρατών μελών της», συνέχισε η πρόεδρος της Κομισιόν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά την ολοκλήρωση της έκτακτης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες. Επιχειρηματολόγησε ότι η ΕΕ είναι αυτή που εξασφάλισε την οικονομική επιβίωση της Ουκρανίας για το 2025, η ΕΕ είναι αυτή που τώρα επενδύει κεφάλαια στην ουκρανική αμυντική βιομηχανία και παρέχει τις στρατιωτικές δυνατότητες που χρειάζεται η Ουκρανία, καθώς και αυτή που φροντίζει να επιβιώσει το ενεργειακό σύστημα της χώρας τον χειμώνα. «Είναι πολλά τα παραδείγματα που δείχνουν πόσο σημαντικό είναι η Ευρώπη να φτάσει σε μια θετική κατάληξη, που σημαίνει ειρήνη μέσω της ισχύος που είναι προς το συμφέρον όλων», συμπλήρωσε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα είπε ότι «η ασφάλεια της Ουκρανίας βρίσκεται στον πυρήνα της ασφάλειας της Ευρώπης» και «οι προσπάθειές μας να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή άμυνα θα ωφελήσουν επίσης την Ουκρανία».

«Είμαστε με την Ουκρανία από την πρώτη μέρα. Έχουμε ήδη προσφέρει περισσότερα από 135 δισεκ. ευρώ από το 2022», συνέχισε ο Αντόνιο Κόστα, επιμένοντας ότι η υποστήριξη της ΕΕ είναι «ακλόνητη», είτε ο πόλεμος συνεχιστεί, είτε σε οποιεσδήποτε μελλοντικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, είτε για την ανοικοδόμηση, είτε για την ενταξιακή προοπτική της στην ΕΕ.

Ο Αντόνιο Κόστα επισήμανε πως τα κράτη μέλη μπορούν άμεσα να αυξήσουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία χάρη στο αυξημένο δημοσιονομικό περιθώριο και πρόσθεσε ότι «αρκετά κράτη μέλη έχουν ήδη ανακοινώσει δεσμεύσεις έως και 15 δισεκ. ευρώ». Σημείωσε επίσης ότι ανατέθηκε στο Συμβούλιο να εργαστεί επειγόντως για περαιτέρω πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των πιεστικών στρατιωτικών και αμυντικών αναγκών της Ουκρανίας, ενώ ταυτόχρονα «προετοιμαζόμαστε να υποστηρίξουμε την Ουκρανία όταν αποφασίσει να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις, για να τη βοηθήσουμε να επιτύχει θετικό αποτέλεσμα, δηλαδή δίκαιη και διαρκή ειρήνη».

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κόστα επέμεινε πως «αυτό είναι σημείο καμπής για την Ευρώπη. Και σήμερα, δείξαμε ότι η ΕΕ ανταποκρίνεται στην πρόκληση, οικοδομώντας την Ευρώπη της Άμυνας και στέκοντας στο πλευρό της Ουκρανίας. Αυτό που όλοι θέλουμε, αυτό που όλοι μας αξίζουμε, αυτό για το οποίο όλοι εργαζόμαστε είναι η ειρήνη και η ασφάλεια».

athina984.gr