Η Σενεγάλη και η Τυνησία συγκαταλέγονται στις χώρες που υπέστησαν τις μεγαλύτερες πτώσεις στην ετήσια κατάταξη ως προς την ελευθερία του Τύπου που δίνει σήμερα στη δημοσιότητα η μη κυβερνητική οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (Reporters sans frontières, RSF).

Η Νορβηγία καταλαμβάνει την πρώτη θέση στην κατάταξη, η Βόρεια Κορέα παραμένει στην τελευταία.

Η Ελλάδα βρίσκεται στη 107η θέση.

Η Γαλλία ανέβηκε, από την 26η στην 24η θέση. Όμως η «μικρή άνοδος» αυτή εξηγείται «κυρίως από το ότι η κατάσταση χειροτέρεψε αλλού», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Κριστόφ Ντελουάρ, ο Γενικός Γραμματέας της οργάνωσης υπεράσπισης της ελευθεροτυπίας και των δημοσιογράφων.

Οι εντυπωσιακότερες πτώσεις καταγράφονται στο Περού 110ο, –33 θέσεις), στη Σενεγάλη (104η, –31 θέσεις), στην Αϊτή (99η, –29) και στην Τυνησία (121η, –27).

Στη Σενεγάλη, όπου το ενδεχόμενο να διεκδικήσει τρίτη θητεία ο πρόεδρος Μακί Σαλ προκαλεί αντιδράσεις, η RSF καταγγέλλει «τη ραγδαία επιδείνωση των συνθηκών ως προς την ασφάλεια των δημοσιογράφων». Κι αυτό παρότι πρόκειται για χώρα που ως πρότινος αποτελούσε «υπόδειγμα» στην περιφέρεια.

Η ΜΚΟ επισημαίνει ακόμη πως η Τυνησία του προέδρου Κάις Σάγεντ μοιάζει «ολοένα περισσότερο» να χαρακτηρίζεται από «αυταρχισμό και δυσανεξία» έναντι «της κριτικής του Τύπου».

Κατά την έκδοση για το 2023 της κατάταξης αναφοράς , οι συνθήκες άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος χειροτέρεψαν σε 7 χώρες στις 10.

Νέο στοιχείο: οι τρεις τελευταίες χώρες στην κατάταξη βρίσκονται στην Ασία, με το Βιετνάμ (178ο) και την Κίνα (προτελευταία) πάνω από τη Βόρεια Κορέα.

Ενθαρρυντικό στοιχείο είναι το ότι στις 52 από τις 180 χώρες, η κατάσταση χαρακτηρίζεται «καλή» ή «μάλλον καλή» (4 περισσότερες από ό,τι το 2022). Ο αριθμός αυτός είναι ο υψηλότερος από το 2016.

Η 21η έκδοση της παγκόσμιας κατάταξης στέκεται ιδιαίτερα στις συνέπειες της παραπληροφόρησης.

Στα δυο τρίτα από τις 180 χώρες της κατάταξης, οι ειδικοί που συνεισφέρουν στην κατάρτισή της τονίζουν «την εμπλοκή πολιτικών παραγόντων» σε «εκστρατείες μαζικής παραπληροφόρησης ή προπαγάνδας», σημειώνει η RSF.

Η μη κυβερνητική οργάνωση εκφράζει ιδιαίτερη ανησυχία για την εξάπλωση που παίρνει η παραπληροφόρηση σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, για παράδειγμα τις ψευδείς εικόνες –βίντεο και φωτογραφίες– δημιουργημένες από τεχνητή νοημοσύνη.

Αντ. Γκουτέρες: Η ελευθερία του Τύπου είναι η ψυχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων – Τουλάχιστον 67 εργαζόμενοι στα ΜΜΕ σκοτώθηκαν το 2022

Το μήνυμα πως «καθώς οι δημοσιογράφοι υπερασπίζονται την αλήθεια, ο κόσμος είναι μαζί τους», στέλνει ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου. «H ημέρα αυτή υπογραμμίζει μια βασική αλήθεια: Όλη η ελευθερία μας εξαρτάται από την ελευθερία του Τύπου» υπογραμμίζει και προτάσσει πως στη σημερινή και κάθε Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, ο κόσμος πρέπει να μιλήσει με μία φωνή: «Σταματήστε τις απειλές και τις επιθέσεις. Σταματήστε να συλλαμβάνετε και να φυλακίζετε δημοσιογράφους επειδή κάνουν τη δουλειά τους. Σταματήστε τα ψέματα και την παραπληροφόρηση. Σταματήστε να στοχεύετε την αλήθεια και όσους λένε την αλήθεια».

Στην αρχή του μηνύματός του, ο γενικός γραμματέας επισημαίνει πως για τρεις δεκαετίες, στην Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, η διεθνής κοινότητα γιορτάζει το έργο των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης.

Αναδεικνύοντας έτι περαιτέρω τη σημασία της ελευθερίας του Τύπου, τονίζει ότι είναι το θεμέλιο της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης. «Δίνει σε όλους μας τα δεδομένα που χρειαζόμαστε για να διαμορφώσουμε απόψεις και να πούμε την αλήθεια στην εξουσία».

Αναφερθείς στο φετινό μήνυμα της Παγκόσμιας αυτής Ημέρας, αναφέρει ότι υπενθυμίζει η ελευθερία του Τύπου αντιπροσωπεύει την ίδια την ψυχή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Παράλληλα, ο Αντόνιο Γκουτέρες αναδεικνύει τους κινδύνους που ελλοχεύουν. «Σε κάθε γωνιά του κόσμου, η ελευθερία του Τύπου δέχεται επίθεση. Η αλήθεια απειλείται από την παραπληροφόρηση και τη ρητορική μίσους που επιδιώκουν να θολώσουν τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, μεταξύ επιστήμης και συνωμοσίας. Η αυξημένη συγκέντρωση της βιομηχανίας των μέσων ενημέρωσης στα χέρια λίγων, η οικονομική κατάρρευση δεκάδων ανεξάρτητων ειδησεογραφικών οργανισμών και η αύξηση των εθνικών νόμων και κανονισμών που καταπνίγουν τους δημοσιογράφους επεκτείνουν περαιτέρω τη λογοκρισία και απειλούν την ελευθερία της έκφρασης. Εν τω μεταξύ, οι δημοσιογράφοι και οι εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης στοχοποιούνται άμεσα εντός και εκτός διαδικτύου καθώς επιτελούν το ζωτικής σημασίας έργο τους. Παρενοχλούνται συστηματικά, εκφοβίζονται, κρατούνται και φυλακίζονται».

Σε αυτό το πλαίσιο, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ επισημαίνει πως τουλάχιστον 67 εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης σκοτώθηκαν το 2022 - μια απίστευτη αύξηση 50% σε σχέση με το προηγούμενο έτος και συμπληρώνει: «Σχεδόν τα τρία τέταρτα των γυναικών δημοσιογράφων έχουν υποστεί βία στο διαδίκτυο και μία στις τέσσερις έχει απειληθεί σωματικά. Πριν από δέκα χρόνια, τα Ηνωμένα Έθνη θέσπισαν ένα Σχέδιο Δράσης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων για την προστασία των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης και τον τερματισμό της ατιμωρησίας για εγκλήματα που διαπράττονται εναντίον τους».

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP