Η βιώσιμη γεωργία είναι καίριας σημασίας για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Σύμφωνα με μελέτη του ερευνητικού έργου JustReDI (Ανθεκτικότητα, Συμπερίληψη και Ανάπτυξη: Προς μια Δίκαιη Πράσινη και Ψηφιακή Μετάβαση των Ελληνικών Περιφερειών), πρακτικές όπως η εναλλαγή καλλιεργειών, η ενσωμάτωση καλλιεργειών φιλικών προς το περιβάλλον και η χρήση βιολογικών λιπασμάτων έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στη διατήρηση της εδαφικής υγείας.

Η έρευνα ανέδειξε τη σημασία της εκπαίδευσης των αγροτών για την υιοθέτηση βιώσιμων μεθόδων. Παράλληλα, η συνεργασία με τοπικούς φορείς και η ενίσχυση αγροτικών συνεργειών θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη διάδοση καλών πρακτικών. Ειδικές εκστρατείες ενημέρωσης και εκπαίδευσης με τη συμμετοχή επιστημόνων και τοπικών αρχών, προτάθηκαν για την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης σχετικά με τη σημασία της βιοποικιλότητας.

Η ανάλυση τονίζει, επίσης, τη σημασία των τεχνολογιών παρακολούθησης εδάφους, όπως αισθητήρες και συστήματα γεωγραφικής πληροφορίας (GIS), που μπορούν να προσφέρουν ακριβή δεδομένα για την κατάσταση του εδάφους, διευκολύνοντας τη λήψη αποφάσεων.

Αντίστοιχα, η γεωργία ακριβείας αναδεικνύεται ως μία από τις πιο υποσχόμενες προσεγγίσεις για τη βελτίωση της αποδοτικότητας στον αγροτικό τομέα. Το έργο JustReDI αξιολόγησε την εφαρμογή τεχνολογιών όπως οι αισθητήρες, τα drones και τα συστήματα πρόβλεψης καιρού σε διάφορες καλλιέργειες.

Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν έδειξαν ότι η χρήση αυτών των τεχνολογιών μπορεί να μειώσει τη χρήση λιπασμάτων και νερού σημαντικά, ενώ παράλληλα αυξάνει την παραγωγικότητα. Η μελέτη πρότεινε την εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων για την εκπαίδευση των αγροτών στις νέες τεχνολογίες, εξασφαλίζοντας την ομαλή μετάβαση σε ένα πιο τεχνολογικά προηγμένο μοντέλο γεωργίας.

Επιπλέον, προτάθηκε η δημιουργία πλατφορμών ανταλλαγής δεδομένων, όπου οι αγρότες μπορούν να μοιράζονται πληροφορίες σχετικά με τις καλύτερες πρακτικές και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να διευκολύνει τη συνεργασία και την καινοτομία σε τοπικό επίπεδο.

Η δε αγροδιατροφή αποτελεί συνδετικό κρίκο μεταξύ πρωτογενούς παραγωγής και βιομηχανίας τροφίμων. Το έργο JustReDI υπογραμμίζει την ανάγκη για βελτίωση της ασφάλειας τροφίμων και της ποιότητας, ενώ προωθεί την υιοθέτηση πιο φιλικών προς το περιβάλλον πρακτικών παραγωγής.

Η έρευνα κατέγραψε την ανάγκη ενίσχυσης της ιχνηλασιμότητας που μπορεί να επιτευχθεί μέσω τεχνολογιών blockchain, διασφαλίζοντας ότι οι καταναλωτές έχουν πρόσβαση σε διαφανείς πληροφορίες σχετικά με την προέλευση και την επεξεργασία των προϊόντων. Παράλληλα, η ενίσχυση τοπικών παραγωγών μέσω χρηματοδότησης και εκπαίδευσης είναι κρίσιμη για την ανταγωνιστικότητα των τοπικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές.

Η μελέτη τονίζει τη σημασία της δημιουργίας τοπικών δικτύων συνεργασίας, όπου αγρότες και παραγωγοί μπορούν να ανταλλάσσουν γνώση και εμπειρίες. Παράλληλα, η προώθηση νέων προτύπων πιστοποίησης, που επικεντρώνονται στη βιωσιμότητα, αποτελεί βασικό άξονα δράσης.

Συνολικά, μέσω του ερευνητικού έργου JustReDI αναδεικνύεται ότι οι συνδυασμένες προσεγγίσεις βιώσιμης γεωργίας, αγροδιατροφής και γεωργίας ακριβείας μπορούν να συμβάλουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη του αγροτικού τομέα, ειδικά στο πλαίσιο της πράσινης μετάβασης.

Το έργο JustReDI το οποίο λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας Ελλάδα 2.0, με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU και υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας, υλοποιείται με τη σύμπραξη έξι φορέων και ιδρυμάτων: του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), του Ερευνητικού Κέντρου «ΑΘΗΝΑ», καθώς και του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ) και του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος (ΔιΠΑΕ).

Το JustReDI περιλαμβάνει ένα συνεκτικό σύνολο δράσεων που θα συμβάλλουν στην υλοποίηση των ευρωπαϊκών και εθνικών στρατηγικών για την αναπτυξιακή πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της χώρας, μεγιστοποιώντας τον θετικό αντίκτυπο για την τοπική κοινωνία, ελαχιστοποιώντας τις κοινωνικές επιπτώσεις της διττής μετάβασης, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες και περιφέρειες, και ενισχύοντας την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα υπό το πρίσμα της δίκαιης ανάπτυξης και της συμπερίληψης.

Ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τις αντιλήψεις που σχηματίζουν οι Έλληνες για τα θέματα αυτά είναι και η έγκυρη δημόσια πληροφόρηση. Έτσι, το έργο περιλαμβάνει μια δράση για την αποτίμηση της αξιοπιστίας των ειδήσεων γύρω από την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση (Check4Facts).

Περισσότεροι πολίτες συμμετέχοντες στη διαδικασία, περισσότερες ευκαιρίες για βιώσιμη ανάπτυξη.

Εικόνες από FREEP!K