Εκεί όπου η ιστορία παραμένει ζωντανή και τα ονόματα των πρωταγωνιστών μνημονεύονται αιώνια, ο πιο μεγαλόσωμος άνδρας που έζησε ποτέ, σύμφωνα με τον Παυσανία, ο Πολυδάμας ο Θεσσαλός, γιος του Νικία, φορά το στεφάνι που κέρδισε ως Ολυμπιονίκης στο παγκράτιο το 408 π.Χ..

H κάμερα της ΕΡΤ, ξεναγεί το κοινό στις αίθουσες του Μουσείου Λαρίσης, προκειμένου να γνωρίσουν από κοντά δεκάδες Ολυμπιονίκες. Αθλητές από την περιοχή και όχι μόνο, που κέρδισαν έναν κότινο και την αθανασία.

Η Ασημίνα Τσιάκα, αρχαιολόγος εξηγεί πως υπάρχει ειδικός χώρος όπου αναφέρονται τα ονόματα διασήμων αθλητών από την Θεσσαλία που διακρίθηκαν στους αγώνες κατά την αρχαιότητα.

«Το ενδιαφέρον των παιδιών που επισκέπτονται με τα σχολεία τους το μουσείο είναι πολύ ενθαρρυντικά». Δείχνει ότι η σωστή προσέγγιση της ιστορίας και του αθλητισμού με τα μουσειακά εκθέματα και την ανάλογη πληροφόρηση από τους αρμοδίους του μουσείου εγείρει το συναίσθημα και την προσπάθεια της ευγενούς άμιλλας.   

Ταυροθήρια, ιπποδρομίες, οπλιδρομίες, αγωνίσματα που κατέστησαν ξεπερασμένα από την εξέλιξη, απαιτούσαν ικανότητες και θάρρος. Όχι τυχαία, όταν οι νικητές των αγώνων επέστρεφαν στις πόλεις τους, οι άρχοντες γκρέμιζαν τμήμα των τειχών διότι με τέτοιους ανδρείους δεν χρειάζονταν άλλη προστασία. Το παγκράτιο, ένα είδος πάλης γεννήθηκε στην Θεσσαλία, ενώ οι ιππείς της περιοχής φημίζονταν για τις ικανότητές τους.

Η κ. Τσιάκα μιλά για τις γυναίκες που αγωνίστηκαν, οι οποίες αν και ευάριθμες, έγραψαν την δική τους μοναδική ιστορία. Στον ανδροκρατούμενο κόσμο ακόμη και η προσέγγιση γυναικών στους αγώνες τιμωρείτο με θάνατο. Εκτός από την  Καλλιπάτειρα την μόνη γυναίκα που παραβίασε τον νόμο, αλλά δεν τιμωρήθηκε  γιατί ήταν κόρη, αδελφή και μητέρα ολυμπιονικών.

Η Ηπιόνη από την Λάρισα ανεδείχθη νικήτρια στα Ελευθέρια, που διεξάγονταν στις Πλαταιές, στη μνήμη της νίκης των Ελλήνων κατά των Περσών το 479 π.Χ,  λέει η κ. Τσιάκα. Σε ηλικία περίπου 46 ετών, και σε πείσμα του αδελφού της Αγησιλάου που θεωρούσε τις αρματοδρομίες ανδρική υπόθεση, η πριγκίπισσα Κυνίσκα, κόρη του βασιλιά της Σπάρτης Αρχιδάμου Β΄ ανεδείχθη στεφανοφόρος ολυμπιονίκης το 396 στην 96η διοργάνωση. Είχε το όνομα  του παππού της Κυνίσκου του Ζευξίμαδου, ο οποίος εξέτρεφε κύνες και θεωρείται η πρώτη γυναίκα που κέρδισε σε Ολυμπιακούς Αγώνες, αγωνιζόμενη στο τέθριππο, με μια ομάδα αλόγων που είχε εκπαιδεύσει η ίδια, ενώ για δεύτερη φορά κέρδισε το 392 π.Χ. Στην Σπάρτη ανήγειραν προς τιμήν της μνημείο στον Πλατανιστά στο σημείο όπου γινόταν η σπαρτιατική εκπαίδευση. Λίγα χρόνια αργότερα η Σπαρτιάτισσα Ευρυλεονίς κέρδισε το 368 σε δυο ιπποδρομίες με άρμα δυο ίππων.

Ακολούθησε με εκατό χρόνια διαφορά η βασίλισσα της Αιγύπτου Βερενίκη Β΄ κόρη του Αντιόχου Α΄ του Σωτήρος και σύζυγος του Πτολεμαίου Γ, η οποία κέρδισε στο τέθριππο και μάλιστα σε επίγραμμα που παρήγγειλε ανέφερε ότι “έκλεψε” την φήμη της Κυνίσκας. Όλες αγωνίστηκαν για ένα στεφάνι ελιάς. Ίσως σημαντικότερο από το χρυσό στέμμα μιας χώρας. Με τους αγώνες, στους οποίους συμμετείχαν όλοι οι Έλληνες και μόνο αυτοί είχαν βρεί μια ευκαιρία για εκεχειρία από τις μεταξύ τους συχνές συγκρούσεις και οι Ολυμπιακοί αντιπροσώπευαν μια εξέλιξη των πολεμικών τεχνών. Επειδή όμως θεώρησαν ότι ο ανταγωνισμός δεν μπορούσε να περιορίζεται στο σώμα, ενέταξαν μουσικούς και θεατρικούς αγώνες στις συναντήσεις τους.

Ο κατάλογος με τα ονόματα των Θεσσαλών αθλητών της αρχαιότητας είναι μακρύς

Ένα μοναδικό αθλητικό γεγονός, που ξεκίνησε το 776 π.Χ, που διεξαγόταν επί 1.169 χρόνια, έσβησε με την επιβολή της νέας θρησκείας. Ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος Α’ (Μέγας), που καθιέρωσε τον χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία, το 393 απαγόρευσε την διεξαγωγή των Ολυμπιακών αγώνων και έκαψε τον ναό του Διός στην Ολυμπία, μαζί και τα πολλά χάλκινα αγάλματα που είχε αφιερώσει στον ναό η Κυνίσκα. Ως Ρωμαίος αδυνατούσε να κατανοήσει την βαθύτερη έννοια του πολιτισμού. Εκεί όπου οι Έλληνες έκτιζαν στάδια για να αγωνίζονται τιμώντας συμβολικά την συνεισφορά κάποιου θεού στην ζωή, την ειρήνη και το πνεύμα, οι Ρωμαίοι κατασκεύαζαν αρένες, όπου διασκέδαζαν με τον θάνατο των μονομάχων.

Οι αγώνες αναβίωσαν στην γενέτειρά τους με πρωτοβουλία του Πιέρ Ντε Κουμπερτέν το 1896.

Βαγγέλης Μητρούσιας (ertnews.gr)