Τρία χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας του SARS-CoV-2, το «οπλοστάσιο» για την καταπολέμηση του long Covid παραμένει άδειο.

Γενικώς ο εμβολιασμός φαίνεται να μειώνει τις πιθανότητες των ανθρώπων να αναπτύξουν την πάθηση, αλλά η μόνη σίγουρη επιλογή για να αποφύγει κανείς το σύνδρομο long Covid είναι να μην κολλήσει καθόλου κορωνοϊό, πράγμα εξαιρετικά απίθανο.

«Για όποιον έχει μολυνθεί προσφάτως, δεν έχουμε καμία παρέμβαση που αποδεδειγμένα λειτουργεί» λέει η Akiko Iwasaki, ανοσολόγος και ερευνήτρια του long Covid στο Yale. Ωστόσο, ορισμένοι ερευνητές ελπίζουν πως η πρόβλεψη μπορεί να αλλάξει σύντομα.

Δύο πρόσφατες μελέτες, οι οποίες ακόμη βρίσκονται υπό εξέταση, υποδηλώνουν ότι δύο χάπια πρόληψης της long Covid βρίσκονται ήδη στα ράφια των φαρμακείων μας: πρόκειται για το αντιικό Paxlovid και τη μετφορμίνη, ένα προσιτό φάρμακο που χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2.

Οταν ένα από τα δύο χάπια λαμβάνονται νωρίς κατά τη διάρκεια της λοίμωξης, φαίνεται να μειώνεται, τουλάχιστον σε μικρό βαθμό, η πιθανότητα εμφάνισης long Covid. Στην περίπτωση της μετφορμίνης, το ποσοστό αυτό μπορεί να φτάσει και το 42%.

Πάντως είναι νωρίς να πει κάποιος ειδικός με σιγουριά πως αυτά τα δύο φάρμακα λειτουργούν και για το long Covid.

Ο μεγαλύτερος άγνωστος της πανδημίας

Σε αυτό το σημείο, όμως, οποιαδήποτε πρόοδος μοιάζει σημαντική, καθώς το long Covid παραμένει ο «μεγαλύτερος άγνωστος» της πανδημίας.

Συγκεκριμένα, οι ερευνητές δεν μπορούν ακόμη να συμφωνήσουν ούτε καν για τον επιπολασμό της ή τα χαρακτηριστικά που την προσδιορίζουν.

Αυτό που είναι σαφές, είναι ότι εκατομμύρια άνθρωποι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες και αμέτρητοι άλλοι παγκοσμίως έχουν νοσήσει με long Covid.

Οπως επισημαίνει το “The Atlantic”, οι βιομηχανίες αναζητούν διευρυμένες θεραπείες για το long Covid, παρά φάρμακα που θα μπορούσαν να αποτρέψουν την εκδήλωσή της.

Είναι σαφές πως το έδαφος, λοιπόν, είναι ακόμη δύσβατο για την αντιμετώπιση του long Covid, καθώς οι ερευνητές προσπαθούν προς το παρόν να κατανοήσουν τους εκλυτικούς παράγοντες μιας νόσου, την πηγή των συμπτωμάτων της και ποιες ομάδες ασθενών κινδυνεύουν περισσότερο.

Αντιικά φάρμακα

Ωστόσο, ορισμένοι επιστήμονες υποστηρίζουν πως τα αντιικά φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του long Covid.

Ενα μέρος των περιπτώσεων του long Covid θα μπορούσε να οφείλεται σε «κομμάτια» του ιού που παραμένουν στο σώμα, προτρέποντας το ανοσοποιητικό σύστημα να διεξάγει έναν «παρατεταμένο πόλεμο». Ετσι, ένα φάρμακο που καθαρίζει το μικρόβιο πιο γρήγορα θα μπορούσε να μειώσει τις πιθανότητες να παραμείνει κάποιο μέρος του εισβολέα.

Το Paxlovid, το οποίο παρεμβαίνει στην ικανότητα του SARS-CoV-2 να αντιγράφει τον εαυτό του στο εσωτερικό των κυττάρων, ταιριάζει σε αυτό το σχέδιο.

«Η ιδέα εδώ είναι πραγματικά να το καταπνίξουμε εν τη γενέσει του» λέει ο Ziyad Al-Aly, κλινικός επιδημιολόγος και επί μακρόν ερευνητής του Covid στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σεντ Λούις, ο οποίος ηγήθηκε της πρόσφατης εργασίας του Paxlovid.

Την ίδια ώρα, μεγάλη κλινική δοκιμή για το Paxlovid έδειξε ότι μπορεί να αποτρέψει τη long Covid σε προσφάτως μολυσμένα άτομα. Συγκεκριμένα, οι άνθρωποι που έλαβαν τα χάπια διαπίστωσαν ότι είχαν 26% λιγότερες πιθανότητες να αναφέρουν συμπτώματα τρεις μήνες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων τους σε σχέση με εκείνους που δεν τα έλαβαν.

Επίσης, σε άλλη πρόσφατη μελέτη, όσοι έλαβαν Paxlovid είχαν επίσης 30% λιγότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν και 48% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν.

Ο επικεφαλής της μελέτης για το long Covid, πάντως, ονόματι Al-Aly, θεωρεί ότι η αποτελεσματικότητα του φαρμάκου στην πρόληψη του συνδρόμου -αν επιβεβαιωθεί και σε άλλο δείγμα- θα είναι «μέτρια, όχι τεράστια».

Μετφορμίνη

Από την άλλη πλευρά, η υπόθεση της προσθήκης μετφορμίνης στην εργαλειοθήκη κατά του Covid παραμένει «θολή». Το φάρμακο δεν είναι το απολύτως κατάλληλο για να αντιμετωπίσει έναν αναπνευστικό ιό και, παρά την ευρεία χρήση του από τους διαβητικούς, οι ακριβείς επιδράσεις του στον οργανισμό παραμένουν ανεξερεύνητες, λέει η Stacey Schultz-Cherry, ιολόγος στο St. Jude Children’s Research Hospital.

Ωστόσο ο ίδιος επισημαίνει πως υπάρχουν, όμως, πολλοί λόγοι για να πιστεύουμε ότι μπορεί να είναι χρήσιμο. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει πως η μετφορμίνη μπορεί να εμποδίσει την ικανότητα του SARS-CoV-2 και άλλων παθογόνων να αναπαραχθούν.

Το χάπι φαίνεται επίσης να «αναζωογονεί» τα κύτταρα καταπολέμησης της νόσου και να αναχαιτίζει τη φλεγμονή.

Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι οι άνθρωποι που λαμβάνουν μετφορμίνη φαίνεται να έχουν λιγότερες πιθανότητες να νοσήσουν σοβαρά από γρίπη.

Οι ειδικοί θεωρούν πως η μετφορμίνη μπορεί να αποτρέψει το long Covid, αλλά όχι το οξύ, σοβαρό Covid.

Ωστόσο πρέπει να γίνουν ακόμη πολλές έρευνες για να είναι ασφαλή τα συμπεράσματα.

Σε κάθε περίπτωση, τα ερωτήματα παραμένουν πολλά. Δεν είναι ακόμη σαφές, για παράδειγμα, αν τα φάρμακα λειτουργούν προσθετικά όταν συνδυάζονται με κάποιο/α άλλα, ούτε είναι δεδομένο ότι θα λειτουργήσουν σε όλους.

Το εγχείρημα εξεύρεσης φαρμάκων – θεραπειών για το long Covid είναι δύσκολο, αν σκεφτεί κανείς πως έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής 200 συμπτώματα.

Το σημαντικό πάντως σε κάθε περίπτωση είναι να σταματήσουμε το long Covid όσο είναι στις αρχές. «Δεν πρόκειται να απαλλαγούμε από το long Covid σύντομα. Οσο όμως την προλάβουμε στην αρχή, τόσο το καλύτερο» ανέφερε. «Οσο περισσότερο μπορούμε να προλάβουμε την έναρξη, τόσο καλύτερα θα είμαστε» πρόσθεσε ο ανοσολόγος του Yale.

Πηγή: The Atlantic