Γιατί το να ρισκάρουμε μας γοητεύει τόσο; Πώς το ρίσκο συνδέεται με τη βιολογία, τη ψυχολογία και την ανάγκη μας για περιπέτεια; Ανακαλύψτε το στο κείμενο.
Το ανθρώπινο είδος αγαπά να ρισκάρει. Αυτή ακριβώς η έλξη που νιώθουμε για το ρίσκο και την περιπέτεια είναι και ένας από τους βασικούς λόγους της εξέλιξης μας. Χάρη στην τάση μας για ρίσκο, οι πρόγονοί μας εξαπλώθηκαν από την Αφρική σε όλη τη Γη, ο Χριστόφορος Κολόμβος διέσχισε τον Ατλαντικό και πατήσαμε στο φεγγάρι. Πέρα από τα μεγάλα επιτεύγματα όμως που εξέλιξαν την ανθρωπότητα, συνήθως αποτέλεσμα μεγάλων προσπαθειών από ομάδες, υπάρχουν και τα προσωπικά ρίσκα που παίρνει το άτομο. Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικό του μερίδιο στο να ρισκάρει, είτε σε μεγαλύτερο είτε σε μικρότερο βαθμό. Ρίσκα που είτε τα παίρνει συνειδητά είτε τα κάνει τελείως ασυνείδητα.
Σίγουρα υπάρχουν μικρά και μεγάλα ρίσκα. Ρισκάρεις όταν αλλάζεις χώρα, δουλειά ακόμα και επαγγελματικό ραντεβού. Και προτού πάρεις την απόφαση για να προχωρήσεις με αυτά τα ρίσκα, το σκέφτεσαι πολύ, ζυγίζεις τα υπέρ και τα κατά, ξέρεις ότι κάθε απόφαση θα σου αλλάξει τη ζωή με «θορυβώδη» τρόπο. Όμως στην πραγματικότητα καθημερινά παίρνεις μικρές αποφάσεις που μπορούν να θεωρηθούν ρίσκο. Ρισκάρεις ακόμα και όταν παίρνεις διαφορετικό δρόμο μια μέρα για το γραφείο, δέχεσαι να βγεις ραντεβού με ένα νέο πρόσωπο ακόμα και όταν μπαίνεις πρώτη φορά στο bet365 casino και κάνεις την εγγραφή σου. Μπορεί αυτά τα ρίσκα να είναι μικρά και να μην χρειάζονται ιδιαίτερη σκέψη όμως έχουν τη δύναμη να σου αλλάξουν τη ζωή, από το να γνωρίσεις το άλλο σου μισό μέχρι να βρεθείς με επιπλέον χρήματα που θα κάνουν την καθημερινότητά σου καλύτερη.
Από το ζήτημα του ρίσκου προκύπτουν ερωτήματα: Υπάρχουν άνθρωποι που είναι γεννημένοι να παίρνουν πιο πολλά ρίσκα; Ή το να ρισκάρεις εξαρτάται από την ψυχολογική κατάσταση μιας συγκεκριμένης στιγμής ή περιόδου; Και βέβαια το μεγάλο ερώτημα, τι προκαλεί την τάση των ανθρώπων για να ρισκάρουν; Οι λόγοι είναι πολλοί και διάφοροι:
-
Ψυχολογικοί
-
Βιολογικοί
-
Κοινωνικοί
-
Και άλλοι που θα μελετήσουμε παρακάτω
Η ευθύνη της ντοπαμίνης
Ρισκάρουμε γιατί μας διατάζει ο εγκέφαλός μας. Μπορεί να σου φαίνεται υπερβολική σαν δήλωση, όμως η ντοπαμίνη, δηλαδή ο νευροδιαβιβαστής του εγκεφάλου που συνδέεται με την ευχαρίστηση και το αίσθημα ανταμοιβής παίζει σημαντικό ρόλο στη διάθεσή μας για ρίσκο. Σύμφωνα με μια μικρή βρετανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of Neuroscience, όταν τα επίπεδα της ντοπαμίνης του εγκεφάλου αυξάνονται τότε αυξάνεται και η επιθυμία μας να ρισκάρουμε, ειδικά όσον αφορά τα τυχερά παιχνίδια.
Το ίδιο όμως ισχύει και από την αντίθετη πλευρά, δηλαδή κάθε ρίσκο που παίρνουμε και καταλήγει σε επιτυχία, προκαλεί κύματα ντοπαμίνης στον εγκέφαλό μας, δημιουργώντας μας έτσι ένα κύμα χαράς που μας πλημμυρίζει. Γι’ αυτό και θέλουμε να ρισκάρουμε ολοένα και περισσότερο κυνηγώντας αυτό το συναίσθημα ευφορίας και πληρότητας.
Γεννημένοι για να ρισκάρουν
Έρευνες έχουν δείξει ότι ναι, μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με την προδιάθεση να ρισκάρουν περισσότερο από τους υπόλοιπους. Είναι θέμα γονιδιακό. Όπως διαβάζουμε, οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι μια συγκεκριμένη παραλλαγή του γονιδίου DRD4 (7R+) έχουν την τάση να παίρνουν μεγαλύτερα ρίσκα απ’ ότι οι άνθρωποι που δεν την έχουν (7R-). Αυτό το συγκεκριμένο γονίδιο, το DRD4 συνδέεται με τη ρύθμιση χαρακτηριστικών όπως η παρακίνηση και η αναζήτηση έντονων εμπειριών. Σ’ αυτή την περίπτωση η τάση να ρισκάρεις βρίσκεται μέσα σου, από τη γέννησή σου. Όμως το πώς θα διαχειριστείς αυτή την τάση και πώς θα την αξιοποιήσεις, εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από εσένα.
Εξέλιξη μέσω του ρίσκου
Όπως ήδη αναφέραμε παραπάνω, το ανθρώπινο γένος αγαπάει τα ρίσκα. Με ένα ρίσκο το είδος μας εξαπλώθηκε σε όλη τη Γη και η εξέλιξη πήρε τον δρόμο της. Ακόμα όμως και σε προσωπικό επίπεδο, το ρίσκο μας ωθεί να εξελιχθούμε διανοητικά, ψυχολογικά ακόμα και επαγγελματικά. Χωρίς την τάση να ρισκάρουμε παραμένουμε στάσιμοι, το οποίο σε βάθος χρόνου σημαίνει πισωγύρισμα σε κάθε επίπεδο, ακόμα και στη μείωση της αυτοπεποίθησης μας. Επομένως το ρίσκο μας δίνει την ικανοποίηση της εξέλιξης, τη βελτίωση της εικόνας που έχουμε για τον εαυτό μας – αφού ακόμα και όταν δεν πετυχαίνουμε τον στόχο μας αναγνωρίζουμε ότι τολμήσαμε και βέβαια, εάν καταφέρουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, τότε έρχεται και η ντοπαμίνη να μας δώσει το αίσθημα της επιβράβευσης. Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε μια κατάσταση win – win.
Η διέγερση είναι το ζητούμενο
Σύμφωνα με τη «Θεωρία της Διέγερσης», οι άνθρωποι είμαστε προγραμματισμένοι για να αναζητούμε καταστάσεις ή δραστηριότητες που διατηρούν ή ακόμα και αυξάνουν τα επίπεδα διέγερσής μας. Αυτή είναι που καθορίζει την τάση μας για να ρισκάρουμε, όταν βαριόμαστε ή γενικά έχουμε χαμηλά επίπεδα διέγερσης ψάχνουμε τρόπους για να τα αυξήσουμε. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, 2 παράγοντες παίζουν ρόλο στα επίπεδα διέγερσής μας. Η πρόκληση και το ενδεχόμενο της απειλής – τι έχουμε να χάσουμε; Όταν βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αυτά τα δύο, τότε νιώθουμε πιο «ζωντανοί» και έτοιμοι να αναλάβουμε δράση.
Όταν παίρνουμε ρίσκο, νιώθουμε την καθημερινότητά μας πιο γεμάτη και έντονη. Πράγμα λογικό, αφού το να ρισκάρουμε βασίζεται στη βιολογία μας, τη ψυχολογία μας και την κοινωνική φύση μας.