Πάνω από 2.500 παραγωγοί, δικαιούχοι αποζημιώσεων για τις καταστροφές που υπέστησαν από τα φαινόμενα Daniel και Elias, έλαβαν μηνύματα για επιστροφή χρημάτων. Τι λένε οι καλλιεργητές και τι απαντάει ο ΕΛΓA.

Μια αδιάλειπτη αλληλουχία μεταξύ καταστροφών εξαιτίας κλιματικής κρίσης και αναμονής αποζημιώσεων βιώνουν οι καστανοπαραγωγοί στη Θεσσαλία.

Πρώτα ήταν οι καταστροφικές πλημμύρες από τις κακοκαιρίες Daniel και Elias. Τα επόμενα δύο χρόνια ακολούθησε ανομβρία και υψηλές θερμοκρασίες που είχαν ως αποτέλεσμα σημαντική μείωση της παραγωγής.

Σε αυτό το κλίμα, απελπισία ένιωσαν όσοι καστανοπαραγωγοί έλαβαν το μήνυμα του ΕΛΓΑ για επιστροφή ποσού της προκαταβολής της αποζημίωσης που έλαβαν για την καταστροφή του φυτικού τους κεφαλαίου από Daniel και Elias, καθώς «προέκυψε συμψηφισμός της αξίας των πορισμάτων εκτίμησης και των προκαταβολών».

«Oλα πήγαν στραβά», δήλωσε η Μαρία Μαλαγιώργη, που εμπορεύεται κάστανα και ο σύζυγός της είναι καστανοπαραγωγός στο Πήλιο. «Πέρσι η παραγωγή μειώθηκε κατά 80%, φέτος κατά 40%. Ο καρπός όμως φέτος είναι μικρότερος και η βροχή που ήρθε τώρα έσχισε τους μισούς περίπου καρπούς».

Ο σύζυγός της πήρε και αυτός μήνυμα για επιστροφή χρημάτων που φτάνει περίπου το 1/10 της αποζημίωσης που έλαβε. Η οικογένειά της, όπως είπε, θα μπορέσει να καλύψει το ποσό που της έχει ζητηθεί καθώς δραστηριοποιείται παράλληλα και στον τομέα του τουρισμού. «Αλλοι συνάδελφοι όμως δεν μπορούν να τα καλύψουν. Πλήρωσαν με αυτά έξοδα, όπως λιπάσματα, που αξιοποιήθηκαν για την προηγούμενη σοδειά.

Υστερα από τρεις κακές χρονιές, πώς θα πληρώσουν αυτά τα χρήματα;», αναρωτιέται. Επιπρόσθετα, όπως διευκρίνισε, δεν έχουν λάβει όλοι οι παραγωγοί ούτε τις αποζημιώσεις για το φυτικό κεφάλαιο, ούτε για τον αγροτικό τους εξοπλισμό από τον μηχανισμό της Κρατικής Αρωγής. «Εγώ δεν έχω λάβει ακόμα το 14% για τις ζημιές στον εξοπλισμό».

2 ευρώ το κιλό

«Από το να δώσουν μεγαλύτερη βοήθεια, μας ζητούν πίσω χρήματα. Κρατιόμαστε με το ζόρι στα χωριά και στην καλλιέργεια αυτή», τόνισε ο Κωνσταντίνος Γρηγορίου, επίσης καστανοπαραγωγός στο Πήλιο, λέγοντας πως μετά τον Daniel δεν έχουν σηκώσει κεφάλι.

Ο Βαγγέλης Κρανιώτης, πρόεδρος του συλλόγου Μελιβοίας Λάρισας, περιγράφει μια παρόμοια κατάσταση. Oπως αναφέρει, τη στιγμή που οι καστανοπαραγωγοί αναμένουν να ενταχθούν ακόμα μια φορά στο μέτρο 23 (για αποζημιώσεις απέναντι σε φαινόμενα κλιματικής κρίσης), κάποιοι πρέπει να επιστρέψουν χρήματα που δεν διαθέτουν πια. «Πέρυσι τουλάχιστον ήταν καλό ποιοτικά το κάστανο. Εφτανε μέχρι και τα 8 ευρώ το κιλό ενώ φέτος δεν θα ξεπεράσει τα 2 ευρώ».

Διαμαρτύρονται για τα πορίσματα των γεωπόνων

Σύμφωνα με τον ΕΛΓΑ, επιστροφές ζητήθηκαν από 2.645 από τους συνολικά 38.405 παραγωγούς που έλαβαν ενισχύσεις. Οι καστανοπαραγωγοί δεν ήταν οι μόνοι που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Παραγωγοί που καλλιεργούν οπωροφόρα διαμαρτύρονται ότι τα πορίσματα των γεωπόνων δεν ήταν αντιπροσωπευτικά της ζημιάς που υπέστησαν.

«Τα ποσά που ακούμε είναι από 600 μέχρι 2.500 ευρώ», δήλωσε στην «Κ» ο Βασίλης Μυρλής, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Αγιάς. Οπως ανέφερε, ειδικά για τα μήλα, η απώλεια της παραγωγής από Daniel και Elias έφτασε το 50%. Ωστόσο, όπως είπε, οι εκτιμητές δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν το σημείο γιατί είχε κοπεί η επαρχιακή οδός και όταν ήρθαν –20 ημέρες μετά– δεν είχαν την πραγματική εικόνα της ζημιάς, με αποτέλεσμα οι αγρότες να μην πάρουν αποζημίωση για συγκεκριμένες ποικιλίες μήλων. Ο ίδιος συνεχίζει να διερωτάται πώς έγινε επανεκτίμηση των ποσών τη στιγμή που οι αγρότες είχαν πόρισμα από την καταγραφή των γεωπόνων-εκτιμητών του ΕΛΓΑ και βάσει αυτού πληρώθηκαν και αποζημιώθηκαν.

Αντίστοιχο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι παραγωγοί ακτινιδίου στο Ομόλιο. Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο του τοπικού συνεταιρισμού, Κωνσταντίνο Μυλωνά, σε πολλές περιπτώσεις ο καρπός είχε πέσει κάτω και παρασυρθεί με αποτέλεσμα να μην υπολογιστούν σωστά τα ποσοστά της ζημιάς, που όπως είπε σε κάποιες περιπτώσεις καλλιεργητών έφτασαν το 100%. «Οι εκτιμητές ήρθαν αργά, έβγαλαν μηδενική απώλεια στα πορίσματα και τώρα ζητούν τα λεφτά πίσω. Κανείς δεν έχει τα χρήματα αυτά. Υπάρχουν οικογένειες που κέρδιζαν 40-50.000 ευρώ από τα ακτινίδια και τώρα δουλεύουν στο μεροκάματο για να ζήσουν. Με τις αποζημιώσεις καλύψαμε υποχρεώσεις του 2023, και πάλι αρκετοί χρωστούν σε γεωπόνους».

Η απάντηση του ΕΛΓΑ

«Η κριτική αυτή είναι αβάσιμη», σχολίασε, μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ, Ανδρέας Λυκουρέντζος. Οπως υποστήριξε, οι γεωπόνοι που κάνουν τις εκτιμήσεις για τον ΕΛΓΑ είναι έμπειροι και κάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους. «Στην πλημμυρισμένη Θεσσαλία όλοι πίεζαν για χρήματα. Η κυβέρνηση είχε εκδώσει μια ΚΥΑ για να δοθούν προκαταβολές που υπολογίσθηκαν στο 70% της εκτιμώμενης αξίας παραγωγής. Εμείς έπρεπε να κάνουμε μετά τη δουλειά μας», τόνισε εξηγώντας πως εκεί όπου υπήρχε πρόσβαση πήγαν εκτιμητές του οργανισμού και έκαναν εξατομικευμένους ελέγχους ενώ εκεί που δεν μπορούσαν, επειδή το νερό ήταν ακόμα στα δύο μέτρα, έγιναν εκτιμήσεις συνολικού χαρακτήρα.

Με βάση τις οριοθετήσεις των καλλιεργειών και τις δηλώσεις παραγωγών, συνέχισε, προέκυψαν οι διαφορές. «Από τη μια μας κατηγορούν ότι δεν κάνουμε ελέγχους, και από την άλλη, όταν κάνουμε τη δουλειά μας ευθυνόμαστε εμείς». Σύμφωνα με τον ίδιο, από τα 298 εκατ. ευρώ που δόθηκαν, έχει ζητηθεί η επιστροφή 2,5 εκατ. από αγρότες, και 3 από κτηνοτρόφους, δηλαδή το 6,88% των αποζημιώσεων που καταβλήθηκαν.

Ο Βασίλης Μυρλής ανέφερε πως στη συνάντηση που θα έχουν οι αγρότες σήμερα Πέμπτη με τον αρμόδιο υπουργό θα θέσουν επί τάπητος και το ζήτημα αυτό.

kathimerini.gr