Εξελισσόμενη επιδημία χαρακτήρισαν οι επιστήμονες το AIDS καθώς σύμφωνα με  τους υπολογισμούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ.), το 2017 ζούσαν με τον HIV περίπου 17 εκατομμύρια άτομα, 60% των οποίων είχε πρόσβαση στην αντιρετροϊκή θεραπεία ποσοστό που υπολείπεται σημαντικά από τον στόχο του 90% που έχει θέσει το UNAIDS.  Ωστόσο, όπως ανέφεραν, η μεγάλη αύξηση των ατόμων που λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία κατά τα τελευταία έτη είχε ως αποτέλεσμα τον υποδιπλασιασμό των θανάτων παγκοσμίως.
Σημαντική αύξηση των κρουσμάτων στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α) από  την εμφάνιση της νόσου έως σήμερα, έχουν καταγραφεί 17.000 περιστατικά με κυριότερο τρόπο μετάδοσης την απροφύλακτη σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών.
Συγκεκριμένα, όπως έχει καταγράψει το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης του ΚΕΕΛΠΝΟ, μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2018, έχουν καταγραφεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ 17.241 περιστατικά HIV λοίμωξης (82,83% άνδρες). Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 4.199 έχουν εμφανίσει AIDS και 10.177 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή θεραπεία.
Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.846. Από την ανάλυση των νέων διαγνώσεων των τελευταίων 9 ετών φαίνεται ότι προεξάρχουσα ηλικιακή ομάδα κατά τη διάγνωση είναι αυτή των 30 – 39 ετών ενώ από το 2015 παρατηρείται αυξητική τάση στο ποσοστό των νέων διαγνώσεων σε άτομα ηλικίας 50 - 64 ετών. Οι νέες διαγνώσεις τα τρία τελευταία έτη (2016 - 2018) είναι σε σταθερά επίπεδα (≈5 ανά 100.000 πληθυσμού).
Η Εταιρεία Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (Ε.Ε.Μ.Α.Α) επισημαίνει ότι, τη σημαντική αύξηση των κρουσμάτων κατά την περίοδο 2011-2013, που παρατηρήθηκε μεταξύ των χρηστών ενδοφλέβιων εξαρτησιογόνων ουσιών (ΧΕΝ), ακολούθησε πτωτική πορεία και σταθεροποίηση των νέων διαγνώσεων κατά την τελευταία τριετία στα 600-650 άτομα ετησίως, κατά πλειοψηφία MSM (άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες) με προεξάρχουσα ηλικιακή ομάδα κατά τη διάγνωση αυτή των 30-39 ετών.
Στην Ελλάδα χορηγείται αντιρετροϊκή θεραπεία
Στην Ελλάδα, βάσει των ευρωπαϊκών και διεθνών κατευθυντηρίων οδηγιών, χορηγείται αντιρετροϊκή θεραπεία σε όλα τα άτομα με HIV λοίμωξη το ταχύτερο δυνατόν μετά τη διάγνωση. Η έγκαιρη χορήγησή της  συνδέεται, σε ατομικό επίπεδο, με τη μείωση της νοσηρότητας και της θνητότητας της νόσου και, σε επίπεδο δημόσιας υγείας, με την ελάττωση της μεταδοτικότητας και την συνακόλουθη αναχαίτιση της επιδημίας.
Το 2018, έλαβαν έγκριση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη καινούρια αντιρετροϊκά σκευάσματα, τα οποία αναμένεται να κυκλοφορήσουν και στη χώρα μας στο εγγύς μέλλον. Νέες θεραπευτικές στρατηγικές και συνδυασμοί αντιρετροϊκών παρατεταμένης δράσης σε ενέσιμη μορφή αποτελούν ελκυστική προοπτική για το μέλλον της αντιρετροϊκής θεραπείας.
Δύο ελληνικές μελέτες αποτυπώνουν τα προβλήματα
Δύο μελέτες προερχόμενες από το πρόγραμμα Αριστοτέλης (ΕΚΠΑ, ΚΕΕΛΠΝΟ) αποτυπώνουν την επιδείνωση της κοινωνικοοικονομικής κατάστασης των ΧΕΝ της Αθήνας, με το 25%των θετικών για HIVδειγμάτων να αφορά νέες διαγνώσεις.
Ενώ, όπως προκύπτει από μελέτη του ΕΚΠΑ και του AthensCheckpoint η χορήγηση PrEP (προφύλαξη πριν την έκθεση στον HIV) σε MSM οδηγεί σε άρση του φόβου και σε σεξουαλικές πρακτικές αυξημένου κινδύνου.
Η επίδραση της αντιρετροϊκής θεραπείας στον ενδοκυττάριο πολλαπλασιασμό του ιού σε ασθενείς με μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο εξετάζεται σε μια μελέτη από το ΠΓΝΘ ΑΧΕΠΑ και το ΑΠΘ.
Τέλος, από εργασία της ομάδας του κ. Δ. Παρασκευή από το ΕΚΠΑ, σε συνεργασία με τις Μονάδες Λοιμώξεων, προκύπτει ότι η μετάδοση των υποτύπων Α1 και Β του ιού σε περιπτώσεις καθυστερημένης διάγνωσης και προχωρημένης νόσου πραγματοποιείται μέσω τοπικών δικτύων.

Ανθή Αγγελοπούλου (Η Ναυτεμπορική)