Κοιμήθηκαν ήσυχοι, αλλά ξύπνησαν με χρέη πολλών δεκάδων χιλιάδων ευρώ. Δεκάδες Βολιώτες βρέθηκαν χρεωμένοι με οφειλές σε Εφορία, ασφαλιστικά ταμεία και Τράπεζες την τελευταία διετία επειδή δεν γνώριζαν και δεν έκαναν έγκαιρα αποποίηση κληρονομιάς συγγενικών τους προσώπων που έφυγαν από τη ζωή.
Η μη αποποίηση μίας κληρονομίας εντός χρονικού διαστήματος τεσσάρων μηνών από τον θάνατο ενός συγγενικού προσώπου ισοδυναμεί με σιωπηρή αποδοχή της κληρονομιάς, αλλά και των χρεών του θανόντος.
Κάπως έτσι βρέθηκαν ξαδέρφια ανθρώπων που έφυγαν από τη ζωή να είναι χρεωμένοι με πολλές δεκάδες χιλιάδες ευρώ για ένα σπίτι και ένα αγρόκτημα μικρότερης αξίας των χρεών που περιήλθαν εν αγνοία στην κατοχή τους. Η οικογένεια των θανόντος είχε αποποιηθεί την κληρονομιά. Εντούτοις, οι μακρινότεροι συγγενείς δεν γνώριζαν για τις οφειλές.
Σύμφωνα με πληροφορίες από δικηγορικούς κύκλους, δεκάδες Βολιώτες βρίσκονται σε πολύμηνη διαμάχη με τις Εφορίες Βόλου και Νέας Ιωνίας, το ΙΚΑ και Τράπεζες για κληρονομούμενα χρέη.
 Εχουν προσφύγει στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Βόλου για να αναγνωριστεί ότι δεν είχαν λάβει γνώση των χρεών και ότι αποποιούνται κληρονομιές συγγενικών τους προσώπων. Οι συζητήσεις και οι αποφάσεις στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Βόλου εκδίδονται εντός χρονικού διαστήματος 2,5 ετών ενώ σε κάποιες περιπτώσεις το χρονικό διάστημα παρατείνεται και περαιτέρω και μπορεί να φθάνει και τα πέντε έτη. Σε όλο αυτό το διάστημα οι προσφεύγοντες πρέπει να αποδείξουν με τεκμηριωμένα στοιχεία ότι πραγματικά δεν είχαν λάβει γνώση.
Και νέα αύξηση στις αποποιήσεις
Οι αποποιήσεις που έγιναν στο Ειρηνοδικείο Βόλου ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο και το 2018 φθάνοντας στις 1.723 από 1.588 που ήταν το 2017. Κάθε χρόνο ολοένα και περισσότεροι κληρονόμοι απευθύνονται στο Ειρηνοδικείο για να υποβάλουν δηλώσεις αποποίησης.
Ο αυξημένος αριθμός των δηλώσεων αποποίησης κληρονομιάς αποδίδεται στην υπερφορολόγηση των ακινήτων, με φόρους όπως ο ΕΝΦΙΑ και ο φόρος κληρονομιάς, στην αύξηση αντικειμενικών αξιών ακινήτων σε συνδυασμό με την πτώση των μισθών και βέβαια στις οφειλές που αφήνουν οι κληροδότες. Οι αποποιήσεις αφορούν σε παιδιά μέχρι εγγόνια και δισέγγονα, αλλά και σε αδέρφια και πρώτα ξαδέρφια.
Σύμφωνα με πληροφορίες ιδιαίτερα τα ασφαλιστικά ταμεία «κυνηγούν» τους κληρονόμους για την αποπληρωμή των οφειλών. Όλοι όταν οχληθούν αποποιούνται των κληρονομιών. Οι δικηγόροι ενημερώνουν τους κληρονόμους για τις ενέργειες που πρέπει να προβούν, αλλά παράλληλα τους επισημαίνουν ότι σε αποποιήσεις θα πρέπει να προχωρήσουν και άλλοι μακρινότεροι συγγενείς τους, τους οποίους θα πρέπει να ειδοποιήσουν ακόμη και αν έχουν χαθεί και δεν έχουν καμία επικοινωνία μαζί τους επειδή βρίσκονται σε άλλες πόλεις ή είναι υπερήλικες.
Στο Ειρηνοδικείο Βόλου απευθύνονται καθημερινά τουλάχιστον πέντε κληρονόμοι για να υποβάλουν δηλώσεις αποποίησης. Οι αποποιήσεις δεν σταματούν ούτε με τα τμήματα διακοπών των Δικαστηρίων, αλλά υποβάλλονται με συνεχή ροή, αθρόα. Για μία κληρονομιά έχουν γίνει ακόμη και περισσότερες από εβδομήντα αποποιήσεις. Τα κληρονομούμενα χρέη «φεσώνουν» γενιές και γενιές. Αφορούν στη γενιά του ίδιου του κληρονομούμενου, των γονέων του, των παππούδων του και των προπαππούδων του.
 Η δε συγκυρία της οικονομικής κρίσης, με τα εκατοντάδες υπερχρεωμένα νοικοκυριά του Βόλου, δεν αφήνει κανένα περιθώριο για δημιουργία νέων οφειλών.

Η διαδικασία
Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι η δυνατότητα ενός κληρονόμου που καλείται την κληρονομιά να την αποποιηθεί με δήλωσή του, η οποία θα περιέχει τη εκπεφρασμένη βούλησή του να μην εγκατασταθεί κληρονόμος στη συγκεκριμένη κληρονομιά.
Η αποδοχή κληρονομιάς ισοδυναμεί με συνένωση της περιουσίας του θανόντος με αυτή του αποδεχόμενου, τόσο στο ενεργητικό της (θετικό πρόσημο κληρονομιάς) όσο και στο παθητικό της (υποχρεώσεις και χρέη του θανόντος).
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι από την ημεροχρονολογία της αποδοχής η περιουσία του αποδεχόμενου γίνεται ένα με την περιουσία του θανόντος τόσο στο ενεργητικό όσο και στο παθητικό.
Ο κληρονόμος θα δικαιούται την προσαύξηση της περιουσίας του με ενσωμάτωση του ενεργητικού της περιουσίας του θανόντος αλλά θα υποχρεούται ταυτόχρονα και στην εκκαθάριση των χρεών του θανόντος με την προσωπική του πλέον περιουσία.
Η αποποίηση της κληρονομιάς όταν δεν υπάρχει διαθήκη ενεργοποιεί τις διατάξεις περί εξ αδιαθέτου διαδοχής και καλεί ως κληρονόμους τους δικαιούχους συγγενείς σύμφωνα με τις κληρονομικές τάξεις.
Ο κληρονόμος μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών που αρχίζει από τότε που έμαθε την επαγωγή και το λόγο της. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο χρόνος ξεκινά από τότε που έμαθε για τον θάνατο του κληρονομουμένου.
Σε περίπτωση που υπάρχει διαθήκη η προθεσμία δεν αρχίζει πριν από τη δημοσίευση της διαθήκης. Αν ο κληρονομούμενος είχε τελευταία την κατοικία του στο εξωτερικό ή αν ο κληρονόμος έμαθε την επαγωγή όταν διέμενε στο εξωτερικό, η προθεσμία είναι ενός έτους.
Η αποποίηση κληρονομιάς γίνεται με δήλωση στον γραμματέα του Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο της κληρονομιάς είναι πλέον το Ειρηνοδικείο της κατοικίας τελευταία του θανόντος. Για αποποίηση που γίνεται με αντιπρόσωπο απαιτείται ειδική πληρεξουσιότητα με συμβολαιογραφικό έγγραφο.
 Το δημόσιο δεν μπορεί να αποποιηθεί την κληρονομία που του έχει επαχθεί εξ αδιαθέτου. Να επισημανθεί ότι οι πράξεις του κληρονόμου με σκοπό την διακρίβωση του ενεργητικού και των χρεών της κληρονομιάς ρητά δε μπορεί να χαρακτηριστεί ως σιωπηρή δήλωση αποδοχής.
Ακόμη η διαδικασία αποποίησης κληρονομιάς βεβαρημένης με χρέη πρέπει να γίνει από τους γονείς για τα ανήλικα τέκνα τους σύννομα και εμπρόθεσμα, ώστε να μην επωμιστούν αυτά άδικα τις δυσβάσταχτες υποχρεώσεις της κληρονομιάς, που δεν δημιουργήθηκαν από υπαιτιότητά τους.

Kατερίνα Μαρούγκα (Ταχυδρόμος)