Τον «Προμηθέα Δεσμώτη», του Αισχύλου, επέλεξε να συμπεριλάβει το Θέατρο Πορεία στο πολυσυλλεκτικό του ρεπερτόριο, επιχειρώντας την πρώτη του κάθοδο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, αλλά και μία μεγάλη περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.

Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» είναι έργο αχρονολόγητο. Ειδικοί θεωρούν πως ο σπουδαίος ποιητής το έγραψε στον απόηχο της έκρηξης της Αίτνας περί το 470 π.Χ., άλλοι, μεταξύ 467 και 458 π.Χ. κι άλλοι το θεωρούν όψιμο έργο του, γραμμένο μετά την Ορέστεια, συγκεκριμένα όταν διένυε την τελευταία περίοδο της διαμονής του στη Σικελία.

Στην τραγωδία, ο Αισχύλος πραγματεύεται την αντίσταση του αλυσοδεμένου στον Καύκασο Προμηθέα, να υποκύψει στο θέλημα του «ανελέητου» Διός.

Πρόκειται για ένα ασταμάτητο αγώνα κατά της δύναμης της εξουσίας…

Είναι ένα έργο, που χωρίς άλλο, αποκαλύπτει και τη βαθειά θρησκευτική ιδιοσυγκρασία του Αισχύλου.

Η παράσταση του Θεάτρου Πορεία, παρουσιάζεται σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα και σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη στη δεύτερη παρουσία του στο Θέατρο του Πολυκλείτου, με ένα δυνατό επιτελείο πρωταγωνιστών και το Γιάννη Στάνκογλου στον κεντρικό ρόλο.

Ο σκηνοθέτης Άρης Μπινιάρης σημειώνει:

Στον «Προμηθέα Δεσμώτη» η σύλληψη, η δομή και η επεξεργασία του μύθου, έχουν για κέντρο τους τη μορφή του πάσχοντος θεού-προφήτη που ορθώνεται, υπερασπιζόμενος τον άνθρωπο, απέναντι στον απολυταρχικό μηχανισμό μιας θεϊκής τυραννίδας. Η παράσταση αποτελεί ένα θεατρικό και ταυτόχρονα μουσικό γεγονός. Οι ηθοποιοί αντλούν πληροφορίες από τη ρυθμικότητα του κειμένου και μεταβολίζουν, με το σώμα και τη φωνή, σε θεατρική δράση, τον ήχο και τον ρυθμό του ποιητικού λόγου. Με όχημα τη μουσική, δημιουργούν μια δυναμική πλατφόρμα σκηνικής αναπαράστασης και αναδεικνύουν το έργο σαν μια σπαρακτική και με συνεχή κλιμάκωση, επίκληση ενός πάσχοντος θεού για τον άνθρωπο. Χορωδιακά μέρη, μελωδίες και δυναμικοί ρυθμοί, δημιουργούν ένα παλλόμενο και ζωντανό ηχητικό περιβάλλον, μέσα από το οποίο αναδεικνύονται τα πρόσωπα μιας παλιάς μα πάντοτε διαχρονικής και επίκαιρης ιστορίας. Μιας ιστορίας που μπορεί να ακουστεί ως σκοτεινό σχόλιο για το παρόν ή ως φωτεινή ελπίδα για το μέλλον.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας

Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης

Μουσική Σύνθεση: Φώτης Σιώτας

Σκηνικά: Μαγδαληνή Αυγερινού

Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα

Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου

Επιμέλεια κίνησης - Χορογραφίες: Εύη Οικονόμου

Σύμβουλος δραματουργίας: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου

Μετρική ανάλυση πρωτοτύπου: Καίτη Διαμαντάκου

Επιστημονική συνεργάτης: Κατερίνα Διακουμοπούλου

Βοηθός σκηνοθέτη: Δώρα Ξαγοράρη

Βοηθός σκηνογράφου: Ξένια Παπατριανταφύλλου

Βοηθός ενδυματολόγου: Αλέξανδρος Γαρνάβος

Bοηθός φωτιστή: Ναυσικά Χριστοδουλάκου

Ειδικές κατασκευές – γλυπτική: Eργαστήριο Δήμητρα Καίσαρη

Επιμέλεια μακιγιάζ: Eύη Ζαφειροπούλου

Διεύθυνση Παραγωγής: Στέλλα Γιοβάνη

Οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής: Βασιλεία Τάσκου

ΔΙΑΝΟΜΗ

Προμηθέας: Γιάννης Στάνκογλου

Κράτος: Άρης Μπινιάρης

Βία: Κωνσταντίνος Γεωργαλής

Ήφαιστος: Δαυίδ Μαλτέζε

Ωκεανός: Αλέκος Συσσοβίτης

Ιώ: Ηρώ Μπέζου

Ερμής: Ιωάννης Παπαζήσης

ΧΟΡΟΣ (Αλφαβητικά)

Αντριάνα Αντρέοβιτς

Δήμητρα Βήτα

Φιόνα Γεωργιάδη 

Κατερίνα Δημάτη

Γρηγορία Μεθενίτη

Νάνσυ Μπούκλη

Δώρα Ξαγοράρη

Λεωνή Ξεροβάσιλα

Αλεξία Σαπρανίδου 

Μουσικός επί σκηνής: Νίκος Παπαϊωάννου(Βιολοντσέλο, effects)

Ο «Προμηθέας Δεσμώτης» έκανε πρεμιέρα στις 4 Ιουλίου στα Χανιά, στην έδρα του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης, ενώ στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου θα παρουσιαστεί στις 20, 21 & 22 Αυγούστου στο πλαίσιο του AthensEpidaurusFestival.

Παραγωγή: Θέατρο Πορεία σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κρήτης

Info προπώλησης: www.poreiatheatre.com

Σε όλες τις παραστάσεις θα τηρηθούν απαρέγκλιτα όλα τα πρωτόκολλα που ισχύουν κατά της διασποράς της covid 19.

Πληροφορίες για τα MME: 

Σάσα Παπαχριστοπούλου - Σύμβουλος επικοινωνίας

Η Ηρώ Μπέζου μιλά για την παράσταση και για τον ρόλο της 

Φέτος το καλοκαίρι συμμετέχω στο ανέβασμα του έργου του Αισχύλου  "Προμηθέας Δεσμώτης" σε σκηνοθεσία του Αρη Μπινίαρη.

Ταξιδεύουμε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και μεταφέρουμε μέσα από την δική μας προσέγγιση τα λόγια του ασύλληπτου ποιητή. Έχει πλάσει ένα σκοτεινό ποιητικό παραμύθι γεμάτο ήρωες που διαβάζαμε μικροί στα βιβλία της μυθολογίας και μας μάγευαν, προκειμένου να μιλήσει για το  οικουμενικό  διαχρονικό,  και αναπόσπαστο  αγκάθι στην ιστορία της ανθρωπότητας: την ανάγκη για εξουσία. 

Στο πρόσωπο του θεού  Δια, του απολύτου και αναμφισβήτητου κυρίαρχου της γης και του ουρανού, ο Αισχύλος βλέπει την ίδια την εξουσία, την ολοκληρωτική δύναμη και επιβολή. Ο Προμηθέας πλάθει τον άνθρωπο, τον οπλίζει με γνώσεις και δεξιότητες και τέλος του χαρίζει το δώρο της φωτιάς ώστε να αξιοποιήσει αυτές τις δυνάμεις.

Μια πράξη επαναστατική, εφόσον γνώριζε ότι θα προκαλέσει την οργή και την εκδίκηση του "μεγάλου αφέντη" και ήταν διατεθειμένος να υποφέρει για αυτό, αλλά όχι να σιωπήσει. Έτσι ο χορός των Ωκεανίδων, όπως και οι θεατές της παράστασης, γίνονται μαρτυρίες της τιμωρίας του και ποτίζουν σταδιακά με οργή και αγανάκτηση, αντικρίζοντας πεντακάθαρα την ανεξάντλητη, ανελέητη και δίχως όρια κατάχρηση της εξουσίας από την μεριά του  Τύραννου.

Ο ρόλος που καλούμαι εγώ να φέρω στη σκηνή είναι η Ιώ. Τιμωρήθηκε για την θηλυκή της υπόσταση και την ερωτική της φύση, καθώς γέννησε τον πόθο του Δια και τον φθόνο της θεάς Ήρας. Η ποινή της ήταν να υποστεί καθολική αλλοίωση της ανθρώπινης υπόστασή της, όχι μόνο όσον αφορά στην μορφή, καθώς μεταμορφώθηκε σε ζώο, αλλά και οσον αφορά στο πνεύμα: παραδίδεται στον μαρτυρικό οίστρο, στην τρέλα όπως θα λέγαμε σήμερα, στερείται την διαύγεια του νου, τον έλεγχο πάνω στο μυαλό της και την ηρεμία της ψυχής.

Κραυγάζει διερωτώμενη: "το δικό μου μαρτύριο πώς θα τελειώσει; Υπάρχει φάρμακο για τούτη την αρρώστια;" Και η απάντηση δίνεται από τον Προμηθέα. Η λύτρωση υπάρχει, αλλά είναι ακόμη μακριά,  ένα φως στο βάθος των χρόνων, αρκετό ίσως για να μας δώσει το κουράγιο να αντέξουμε τον πόνο, αλλά τόσο μακρινό ώστε η οργή και η θλίψη να μην κατευνάζονται. 

Η παράσταση του Άρη Μπινιάρη επενδύει στο στοιχείο του ρυθμού  όπως όλες οι δουλειές του συγκεκριμένου σκηνοθέτη. Η μουσικότητα του λόγου μέσα απ ' το στοιχείο της επανάληψης "φανατίζει" και άρα δυναμώνει τους πάσχοντες ήρωες και η μουσική, διαρκώς παρούσα, προκαλεί την δόνηση μέσα από την οποία-ιδανικά- το κοινό και οι επι σκηνής εκτελεστές θα συνδεθούν με τα θηριώδη αισθήματα και γεγονότα που το έργο πραγματεύεται. Η παράσταση είναι μια ευθεία που ανεβαίνει προς τα πάνω. Η ορμή, ο ηχητικός διάλογος και η εμμονή στο "ένα πράγμα " μας απομακρύνουν λίγο απ τη γη και μειώνουν, έστω ελάχιστα, την πάντα τρομακτική  απόσταση που μας χωρίζει από τους ανθρώπους που πρωτοπαρουσίασαν αυτό το αριστουργηματικό κείμενο κι από εκείνους τους τυχερούς που για πρώτη φορά το άκουσαν. 

Προμηθέας Δεσμώτης: Μια κίνηση από το σκοτάδι στο φως

Στην αχρονολόγητη τραγωδία «Προμηθέας Δεσμώτης», ο Αισχύλος πραγματεύεται τη σθεναρή αντίσταση του αλυσοδεμένου στον Καύκασο Προμηθέα να υποκύψει στο θέλημα του Δία. Αν και φορέας μιας νεοσύστατης εξουσίας, ο θεός Δίας θυμίζει μια πατριαρχική φιγούρα ενός μακρινού αρχαϊκού παρελθόντος και μοιάζει να εκπροσωπεί έναν κόσμο στοιχειωμένο από τρόμο και προκαταλήψεις,ένα θεοκρατικό σύμπαν άδικο και τιμωρητικό. 

Οραματιστής και ανθρωπιστής, ο Προμηθέας, αντιστέκεται στην εξουσία υπαρξιακά, πολιτικά, ηθικά. Δεν εναντιώνεται στο θεϊκό, δεν απορρίπτει το υπερβατικό, αλλά επιτίθεται στο άδικο. Δεμένος στα βράχια της Σκυθίας, υπερασπίζεται την ελεύθερη βούληση, την αυτοπραγμάτωση, τη δικαιοσύνη. 

Αρχετυπικός ήρωας, μα και διαχρονικό πρότυπο, ο αθάνατος Προμηθέας ευεργετεί το ανθρώπινο γένος, προβάλλοντας την αξία της θνητής ζωής στο πλαίσιο της εξέλιξης, της γνώσης και του πολιτισμού. 

Με τα ευεργετήματά του, καλεί τον άνθρωπο να αποτινάξει την τυραννία ενός θεού-πατέρα βίαιου, απορριπτικού, συγκεντρωτικού. Ενός πατέρα, που ο ίδιος ο Προμηθέας «αποκαθηλώνει» μέσα του, με μια τελετή ενηλικίωσης (η κλοπή της φωτιάς ως παρακαταθήκη της δύναμης του θεού-πατέρα) που τον καθιστά «συγγενή» του ανθρώπου και ανυψώνει τον άνθρωπο στο επίπεδο μιας θεϊκής, μεταφυσικήςμεταμόρφωσης. 

Η προσπάθεια καταστολής της δράσης του Προμηθέα είναι προορισμένη να αποτύχει. Δεσμώτης στην άκρη της γης, επανεκκινεί την Ιστορία του κόσμου, του σύμπαντος, της ανθρωπότητας, καταργώντας τον δραματικό χρόνο, γνωρίζοντας και προβλέποντας το μέλλον της συντριβής του κυρίαρχου Δία. Μιας συντριβής που είναι αναπόφευκτη. Η διαρκής κίνηση της σκέψης του ήρωα χλευάζει την ακινησία της εξουσίας.Η ένταση του λόγου και το ελεύθερο πνεύμα του αποδομούν την αδιαλλαξία της τυραννίας. Η στιγμή του καταποντισμού του Προμηθέαείναι το σημείοπου συντελείται η αποκάλυψη της μετουσίωσής του σε φορέα της αλλαγής που έρχεται, σε ρυθμιστή της αντίστροφη μέτρησης που έχει ξεκινήσει, σε σύμβολο μιας αναπόδραστης κίνησης από το σκοτάδι στο φως.

Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Δραματολόγος

Για την παράσταση Προμηθέας Δεσμώτης σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη