Τελικώς οι καιροί σιγά σιγά αλλάζουν στο θέμα της κινητικότητας και της διαχείρισης του δημόσιου χώρου ακόμα και στην Ελλάδα. Δύο ελληνικές πόλεις, η Καρδίτσα και το Ρέθυμνο, βραβεύτηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις επιδόσεις τους στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος για πεζούς και ποδηλάτες. «Οι καιροί άλλαξαν, αυτά που κάποτε τα διαπραγματευόμασταν, σήμερα τα ζητάει ο κόσμος αλλά και η Ευρωπαϊκή Ενωση», λένε οι δύο δήμαρχοι, καλώντας τους συναδέλφους τους σε άλλες πόλεις να λάβουν τολμηρές αποφάσεις.
Οπως ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Περιβάλλοντος, οι δύο πόλεις διακρίθηκαν στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Κινητικότητας 2019 με θέμα «Ασφαλές περπάτημα, ασφαλής ποδηλασία». Η Καρδίτσα έλαβε την 1η θέση στην κατηγορία των μικρών πόλεων (κάτω των 50.000 κατοίκων), ενώ το Ρέθυμνο τη 2η θέση στην κατηγορία των μεγάλων πόλεων.
Πριν από μία 15ετία
Οι επιτυχίες αυτές είναι αποτέλεσμα μιας συστηματικής προσπάθειας, που και στις δύο πόλεις ξεκίνησε πριν από μία 15ετία. «Η Καρδίτσα είναι η πρώτη πόλη στο ποδήλατο στην Ελλάδα, με το μεγαλύτερο δίκτυο ποδηλατοδρόμων και πάνω από 20.000 ποδήλατα στους δρόμους», λέει ο δήμαρχος της πόλης Βασίλης Τσιάκος. «Ξεκινήσαμε με τον πρώτο ποδηλατόδρομο πριν από 15 χρόνια και πλέον διαθέτουμε 7 χλμ. ποδηλατοδρόμων στο κέντρο και συνολικά 15 χλμ. σε όλη την πόλη. Ο πατέρας μου, που είναι 86 ετών, κυκλοφορεί με το ποδήλατο, είναι πλέον στη νοοτροπία του Καρδιτσιώτη».
Ορισμένες από τις δράσεις του δήμου που του χάρισαν τη διάκριση ήταν η έκπτωση κατά 20% στα δημοτικά τέλη των επιχειρήσεων των οποίων οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν ποδήλατο (λ.χ. διανομείς), αλλά και η παροχή κινήτρων στους δημοτικούς υπαλλήλους ώστε να μην χρησιμοποιούν Ι.Χ. για να πηγαίνουν στον χώρο εργασίας τους. Παράλληλα, ο δήμος έχει εντάξει προς χρηματοδότηση την επέκταση του δικτύου ποδηλατοδρόμων, ενώ το τελευταίο έτος εστίασε στη βελτίωση των επιδόσεων στην προσβασιμότητα για ΑΜΕΑ και πολίτες με κινητικές δυσκολίες.
Κάτι επιπλέον κάθε χρόνο
Ανάλογη είναι η πορεία του Ρεθύμνου. «Ξεκινήσαμε το 2007 σε συνεργασία με τον Θάνο Βλαστό του ΕΜΠ και το Εργαστήριο Βιώσιμης Κινητικότητας και κάθε χρόνο κάνουμε κάτι επιπλέον», λέει ο δήμαρχος Γιώργος Μαρινάκης. «Ημασταν οι πρώτοι στην Ελλάδα που ταξινομήσαμε ηλεκτρικό λεωφορείο – τα τελευταία τρία χρόνια οδηγώ κι εγώ ηλεκτρικό Ι.Χ. Παράλληλα, εργαστήκαμε συστηματικά στην απόδοση του δημόσιου χώρου στον πεζό και στον ποδηλάτη, με διαπλατύνσεις πεζοδρομίων, δημιουργία ποδηλατοδρόμων και άλλα».
Τι συμβουλεύουν οι δύο δήμαρχοι τους συναδέλφους τους που φοβούνται τις αντιδράσεις; «Να ξεκινήσουν από τα σχολεία. Να εκπαιδεύσουν τα παιδιά και να δημιουργήσουν ποδηλατολωρίδες από το κέντρο της πόλης προς τα σχολεία και τα βασικά σημεία ενδιαφέροντος της πόλης. Ετσι θα καλλιεργήσουν σταδιακά την αλλαγή νοοτροπίας», λέει ο δήμαρχος Καρδίτσας. «Οταν ξεκινήσαμε, είχαμε πολλές αντιδράσεις από κατεστημένα συμφέροντα που είχαν μάθει να εκμεταλλεύονται τον δημόσιο χώρο», αναφέρει ο δήμαρχος Ρεθύμνου. «Σήμερα, αυτά που κάποτε “παζαρεύαμε” έχουν τελειώσει. Οποιοι προτιμούν οι πόλεις τους να ασφυκτιούν από το αυτοκίνητο, ας μην κάνουν τίποτα. Να ξέρουν, όμως, ότι δεν θα βρίσκουν ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις ούτε για μισό έργο. Οι καιροί πλέον άλλαξαν».

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΑΛΙΟΣ (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)