Ενα στοίχημα που δεν κερδήθηκε ή μια προαναγγελθείσα αποχώρηση αποτέλεσε η διακοπή του δρομολογίου εσωτερικού από τη Ryanair;

Στελέχη της αγοράς επιμένουν ότι ήταν προδιαγεγραμμένη η πορεία της σύνδεσης μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης από την ιρλανδική αεροπορική εταιρεία χαμηλού κόστους, καθώς δύο χρόνια τώρα έχανε έδαφος, έναντι των ανταγωνιστών της.

Από την άλλη η κοινότητα των ταξιδιωτών φάνηκε να αιφνιδιάζεται σημαντικά, παρά το γεγονός ότι η μη συνέχιση του εν λόγω δρομολογίου είχε ανακοινωθεί από το περασμένο φθινόπωρο. Γεγονός παραμένει πάντως ότι η εταιρεία έχει υποστεί σημαντικό πλήγμα ως προς την εικόνα της τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο. Βίντεο που απεικονίζουν κακομεταχείριση επιβατών από εργαζομένους της Ryanair έχουν κατακλύσει το Διαδίκτυο, ενώ το πρόσφατο περιστατικό της προσγείωσης του αεροσκάφους της εταιρείας στην Τιμισοάρα, αντί της Θεσσαλονίκης, φαίνεται ότι αποτέλεσε τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ως προς την αξιοπιστία της εταιρείας.

Ο πρωτεργάτης των εταιρειών χαμηλού κόστους, που στήριξε όλο της το επιχειρηματικό μοντέλο πάνω σε μια σχετικά πρόσφατη τάση της αγοράς που επέτρεψε σε πολύ μεγαλύτερα ποσοστά του πληθυσμού να ταξιδέψει, συμπιέζοντας τόσο τις τιμές της συνολικής αγοράς όσο όμως και τις υπηρεσίες της, αρχίζει να αντιμετωπίζει ως πρόβλημα το μέγεθός της. Γιγαντώθηκε μέσα σε λιγότερο από μία δεκαετία, ο στόλος της απαρτίζεται πλέον από 444 αεροσκάφη (Δεκέμβριος 2018), πετά σε 35 χώρες και απασχολεί πάνω από 12.000 εργαζομένους. Η πρακτική συνεχούς συμπίεσης του λειτουργικού κόστους οδήγησε σε αποφάσεις που προκάλεσαν τουλάχιστον γέλιο –π.χ., η χρέωση της χειραποσκευής– και προσέφεραν έδαφος σε ευφάνταστα σχόλια στον «αέρα» των κοινωνικών δικτύων.

Τι έγινε όμως στην ελληνική αγορά και αποφάσισε να μη συνεχίσει η Ryanair την εξυπηρέτηση επιβατών μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης; Στελέχη της αγοράς υποστηρίζουν ότι η εταιρεία απλώς ακολούθησε την πάγια τακτική της. Στηρίζει όλο της το πτητικό έργο σε εποχικά δρομολόγια, τα οποία μόλις αρχίσουν να εμφανίζουν σημάδια κάμψης διακόπτονται. Σημειώνεται μάλιστα ότι πριν από ένα χρόνο περίπου η εταιρεία διέκοψε αντίστοιχο δρομολόγιο προς τα Χανιά προκαλώντας την έντονη αντίδραση της τοπικής κοινωνίας, η οποία φοβήθηκε ότι θα απολέσει μεγάλο μέρος των επισκεπτών της μετά τη διακοπή της εν λόγω σύνδεσης. Τα στοιχεία, ωστόσο, της επισκεψιμότητας της περιοχής δεν φαίνεται να επιβεβαίωσαν τους παραπάνω προβληματισμούς.

Την ίδια στιγμή όμως γεννάται η απορία πώς γίνεται ένα δρομολόγιο ραχοκοκαλιά για την εσωτερική αεροπορική αγορά, που δεν χαρακτηρίζεται μάλιστα από έντονη εποχικότητα, να κρίνεται ότι δεν είναι πλέον συμφέρον για την εταιρεία. Ο ανταγωνισμός δεν ήταν αμελητέος, καθώς προ τριετίας περίπου διατηρούσε αντίστοιχα μερίδια αγοράς με αυτά της Aegean, γεγονός που προκάλεσε σχετική ανησυχία στην ελληνική αεροπορική εταιρεία, η οποία όμως με την απαιτούμενη ψυχραιμία δεν φάνηκε να επηρεάζεται τελικώς.

Οταν όμως προ διετίας περίπου στο παιχνίδι εισήλθε και η Ellinair, η εικόνα άλλαξε άρδην. Και αυτό γιατί όσο ανέβαινε η Ellinair, ανέβαινε και η Aegean. Και οι δύο εις βάρος της Ryanair. Ετσι τα στοιχεία θέλουν την ιρλανδική αεροπορική εταιρεία να περιορίζει κατά το ήμισυ το μερίδιό της στο εν λόγω δρομολόγιο, ισχυροποιώντας ακόμη περισσότερο τη θέση της Aegean στην κορυφή.

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία που αφορούν το διάστημα Ιανουαρίου - Νοεμβρίου 2018, η Aegean διατήρησε το 69% της κίνησης της γραμμής Αθήνα - Θεσσαλονίκη, ακολουθούμενη από τη Ryanair (21%) και τέλος, την Ellinair με 10%.

Η απόφαση για διακοπή της σύνδεσης Αθήνα - Θεσσαλονίκη από την 1η Απριλίου είχε ανακοινωθεί από τη Ryanair τον περασμένο Οκτώβριο. Επισήμως μάλιστα αποδόθηκε στην αλλαγή στρατηγικής της εταιρείας, η οποία επικεντρώνεται πλέον στα διεθνή δρομολόγια από και προς την Ελλάδα, τα οποία είναι ενισχυμένα κατά 10%, ενώ ταυτόχρονα συρρικνώνει τα δρομολόγια εσωτερικού.

Η ταυτόχρονη διόγκωση της δύναμης των αεροπορικών εταιρειών του Κόλπου, οι οποίες φαίνεται ότι αποτελούν πλέον τη ναυαρχίδα της αγοράς, έδωσε σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης σε ιπτάμενο προσωπικό (πιλότους, φροντιστές κ.τ.λ), γεγονός που αποτέλεσε διαπραγματευτικό «χαρτί» του κλάδου έναντι των εργοδοτών. Ετσι αναγκάστηκε να προχωρήσει η Ryanair σε υπογραφή συλλογικών συμβάσεων με αρκετά από τα σωματεία σε ευρωπαϊκές χώρες, ικανοποιώντας πάγια αιτήματα κυρίως των πιλότων.

Σε ετοιμότητα Aegean και Ellinair

Πέρα από το δρομολόγιο Αθήνα - Θεσσαλονίκη η Ryanair δεν ανανεώνει –σε σχέση με το περυσινό της θερινό πρόγραμμα– τα δρομολόγια Αθήνα - Χανιά, Αθήνα - Ρόδος και Αθήνα - Μύκονος. Τα δρομολόγια εσωτερικού που διατηρούνται από τη Ryanair τη θερινή περίοδο είναι τα Αθήνα - Σαντορίνη και Χανιά - Θεσσαλονίκη.

Τι θα γίνει όμως με το κενό που αφήνει στη γραμμή Αθήνα - Θεσσαλονίκη; Οι δύο ανταγωνιστές στην εν λόγω γραμμή φαίνεται ότι καλούνται, έχοντας ήδη προετοιμάσει το έδαφος, να καλύψουν τις άδειες θέσεις της Ryanair. Η Αegean έχει ήδη διαμορφώσει το θερινό της πρόγραμμα, θεωρώντας δεδομένη την αποχώρηση της Ryanair από τη συγκεκριμένη γραμμή. Στην παρούσα φάση, στο χειμερινό της πρόγραμμα η εταιρεία εκτελεί μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης συνολικά 11 πτήσεις την ημέρα. Παρά το γεγονός ότι ο προγραμματισμός του θέρους του 2019 έχει ήδη ολοκληρωθεί δεν αποκλείεται στην πορεία η Aegean να προσθέσει και άλλες πτήσεις, εάν κριθεί ότι απαιτείται από τη ζήτηση. Η Ellinair, από την πλευρά της, εξετάζει την προσθήκη ενός δρομολογίου σε καθημερινή βάση, καθώς μέχρι στιγμής έχε περιορισμούς στόλου. Σήμερα η Ellinair πραγματοποιεί δύο καθημερινά δρομολόγια μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης με αεροπλάνα Α319 και Α320.

Προς το παρόν, η Sky Express δηλώνει επισήμως ότι δεν προγραμματίζει το άνοιγμα του εν λόγω δρομολογίου, απόφαση η οποία δεν αποκλείεται να αναθεωρηθεί.

Αλεξάνδρα Κασσίμη (Καθημερινή)