Κορυφώνονται τις προσεχείς ημέρες οι διαπραγματεύσεις μεταξύ κυβέρνησης, θεσμών και τραπεζών για το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας, που θα ισχύσει μετά την παράταση που δόθηκε στο πλαίσιο το νόμου Κατσέλη και η οποία εκπνέει στα τέλη Φεβρουαρίου. Οι συναντήσεις με τα τεχνικά κλιμάκια ξεκίνησαν χθες, ενόψει της επίσκεψης των επικεφαλής των θεσμών την προσεχή εβδομάδα.
Ενδεικτικό της αγωνίας που υπάρχει για το καθεστώς προστασίας της πρώτης κατοικίας το οποίο θα ισχύσει μετά την εκπνοή της παράτασης είναι το γεγονός ότι οι αιτήσεις ένταξης στον νόμο διπλασιάστηκαν το τελευταίο τρίμηνο του 2018, καθώς χιλιάδες ήταν αυτοί που προσέφυγαν τους τελευταίους μήνες του έτους, σε μια προσπάθεια να προλάβουν να ενταχθούν στο ευνοϊκό καθεστώς που ισχύει σήμερα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία από τα ειρηνοδικεία, οι νέες αιτήσεις για ένταξη στον νόμο Κατσέλη ήταν 5.340 το τρίτο τρίμηνο του 2018 και σύμφωνα με στοιχεία από τις τράπεζες το τελευταίο τρίμηνο υπερδιπλασιάστηκαν, υπό την απειλή εκπνοής της προστασίας, η οποία τελικά παρατάθηκε για ακόμη ένα δίμηνο.
Το αυξημένο ενδιαφέρον της τελευταίας στιγμής που εκδηλώθηκε από δανειολήπτες έχει να κάνει κυρίως με τα υψηλά όρια για την προστασία της πρώτης κατοικίας που ισχύουν σήμερα και τα οποία ξεκινούν από τις 120.000 και φθάνουν έως και τις 280.000 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του δανειολήπτη, δηλαδή αν πρόκειται για ζευγάρι με τρία τέκνα.
Αν και ανώτατος παράγων του υπουργείου Οικονομικών αναφερόμενος στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς δήλωσε ότι «δεν υπάρχει συζήτηση για όριο αξίας της πρώτης κατοικίας», δηλαδή αν θα είναι 100.000 ευρώ, όπως επιμένουν οι τράπεζες, αυτό δεν σημαίνει ότι τα όρια δεν θα αποτελέσουν αντικείμενο της διαπραγμάτευσης. Αυτό θα συμβεί εφόσον συμφωνηθεί η διαδικασία που θα ακολουθεί κάποιος που επιθυμεί να προστατεύσει την πρώτη κατοικία του και, σύμφωνα με την κυβερνητική πρόταση, η προστασία αυτή συζητείται να παρέχεται εξωδικαστικά και όχι μέσα από τον νόμο Κατσέλη και την προσφυγή στα Ειρηνοδικεία, όπως ισχύει σήμερα.
Περιγράφοντας το πλαίσιο των συζητήσεων με τις τράπεζες, ο ίδιος παράγων επικέντρωσε στο «κούρεμα» που θα αποφασίζεται και το οποίο έχει να κάνει με το υπόλοιπο του δανείου σε σχέση με την αξία του ακινήτου (loan to value). Στην περίπτωση που η σχέση αξίας - δανείου προς την αξία - ακινήτου είναι κάτω του 100%, οι τράπεζες προτείνουν επιμήκυνση αποπληρωμής του δανείου. Ετσι το πιθανό «κούρεμα» αφορά τις περιπτώσεις που η σχέση της αξίας του δανείου προς την αξία ακινήτου είναι μεγαλύτερη του 100%, δηλαδή π.χ. εάν το υπόλοιπο του δανείου είναι 120.000 ευρώ και η αξία του ακινήτου είναι 100.000 ευρώ.
Επιδότηση δόσης
Σε ό,τι αφορά την επιδότηση της δόσης του δανείου από την πλευρά του κράτους, με βάση το κυπριακό μοντέλο, αυτή θα είναι συνάρτηση της εισοδηματικής κατάστασης του οφειλέτη. Εάν δηλαδή ο οφειλέτης δεν μπορεί να καλύψει από το εισόδημά του και –αφού αφαιρεθούν οι ανάγκες διαβίωσης– τη δόση που θα προκύψει από τη ρύθμιση, το κράτος θα επιδοτεί το μέρος της δόσης που δεν μπορεί να πληρώσει ο οφειλέτης. Να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση έχει εγγράψει στον κρατικό προϋπολογισμό του 2019 κονδύλι 160 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση αυτών των νοικοκυριών. Το ποσό που θα διαθέσει το Δημόσιο για την κάλυψη της δόσης του στεγαστικού δανείου ευάλωτων νοικοκυριών είναι σε άμεση συνάρτηση και με το ύψος της ακίνητης περιουσίας που θα προστατεύεται και θα αποτελέσει κρίσιμο στοιχείο της διαπραγμάτευσης.

ΕΥΓΕΝΙΑ ΤΖΩΡΤΖΗ (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)