H πολυπόθητη ανοσία της αγέλης πιθανώς να είναι πραγματικότητα στην Ευρώπη τον Ιούλιο, δήλωσε χθες ο επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της Ε.Ε. Τιερί Μπρετόν, καθορίζοντας ως συμβολική ημερομηνία επίτευξης του ορόσημου την Ημέρα της Βαστίλλης, εθνική γιορτή της Γαλλίας, στις 14 Ιουλίου, επισημαίνοντας την τεράστια συμβολή των εμβολιασμών. «Είναι η τελική ευθεία, επειδή ξέρουμε ότι για να νικήσουμε αυτή την πανδημία, μία είναι η λύση: να εμβολιαστούμε. Τα εμβόλια έρχονται, θα είναι εδώ», διαβεβαίωσε ο Γάλλος επίτροπος. «Από τον Μάρτιο μέχρι τον Ιούνιο, θα παραδοθούν 300-350 εκατομμύρια δόσεις του εμβολίου» και οι παραδόσεις θα αυξάνονται κάθε μήνα: 60 εκατομμύρια δόσεις τον Μάρτιο, 100 εκατομμύρια τον Απρίλιο, 120 τον Μάιο.
Περίπου στο ίδιο χρονοδιάγραμμα εντάσσονται και οι εκτιμήσεις του επικεφαλής του γαλλικού εμβολιαστικού προγράμματος Αλέν Φισέρ, ο οποίος θεωρεί ότι η χώρα του θα έχει επιστρέψει σε κάποιας μορφής κανονικότητα το καλοκαίρι ή το αργότερο το φθινόπωρο, χάρη στην επιτάχυνση των εμβολιασμών.
Σε μια αποστροφή του λόγου του ο επίτροπος Μπρετόν δήλωσε ότι η Ε.Ε. «δεν έχει καμία ανάγκη το ρωσικό εμβόλιο Sputnik V» καθώς μπορεί να υπερκαλύψει τις εμβολιαστικές της ανάγκες με την ευρωπαϊκή παραγωγή. Ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν, που σήμερα θα εμβολιαστεί με το ρωσικό εμβόλιο, κατήγγειλε την τοποθέτηση Μπρετόν ως «παράδοξη» και προσέθεσε ότι «δεν πρόκειται να εξαναγκάσουμε κανέναν σε τίποτα. Ομως, αυτοί οι άνθρωποι ποιους προστατεύουν: τα συμφέροντα των φαρμακοβιομηχανιών ή των Ευρωπαίων πολιτών;».
Χθες ο Ρώσος πρόεδρος συνομίλησε τηλεφωνικά με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ για την πιθανή μελλοντική χρήση του ρωσικού εμβολίου, όπως ανακοίνωσε το Κρεμλίνο. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν τόνισε ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Ε.Ε., παρά τις μη ικανοποιητικές σχέσεις των δύο εξαιτίας των συγκρουσιακών και μη εποικοδομητικών ευρωπαϊκών πολιτικών της.
Για τα εμβόλια συζήτησαν και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον, η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε μια κοινή προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης που πυροδότησαν οι δηλώσεις της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για πιθανή απαγόρευση εξαγωγής εμβολιαστικών δόσεων από την AstraZeneca στη Βρετανία, εφόσον δεν τηρήσει τις συμφωνίες παράδοσης που έχει με την Ε.Ε. O Mπόρις Τζόνσον, μάλιστα, αργότερα απηύθυνε έκκληση για διεθνή συνεργασία στην παραγωγή των εμβολίων, επισημαίνοντας ότι το τρίτο κύμα της πανδημίας που τώρα μαστίζει την Ευρώπη είναι αναπόφευκτο να φτάσει και στη Βρετανία.
Στη Γερμανία
Παράταση του μερικού λοκντάουν μέχρι τις 18 Απριλίου αποφάσισε χθες η Γερμανία με κλείσιμο λιανεμπορίου, μουσείων και γκαλερί, ενώ επί τάπητος βρίσκεται και η λειτουργία των σχολείων. Ωστόσο, σύμφωνα με έγγραφο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης όπως και των κυβερνήσεων των κρατιδίων, που έχει στα χέρια της η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, οι οικογενειακές συναθροίσεις αναμένεται να επιτραπούν κατά τη διάρκεια των εορτών του Πάσχα, με τέσσερα επιπλέον άτομα και παιδιά άνω των 14 ετών, κάτι που δεν είχε γίνει πέρυσι. Αρωμα σκανδάλου πλανάται στη χώρα, με επίκεντρο τον υπουργό Υγείας Γενς Σπαν. Το γερμανικό υπουργείο Υγείας τον Απρίλιο αγόρασε μάσκες, με κόστος 909,452 ευρώ, από την εταιρεία Hubert Burda Media GmbH, όπου υψηλόβαθμο στέλεχος είναι ο σύζυγος του υπουργού, Ντάνιελ Φούνκε.
Τέλος, στην Ουγγαρία ο Ελεγκτικός Φορέας Φαρμάκων (OGYÉI) ενέκρινε τη χρήση ακόμη ενός κινεζικού εμβολίου, της εταιρείας CanShino, αλλά και του ινδικού αντιγράφου του εμβολίου της AstraZeneca, Covishield.
Kλινική μελέτη
Ιδιαιτέρως ενθαρρυντικά είναι τα νέα από την ολοκλήρωση της μεγαλύτερης κλινικής μελέτης του εμβολίου της AstraZeneca που εκπονήθηκε στις ΗΠΑ, στη Χιλή και στο Περού, όπως ανακοίνωσε χθες η φαρμακοβιομηχανία. Το εμβόλιο είναι αποτελεσματικό στην αποτροπή των ασυμπτωματικών λοιμώξεων κατά 79%, ενώ είναι ολοκληρωτικά αποτελεσματικό στην αποτροπή των πολύ βαριών συμπτωμάτων της COVID-19  και της ανάγκης νοσηλείας. Επίσης, η εταιρεία επισημαίνει ότι η χρήση του είναι ασφαλής και δεν διαπιστώθηκε αυξημένος κίνδυνος για την εμφάνιση θρόμβωσης.
Η Ελλάδα
Γ. Ατσαλάκης* – Β. Τσούμπρης**: Το τέλος των κυμάτων του κορωνοϊού
Συνήθως ένα κύμα κρουσμάτων εξαλείφεται μετά τη λήψη των κατάλληλων μέτρων προστασίας της κοινότητας και εφόσον βέβαια υπάρχει καθολική τήρηση των μέτρων. Οι βασικοί λόγοι για να αρχίσει η υποχώρηση ενός κύματος στην περίπτωση της COVID-19 είναι η φυσιολογική αντίδραση της κοινωνίας με τη λήψη μέτρων ατομικής προστασίας και μέτρα ανάσχεσης της εξάπλωσης του ιού. Οπότε, τα μέτρα που λαμβάνονται είναι μέρος μιας φυσιολογικής διαδικασίας που επιβαλλόταν να γίνει. Το 1ο κύμα, του Μαρτίου του 2020, ολοκληρώθηκε ακολουθώντας μια αρμονική καμπανοειδή καμπύλη. Τόσο η καταλληλότητα των μέτρων όσο και καθολική τους τήρηση εξάλειψαν το πρώτο κύμα της πανδημίας.
Το 2ο κύμα του περασμένου Αυγούστου, όπως δείχνει το διάγραμμα, δεν εξαλείφθηκε. Λίγο πριν φτάσει στο τέλος, ακολούθησε το 3ο κύμα, το οποίο με εκθετική άνοδο κορυφώθηκε στα μέσα του Νοεμβρίου. Από τα μέσα Νοεμβρίου ξεκίνησε η καθοδική τάση των κρουσμάτων η οποία όμως δεν ολοκληρώθηκε, είτε επειδή τα μέτρα δεν ήταν κατάλληλα είτε επειδή δεν τηρήθηκαν σωστά και καθολικά από την κοινότητα.
Το αποτέλεσμα ήταν η εμφάνιση ενός 4ου κύματος στα μέσα του Ιανουαρίου, το οποίο χωρίς να έχει την εκθετική άνοδο του προηγούμενου κύματος κατάφερε να φτάσει στο ίδιο ύψος με το προηγούμενο κύμα.
Αναλύοντας τα δεδομένα από τις αρχές Ιουνίου 2020, τα οποία περιλαμβάνουν το 2ο και το 3ο κύμα, είναι δυνατό να εκτιμήσουμε τον χρόνο στον οποίο το τρέχον 4ο κύμα θα κορυφωθεί και θα επιβραδυνθεί ώστε να ακολουθήσει την πορεία προς τη μείωση των κρουσμάτων σε πολύ χαμηλά, διαχειρίσιμα επίπεδα. Οι μπλε διακεκομμένες καμπύλες στο σχήμα δείχνουν το εύρος που μπορούν να κινηθούν τα ημερήσια κρούσματα το επόμενο διάστημα. Η συνεχόμενη κόκκινη καμπύλη δείχνει την εξέλιξη των κρουσμάτων του κορωνοϊού, η οποία υπολογίζεται από έναν αλγόριθμο που επεξεργάζεται τον αριθμό των ημερήσιων κρουσμάτων. Τα δεδομένα υπέστησαν επεξεργασία και απεικονίστηκαν κατά μήκος καμπανοειδών καμπυλών που τα ημερήσια δεδομένα δημιούργησαν μέχρι τις 20/03/2021.
Η κορύφωση του τρέχοντος κύματος θα επιτευχθεί στο αρχές του Απριλίου. Η σημαντική ελαχιστοποίηση των κρουσμάτων θα επέλθει τον Ιούλιο. Η ελαχιστοποίηση των κρουσμάτων νωρίτερα ή αργότερα από τον Ιούλιο θα εξαρτηθεί από την πορεία των εμβολιασμών και από την τήρηση των στοιχειωδών μέτρων έως ότου αυτοί ολοκληρωθούν.
Η τήρηση των αποστάσεων, η αποφυγή συνωστισμών και η σωστή χρήση της μάσκας θα είναι οι σημαντικοί παράγοντες μετά την άρση του απαγορευτικού ώστε να ελαχιστοποιηθούν τα κρούσματα και να μην εμφανιστεί αργότερα άλλο κύμα.
Είναι σημαντικό να θυμίσουμε την υποδειγματική αντιμετώπιση του ιού από την Ιαπωνία, η οποία δεν επέβαλε καθόλου απαγορευτικό, δεν έκλεισε ούτε θέατρα ούτε κινηματογράφους και ούτε την εστίαση. Αυτό το κατάφερε κυρίως επικεντρώνοντας στην ορθή χρήση της μάσκας, στην τήρηση των αποστάσεων και στην αποφυγή των συνωστισμών. Βεβαίως έχει μεγάλη σημασία οι πολίτες να προσέλθουν να εμβολιαστούν, ώστε ο συνδυασμός των εμβολίων με τη φυσική ανοσία αυτών που έχουν προσβληθεί από τον ιό να φθάσει στο 70%-75% ώστε να επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης κατά τον Νοέμβριο.
Ο μη εμβολιασμός μέρους της κοινότητας σε κάποιες γεωγραφικές περιοχές ενδέχεται να συντηρεί τα ημερήσια κρούσματα σε υψηλά επίπεδα. Επίσης, ακόμα και σε περιοχές όπου εξαλείφθηκε, ο ιός ενδέχεται να επανεμφανιστεί.
Η καθοδική πορεία της κόκκινης καμπύλης απεικονίζει την επιβράβευση των προσπαθειών της κοινωνίας για την ανάσχεση της εξάπλωσης του ιού. Αποτελεί ένα «μονοπάτι» ή έναν «οδηγό» που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αξιολογηθούν η αποδοτικότητα των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας και η αποτελεσματικότητα της προσπάθειας που καταβάλλει η κοινότητα.

* Αναπληρωτής καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης.
** Ερευνητής στο ​​​​​​Εργαστήριο Ανάλυσης Δεδομένων και Πρόβλεψης.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ