Παρά το γεγονός ότι αυξήθηκαν οι τιμές ζώνης στο 60% της επικράτειας, με αποτέλεσμα οι αξίες των ακινήτων να φθάσουν τα 577 δισ. ευρώ (+95 δισ. ευρώ από το 2021), ο φετινός ΕΝΦΙΑ είναι μειωμένος για το 80% των ιδιοκτητών ακινήτων. Βέβαια, από τη φετινή ανακοίνωση των εκκαθαριστικών δεν έλειψαν και τα σοκ σε γειτονιές του κέντρου της Αθήνας, όπου οι ιδιοκτήτες διαπίστωσαν τη μεγάλη αύξηση του φόρου που φθάνει στο 70% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Σε κάθε περίπτωση, ο λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ είναι μειωμένος για τους πολλούς και μάλιστα οι μειώσεις αγγίζουν και το 50% σε σύγκριση με τον ΕΝΦΙΑ του προηγούμενου έτους, ενώ εάν υπολογιστούν και οι μειώσεις που πραγματοποιήθηκαν το 2019, οι επιβαρύνσεις έχουν περιοριστεί άνω του 60%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, περίπου 2,2 εκατ. φορολογούμενοι είδαν το εκκαθαριστικό του φόρου ακινήτων να περιορίζεται πάνω από 20%, ενώ στους τυχερούς του ΕΝΦΙΑ είναι περίπου 900.000 φορολογούμενοι οι οποίοι διαπίστωσαν ότι ενώ η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας τους έχει αυξηθεί σημαντικά, ο φόρος που καλούνται να πληρώσουν φέτος είναι μειωμένος πάνω από 30% και έως 50%.
Οι περισσότερες μειώσεις εντοπίζονται στις περιοχές με χαμηλές και μεσαίες τιμές ζώνης και για ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως 150.000 ευρώ. Για παράδειγμα, για διαμέρισμα στην Καισαριανή, 1ου ορόφου, 100 τ.μ., εικοσαετίας, με τιμή ζώνης 1.100 ευρώ, καταβλήθηκε φόρος το 2021 ύψους 310 ευρώ. Και ενώ το 2022 η τιμή ζώνης έφθασε στα 1.350 ευρώ, ο φόρος που θα καταβληθεί περιορίζεται στα 220,50 ευρώ. Δηλαδή, με αύξηση στην αξία του ακινήτου κατά 22,73%, ο φόρος μειώνεται κατά 29,05%. Ωφελημένοι είναι και όσοι μέχρι πρότινος έπεφταν στον… συμπληρωματικό φόρο, καθώς η αξία της περιουσίας τους ξεπερνούσε τα 250.000 ευρώ. Πλέον, ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται σε κάθε ακίνητο ξεχωριστά, με αποτέλεσμα ακόμα και οι ειδικοί επιβαρυντικοί συντελεστές που αντικατέστησαν τον συμπληρωματικό φόρο να απενεργοποιούνται αν η συνολική αξία των ακινήτων δεν ξεπερνάει τις 500.000 ευρώ. Αλλά ακόμα και για περιπτώσεις με μεγαλύτερη περιουσία, η προσαύξηση είναι σημαντικά μικρότερη σε σύγκριση με τον συμπληρωματικό φόρο. Για παράδειγμα, φορολογούμενος με ακίνητη περιουσία 675.000 ευρώ το 2021, η οποία αυξήθηκε μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών στα 700.000 ευρώ, ενώ το 2021 πλήρωσε 3.876 ευρώ για κύριο και συμπληρωματικό φόρο, φέτος θα πληρώσει 2.179 ευρώ, με τη μείωση να φθάνει στο 43,7%.
Οι επιχειρήσεις
Για τις επιχειρήσεις ο συμπληρωματικός φόρος διατηρήθηκε, σε αντίθεση με τα φυσικά πρόσωπα. Αν και θα περίμενε κανείς ότι η αύξηση των τιμών ζώνης σε συνάρτηση με τη διατήρηση του συμπληρωματικού φόρου θα εκτόξευε τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ, ωστόσο καταγράφονται μειώσεις και είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Βέβαια, στις περιοχές όπου η τιμή ζώνης έχει διπλασιαστεί είναι επόμενο να αυξηθεί ο ΕΝΦΙΑ και για τις επιχειρήσεις.
Παραδείγματα:
Επιχείρηση πλήρωσε το 2021 κύριο φόρο 8.240 ευρώ και 3.673 ευρώ συμπληρωματικό φόρο. Συνολικά κατέβαλε στο ελληνικό Δημόσιο 11.913 ευρώ. Το 2022 εξαιτίας της διεύρυνσης των κλιμακίων υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ ο κύριος φόρος περιορίσθηκε στα 6.006 ευρώ, ενώ ο συμπληρωματικός φόρος παρέμεινε στα ίδια επίπεδα, στα 3.656 ευρώ. Το ποσό που καλείται να πληρώσει ανέρχεται στα 9.662 ευρώ. Ο φόρος μειώθηκε κατά 18,8%.
Αλλη επιχείρηση που πλήρωσε το περασμένο έτος κύριο και συμπληρωματικό φόρο ύψους 63.720 ευρώ, θα πληρώσει φέτος μειωμένο ΕΝΦΙΑ και συγκεκριμένα το ποσό των 53.451 ευρώ. Και σε αυτή την περίπτωση ο ΕΝΦΙΑ περιορίσθηκε κατά 16,11%.
Ο αιφνιδιασμός και οι αυξήσεις που προέκυψαν από τις νέες αντικειμενικές αξίες
Η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών σε όλη την επικράτεια οδήγησε στις περισσότερες περιπτώσεις σε αυξήσεις των τιμών ζώνης. Ουσιαστικά σε πολλές περιοχές της χώρας οι τιμές που χρησιμοποιεί η εφορία για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ έφθασαν πολύ κοντά στις εμπορικές τιμές πώλησης, αλλά όχι σε όλες.
Σημειώνεται ότι πολλές περιοχές ακόμα και του κέντρου της Αθήνας είχαν εξαιρετικά χαμηλές τιμές ζώνης, κάτι που άλλαξε με τις εισηγήσεις των εκτιμητών ακινήτων. Για παράδειγμα, η τιμή ζώνης στο Κουκάκι το 2021 ήταν στα 1.700 ευρώ και από 1.1.2022 έχει φθάσει στα 3.100 ευρώ, δηλαδή αυξήθηκε κατά 82,3%. Ωστόσο, οι τιμές πώλησης στην περιοχή ξεκινούν από τα 3.000 ευρώ και φθάνουν ακόμα και τα 5.500 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι ο φόρος που πληρώνει ο ιδιοκτήτης πρέπει να συμβαδίζει με τις αυξομειώσεις της ζήτησης σε κάθε περιοχή. Μπορεί να αυξήθηκε σημαντικά η αξία της περιουσίας τους, αλλά αυτό αφορά όσους σκέφτονται να πωλήσουν το ακίνητό τους. Για παράδειγμα, φορολογούμενος με διαμέρισμα στο Κουκάκι 104,48 τ.μ., πέμπτου ορόφου, άνω των 25 ετών, πλήρωσε το προηγούμενο έτος 388,35 ευρώ και φέτος καλείται να πληρώσει φόρο 655,88 ευρώ, αυξημένο κατά 68,8%.
Οι αναμενόμενες αυξήσεις ήταν αυτές που πραγματοποιήθηκαν στις νησιωτικές περιοχές της χώρας. Για παράδειγμα, ο ιδιοκτήτης μιας μονοκατοικίας 90 τ.μ. στην Ιθάκη, η οποία απέκτησε για πρώτη φορά αντικειμενική αξία, είδε τον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ από 252 ευρώ το 2021 να εκτοξεύεται φέτος στα 865 ευρώ.
Για το 12% των ιδιοκτητών ακινήτων (περίπου 1 εκατ. φυσικά πρόσωπα) ο φετινός «λογαριασμός» του ΕΝΦΙΑ δεν είχε καμία μεταβολή σε σχέση με πέρυσι παρά τις αλλαγές στις τιμές ζώνης των ακινήτων. Σημειώνεται ότι ο συνολικός λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ φθάνει φέτος στα 2,3 δισ. ευρώ, μειωμένος κατά 380 εκατ. ευρώ.
Η πρώτη από τις δέκα δόσεις του ΕΝΦΙΑ θα πρέπει να πληρωθεί έως τις 31 Μαΐου και η τελευταία έως τις 28 Φεβρουαρίου 2023, ενώ σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης δεν προβλέπεται έκπτωση. Οσοι δεν μπορούν να αποπληρώσουν τον φόρο που τους αναλογεί σε δέκα δόσεις έχουν τη δυνατότητα να εντάξουν την οφειλή στην πάγια ρύθμιση σε έως 24 μηνιαίες δόσεις, οι οποίες όμως επιβαρύνονται με ετήσιο επιτόκιο της τάξης του 6%.
Λάθη που κοστίζουν
Κάποιες περιπτώσεις «φουσκωμένων» εκκαθαριστικών οφείλονται σε λάθη. Για παράδειγμα, στο κέντρο της Αθήνας από λάθος δηλωνόταν επί χρόνια δύο φορές το οικόπεδο. Οσο ο ΕΝΦΙΑ ήταν χαμηλός, το λάθος δεν είχε γίνει αντιληπτό από τον ιδιοκτήτη.
Εντοπίστηκε φέτος, λόγω του υψηλότερου φόρου. Σε άλλη περίπτωση, ιδιοκτήτης οικοπέδου κατά 50% στα νότια προάστια αντιλήφθηκε ότι είχε δηλώσει 100% κυριότητα, όταν διαπίστωσε ότι ο αδελφός του, ιδιοκτήτης του υπόλοιπου 50%, πλήρωνε τον μισό ΕΝΦΙΑ από τον ίδιο. Σε περιπτώσεις λαθών ή παραλείψεων, που είχαν ως αποτέλεσμα να επιβαρυνθούν με φόρο, οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να υποβάλουν τροποποιητική δήλωση Ε9 για να γίνει νέα εκκαθάριση. Εάν η διαφορά είναι μικρότερη των 300 ευρώ, εκδίδεται αμέσως νέο εκκαθαριστικό.
Για μεγαλύτερες διαφορές ο φορολογούμενος θα κληθεί με ηλεκτρονικό μήνυμα μέσω του Taxisnet να προσκομίσει τα δικαιολογητικά (συμβόλαια κ.λπ.) στην εφορία προκειμένου να ελεγχθούν. Η ηλεκτρονική πύλη για την υποβολή τροποποιητικών – διορθωτικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) αναμένεται να ανοίξει τις επόμενες ημέρες.

Προκόπης Χατζηνικολάου (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)