Η βούληση του κ. Κυρ. Μητσοτάκη η χώρα να παραμείνει, όπως και κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, ένα βήμα μπροστά από τον κορωνοϊό, αλλά και ένα πλέγμα αριθμών που «τρομάζουν», τόσο σε υγειονομικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο, οδήγησε τον πρωθυπουργό στη λήψη του νέου πακέτου των περιοριστικών μέτρων.
Τα ηχηρά σήματα από το σύστημα υγείας, για την ανάγκη άμεσης κυβερνητικής παρέμβασης, ήταν δύο: πρώτον, η αυξανόμενη πίεση στις ΜΕΘ στη Θεσσαλονίκη και η βεβαιότητα ότι, εάν δεν ελεγχθεί η μετάδοση του ιού, ήταν θέμα χρόνου το πρόβλημα να μεταφερθεί με την ίδια ή μεγαλύτερη οξύτητα στην Αθήνα. Χαρακτηριστικό είναι πως σε μία εβδομάδα οι ΜΕΘ της Θεσσαλονίκης από 10% πληρότητα έφτασαν το 60% και ο μεγάλος φόβος ήταν σε σύντομο χρονικό διάστημα να μην υπάρχει διαθεσιμότητα και να αρχίσουν να γεμίζουν οι ΜΕΘ της Αθήνας με περιστατικά από τη Βόρεια Ελλάδα. Εξάλλου, μπορεί στην Αττική να μην υπήρξε αντίστοιχη έκρηξη εισαγωγών στις ΜΕΘ, αλλά σταθερά υπήρχε μια πληρότητα της τάξης του 50%-60% που δείχνει πως τα περιθώρια δεν ήταν μεγάλα. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως, χωρίς μέτρα, σε 10-15 ημέρες τα νοσοκομεία της Αττικής θα είχαν γεμίσει.
Το δεύτερο ηχηρό «καμπανάκι» προήλθε από τον αριθμό των θετικών εθελοντικών τεστ, που διενεργήθηκαν από τον ΕΟΔΥ σε διάφορες περιοχές της χώρας. Με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν, θεωρείται πολύ πιθανό ένα ποσοστό της τάξης του έως και 5% να είναι νοσούντες ή ασυμπτωματικοί φορείς του ιού. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως στην Αττική καταγράφηκε αύξηση από 30% έως 40% στις διαγνώσεις, στοιχείο που χτύπησε πολλαπλούς κώδωνες κινδύνου. Τέλος, ακόμα ένα πολύ ανησυχητικό στοιχείο που οδήγησε στην απόφαση να «κοκκινίσει» η Θεσσαλονίκη και να ληφθούν έξτρα μέτρα στην Αττική είναι το λεγόμενο R0. Στη Θεσσαλονίκη τις προηγούμενες ημέρες κινήθηκε μεταξύ 1,4 έως 1,7, που σημαίνει πως για κάθε νοσούντα θα είχαμε σχεδόν δύο νέους. Στην Αττική το R0 είναι πιο χαμηλά, αλλά επίσης έχει ξεπεράσει το 1 και κινείται πάνω από το 1,1.
Ωστόσο, εξίσου ανησυχητικά ήταν τα μηνύματα και από το μέτωπο της οικονομίας. Κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν πως, με τα διάρκειας ενός μήνα μέτρα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, η ύφεση για το 2020 θα κινηθεί σε οριακά διψήφιο νούμερο. Σπεύδουν, όμως, να προσθέσουν πως το κόστος θα ήταν σαφώς μεγαλύτερο εάν οι παρεμβάσεις που ανακοινώθηκαν καθυστερούσαν: με τις αποφάσεις που ελήφθησαν είναι πολύ πιθανό να διασωθεί η εορταστική περίοδος, που μπορεί να αποτελέσει ανάσα για τις επιχειρήσεις. Σε διαφορετική περίπτωση, η ύφεση θα ήταν ακόμη βαθύτερη, λέγεται, ενώ η εικόνα θα ήταν καταστροφική εάν η χώρα έπρεπε να μπει σε ένα γενικευμένο lockdown όπως τον περασμένο Μάρτιο.
Οικονομικές επιπτώσεις
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Μητσοτάκης έλαβε τις αποφάσεις για τα νέα μέτρα όταν είδε την έκρηξη των κρουσμάτων. Συγκάλεσε έκτακτη σύσκεψη την Τρίτη το βράδυ, στην οποία μετείχαν ο Β. Κικίλιας, ο Σ. Τσιόδρας, ο Ν. Χαρδαλιάς, ο Ακ. Σκέρτσος, ο Γ. Γεραπετρίτης, ο Γρ. Δημητριάδης, και ζήτησε να του προτείνουν μια «δέσμη μέτρων» που πρέπει να ληφθεί. Τα μέτρα οριστικοποιήθηκαν την Πέμπτη. Στη συνέχεια έγινε αποτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων σε νέα σύσκεψη που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου, την ίδια ημέρα το απόγευμα, με στελέχη του οικονομικού επιτελείου, προκειμένου να ενισχυθούν οι κλάδοι που πλήττονται. «Αν τα δίναμε όλα στο πρώτο κύμα όπως έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ, τώρα δεν θα είχαμε τη δυνατότητα να δώσουμε τίποτα», φέρεται να είπε μάλιστα ο πρωθυπουργός στη διάρκεια σύσκεψης με συνεργάτες του. Ως γνωστόν, ο κ. Μητσοτάκης επρόκειτο να ενημερώσει για τις αποφάσεις του μέσω μηνύματος το απόγευμα της Παρασκευής. Ομως, ο φονικός σεισμός ευλόγως ανέτρεψε τα δεδομένα. Στόχος είναι μέσα στον Νοέμβριο η επιδημιολογική εικόνα να βελτιωθεί ώστε η χώρα να βαδίσει προς τις γιορτές σε ένα «ευνοϊκότερο» υγειονομικό –και εξ αντανακλάσεως οικονομικό– περιβάλλον.
Με δεδομένο ότι το 2020 εν πολλοίς θεωρείται οικονομικά μια «χαμένη» χρονιά, ο κ. Μητσοτάκης εστιάζει παράλληλα και στο στοίχημα της επανεκκίνησης της οικονομίας τον επόμενο χρόνο. Στην κατεύθυνση αυτή, κομβικές θεωρούνται οι εξελίξεις όσον αφορά την παρασκευή εμβολίου και την ταχεία διάθεσή του, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα. Είναι προφανές ότι άλλα δεδομένα θα υπάρξουν για την Ελλάδα εάν τον επόμενο χρόνο λειτουργήσουν ικανοποιητικά οι μεταφορές και πρωτίστως ο τουρισμός και διαφορετικά εάν η υφιστάμενη ανασφάλεια παραταθεί.
Οπως αναφέρουν πηγές που γνωρίζουν πολύ καλά τα δεδομένα, θεωρείται θέμα χρόνου η συμφωνία Ε.Ε. και με την Pfizer για την παραγωγή εμβολίου. Υπενθυμίζεται πως ο κ. Μητσοτάκης έχει αποκτήσει προσωπική σχέση με τον ελληνικής καταγωγής διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Αλ. Μπουρλά.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως τα πρώτα εμβόλια που θα φτάσουν στην Ελλάδα θα είναι της AstraZeneca τον Ιανουάριο και προβλέπουν την προμήθεια 7,2 εκατ. παρτίδων. Αυτά ωστόσο δεν θα είναι όλα μαζί, αλλά σε κύματα. Τον Φεβρουάριο αναμένεται το εμβόλιο της Pfizer, ενώ ακολούθως της Johnson & Johnson.
Κλείνουν καφεστίαση, κινηματογράφοι, θέατρα
Σε νέα φάση περιοριστικών μέτρων εισέρχεται η χώρα για ένα μήνα, από τα ξημερώματα της Τρίτης, με στόχο την ανάσχεση του κορωνοϊού και την ελπίδα η επιδημιολογική εικόνα να βελτιωθεί παραμονές εορταστικής περιόδου. Όπως τόνισε χθες στο διάγγελμά του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης «με ένα δυναμικό σχέδιο τον Νοέμβριο θα διεκδικήσουμε έναν πιο αισιόδοξο Δεκέμβριο, με, όσο το δυνατόν, ομαλότερη κοινωνική ζωή και μεγαλύτερη κίνηση στην αγορά των Χριστουγέννων και των γιορτών».
Η χώρα πλέον χωρίζεται, αντί τεσσάρων, σε δύο ζώνες. «Ενοποιούνται», δηλαδή, οι λιγότερο επιβαρυμένες ζώνες, δηλαδή η «πράσινη» και η «κίτρινη», και οι δύο με το μεγάλο ιικό φορτίο – «πορτοκαλί» και «κόκκινες». Ετσι θα έχουμε την ζώνη «επιτήρησης» και αυξημένου κινδύνου».
Στις τελευταίες κλείνουν η εστίαση δηλαδή εστιατόρια, καφέ και μπαρ, τα οποία θα εξυπηρετούν μόνο με τη μορφή delivery και take away. H απόφαση ελήφθη διότι η εστίαση θεωρήθηκε χώρος υπερμετάδοσης, ενώ εναλλακτικά σενάρια που εξετάστηκαν, όπως ο περιορισμός του χρόνου λειτουργίας της, προκαλούσαν παράπλευρα προβλήματα. Επίσης αναστέλλεται η λειτουργία σε χώρους ψυχαγωγίας και άθλησης, όπως μουσεία, κινηματογράφοι και γυμναστήρια, ενώ αναστέλλονται οι αθλητικές δραστηριότητες και διοργανώσεις πλην εκείνων της πρώτης κατηγορίας επαγγελματικών πρωταθλημάτων. «Ανοικτά» θα παραμείνουν οι επιχειρήσεις –με μειωμένο προσωπικό και ενίσχυση της εξ αποστάσεως εργασίας–, το Δημόσιο, οι τράπεζες, τα σχολεία, το λιανεμπόριο και τα κομμωτήρια.
Σε σχέση με τα σχολεία, η κυβέρνηση ακολουθεί τα βήματα άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι η παρουσία των μαθητών με τα απαιτούμενα μέτρα πρόληψης δεν συνοδεύεται από την εκθετική αύξηση των κρουσμάτων. Με δεδομένους τους περιορισμούς που θα επιβληθούν στις –ενοποιημένες πλέον– «πορτοκαλί» και «κόκκινες» περιοχές, το ωράριο απαγόρευσης της κυκλοφορίας θα παραμείνει από τις 12 τα μεσάνυχτα μέχρι τις 5 π.μ. Τέλος, και στις δύο ζώνες θα επιβληθεί η υποχρεωτική χρήση της μάσκας παντού και η απαγόρευση κυκλοφορίας σε όλη την χώρα από τις 12 έως τις 5. Το μέτρο κρίθηκε απαραίτητο καθώς πολλές περιοχές μειωμένου κινδύνου δέχονταν επισκέπτες από όμορους νομούς για διασκέδαση μέχρι πρωίας. Με αυτό το μέτρο δεν υπάρχει λόγος και για απαγόρευση κυκλοφορίας από νομό σε νομό, από τη στιγμή που θα υπάρχει το οριζόντιο μέτρο της απαγόρευσης κυκλοφορίας.
Τα νέα μέτρα που θα τεθούν σε ισχύ από την Τρίτη τα ξημερώματα, είναι προφανές ότι θα έχουν οικονομικό κόστος για τις επιχειρήσεις που θα υποχρεωθούν να «κατεβάσουν ρολά», αλλά και για τους εργαζομένους τους. Οπως συνέβη και με το lockdown του περασμένου Μαρτίου, η κυβέρνηση είναι έτοιμη να προχωρήσει σε ενισχύσεις προς τους πληττόμενους κλάδους. «Η πολιτεία έχει φροντίσει να διατηρεί αποθέματα, καθώς η κρίση αυτή εκδηλώνεται σε πολλά μέτωπα. Και θα σταθεί και πάλι δίπλα σε όποιους αντιμετωπίσουν προβλήματα με αποζημιώσεις, δάνεια, απαλλαγές και διευκολύνσεις που θα πλησιάσουν το 1,5 δισ.» ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης.

H KAΘΗΜΕΡΙΝΗ