Εξαιρετικά ευάλωτη εμφανίζεται λόγω της υπολειτουργίας των δικαστηρίων, εξαιτίας της πανδημίας, κυρίως η ποινική Δικαιοσύνη, καθώς τα ποινικά δικαστήρια δεν είναι δυνατόν να λειτουργούν παρά μόνον δημόσια και μόνον στο ακροατήριο.

Ο μεγάλος όγκος αδίκαστων ποινικών υποθέσεων που υπήρχε και προ μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας, έχει τώρα μεγιστοποιηθεί, καθώς τα δικαστήρια ώς το τέλος Απριλίου, οπότε και έχει παραταθεί η υπολειτουργία της Δικαιοσύνης, θα παραμείνουν κλειστά με άγνωστο το πότε και πώς θα ανοίξουν.

Οι χιλιάδες αδίκαστες ποινικές υποθέσεις που καθημερινά αυξάνονται, όσο τα δικαστήρια δεν δικάζουν, προβληματίζουν έντονα το υπουργείο Δικαιοσύνης και την ηγεσία της Δικαιοσύνης, κυρίως την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, καθώς αναζητούνται τρόποι και μέτρα για να περιοριστούν οι συνέπειες, διαλυτικές σε ορισμένες περιπτώσεις, που θα προκύψουν ως πραγματικότητα την επόμενη ημέρα της λήξης των περιοριστικών μέτρων.

Στις εισαγγελίες, κυρίως στην Εισαγγελία της Αθήνας, αντιμετωπίζουν ήδη με τρόμο τον τεράστιο αριθμό των ποινικών υποθέσεων που έχουν συσσωρευθεί, και ήδη προτείνουν ως άμεσο και αναγκαίο μέτρο στο υπουργείο για την αντιμετώπιση της κατάστασης, τη λήψη νομοθετικών μέτρων για μαζική παραγραφή, όλων των υποθέσεων, που αφορούν σε αδικήματα χαμηλής, κατά κάποιο τρόπο, ποινικής απαξίας, που επισύρουν ποινές φυλάκισης έως ένα χρόνο. Η λύση της μαζικής διά νόμου παραγραφής ποινικών υποθέσεων υπήρξε και στο παρελθόν συνήθης διαδικασία αντιμετώπισης του μεγάλου όγκου των αδίκαστων υποθέσεων και μάλιστα από το 2012 και μετά ανάλογες νομοθετικές ρυθμίσεις έγιναν τουλάχιστον τρεις φορές.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η πρόταση των εισαγγελέων για παραγραφή όσων αδικημάτων επισύρουν ποινές έως έναν χρόνο φυλάκιση, βρίσκει ευήκοα ώτα στο υπουργείο Δικαιοσύνης, ως μέτρο αναγκαίο την επόμενη ημέρα της πανδημίας, καθώς εκτιμάται πως σε αντίθετη περίπτωση, δεν θα υπάρχει η δυνατότηττα εκδίκασης όλων αυτών των υποθέσεων.

Θα οδηγηθούν δηλαδή έτσι κι αλλιώς σε παραγραφή. Η ρύθμιση περί μαζικής παραγραφής αναμένεται να προωθηθεί προς ψήφιση, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες της «Κ», ενδεχομένως και πριν από τη λήψη των μέτρων, όπως τονίζουν από το περιβάλλον του υπουργού Δικαιοσύνης Κωνσταντίνου Τσιάρα, καθώς ο ίδιος δεν είναι θιασώτης τέτοιων «αναγκαστικών» λύσεων που έρχονται σε αντίθεση με το αίσθημα περί δικαιοσύνης των πολιτών.

Και ενώ η λύση της μαζικής παραγραφής για συγκεκριμένα αδικήματα προωθείται ως λύση ανάγκης, σε παραγραφή κινδυνεύουν να οδηγηθούν και εκατοντάδες σοβαρότερες υποθέσεις που επρόκειτο να δικαστούν κατά τον χρόνο που τα δικαστήρια είναι κλειστά.

Ο αγώνας που καταβάλλεται από τις εισαγγελίες, με την άμεση εμπλοκή του ίδιου του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Βασίλειου Πλιώτα, είναι μεγάλος. Επιχειρείται με κάθε τρόπο να διασωθούν υποθέσεις και να μην οδηγηθούν σε παραγραφή, καθώς «στριμώχνονται» στα πινάκια του Ιουνίου, με την ελπίδα πως τα ποινικά δικαστήρια θα λειτουργούν τότε, ενώ οι προτάσεις για εκδίκαση υποθέσεων και κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι πολλές και όλες κατατείνουν στο ότι οι επείγουσες υποθέσεις και εκείνες που κινδυνεύουν με παραγραφές πρέπει οπωσδήποτε να δικαστούν.

Ηδη, εκτός από τον κίνδυνο της παραγραφής σοβαρών υποθέσεων, υπάρχουν δεκάδες σημαντικότατες υποθέσεις, δίκες με κατηγορουμένους για βαριά αδικήματα για τους οποίους λήγει ο χρόνος προσωρινής κράτησης, τα 18μηνα δηλαδή, και ο κίνδυνος να αποφυλακιστούν πριν δικαστούν είναι μεγάλος.

Σε αυτή την κατηγορία υποθέσεων ανήκει και το στυγερό έγκλημα της φοιτήτριας Ελένης Τοπαλούδη που διεπράχθη στη Ρόδο, έγκλημα που έχει συγκλονίσει το πανελλήνιο. Η δίκη έχει ξεκινήσει από καιρό, αλλά τώρα έχει διακοπεί λόγω των μέτρων για την πανδημία. Ομως στις αρχές του Ιουνίου λήγει το 18μηνο κράτησης του ενός εκ των δύο δραστών, με αποτέλεσμα να μπορεί να βγει από τη φυλακή πριν η δίκη του τελειώσει.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι τη συγκεκριμένη υπόθεση, λόγω της ιδιάζουσας σημασίας της παρακολουθεί στενά ο ίδιος ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Βασίλειος Πλιώτας, ώστε να ληφθούν πρόνοιες και μέτρα για να έχει εκδοθεί η απόφαση πριν από τη λήξη του 18μηνου.

Παρόμοιες υποθέσεις όμως με λήξη 18μηνων υπάρχουν και άλλες με κατηγορουμένους σκληρούς κακοποιούς που δικάζονται είτε για αιματηρές ληστείες είτε για άλλα βαριάς απαξίας εγκλήματα.

Συντεχνιακές αντιδράσεις

Με αυτά τα δεδομένα, το υπουργείο Δικαιοσύνης προ ημερών εξήγγειλε τη μείωση του χρόνου των δικαστικών διακοπών, ώστε να λειτουργήσουν τα δικαστήρια, τουλάχιστον το πρώτο 15νθήμερο του Ιουλίου (οι δικαστικές διακοπές ξεκινούν την 1η Ιουλίου και τελειώνουν στις 15 Σεπτεμβρίου) προκειμένου κάποιες δίκες που έχουν αρχίσει να ολοκληρωθούν και κάποιες άλλες σοβαρές και επείγουσες να γίνουν.

Ωστόσο, δικαστικές ενώσεις, πλην εκείνων των δικαστών του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αντέδρασαν έντονα στο ενδεχόμενο μείωσης του χρόνου των δικαστικών διακοπών. Μάλιστα, η Ενωση των Εισαγγελέων υπήρξε σκληρή στην τοποθέτησή της, όπως και ο πρόεδρος της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Χριστόφορος

Σεβαστίδης που έκανε λόγο σε προσωπική του παρέμβαση, για προειλημμένες αποφάσεις που λαμβάνονται με πρόσχημα τα μέτρα του κορωνοϊού και υποστήριξε πως οι δικαστές οφείλουν να αντιδράσουν.

Οι τοποθετήσεις των συνδικαλιστικών εκπροσώπων των δικαστικών και εισαγγελέων στο ενδεχόμενο μείωσης του χρόνου των δικαστικών διακοπών έχουν προκαλέσει ενόχληση στο υπουργείο Δικαιοσύνης αλλά και στην ηγεσία της Δικαιοσύνης, που αντιλαμβάνονται το επείγον εκδίκασης σημαντικών υποθέσεων και τις αναγκαιότητες που δημιουργεί η δύσκολη για όλους συγκυρία. Ομως, οι αντιδράσεις αυτές ορισμένων δικαστικών ενώσεων και συνδικαλιστικών εκπροσώπων των δικαστών έχουν προκαλέσει και την έντονη αποδοκιμασία χιλιάδων δικηγόρων, οι οποίοι βλέπουν το εισόδημά τους να εξαφανίζεται λόγω των μέτρων για την πανδημία, με τα δικηγορικά γραφεία ουσιαστικά κλειστά, ενώ προσδοκούν έστω και στη διεξαγωγή κάποιων δικών τούς καλοκαιρινούς μήνες, ελπίζοντας έστω και απατηλά να μπορέσουν να διασωθούν επαγγελματικά και να επιβιώσουν.

Προ του ενδεχομένου, όμως, δικαστικές ενώσεις να κλιμακώσουν τις αντιδράσεις για τη μείωση του χρόνου των διακοπών, από την ηγεσία της Δικαιοσύνης έχει τεθεί η πρόταση να υπάρξουν αυξημένες δικάσιμοι κατά τους θερινούς μήνες, Ιούλιο και Σεπτέμβριο με πράξη νομοθετικού περιεχομένου, χωρίς να απαιτείται καν η μείωση του χρόνου των δικαστικών διακοπών.

Ιωάννα Μάνδρου Καθημερινή