Κεφάλαια 1 δισ. ευρώ θα έχει στη διάθεσή της η κυβέρνηση από τον κουμπαρά του ταμείου ρύπων για την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος το πρώτο τρίμηνο του 2022, διάστημα κατά το οποίο οι τιμές, με βάση τα προθεσμιακά συμβόλαια φυσικού αερίου, θα συνεχίσουν να ίπτανται. Αν και το συνολικό ενεργειακό κόστος από τις συνεχιζόμενες ανατιμήσεις σε φυσικό αέριο και ρεύμα υπολογίζεται για το νέο έτος στα 4 δισ. ευρώ, ο κουμπαράς των ρύπων, ο οποίος γεμίζει όσο αυξάνεται το κόστος των CO2, αποτελεί μια πολύ καλή μαγιά για τη χρηματοδότηση της συνέχισης των μέτρων κοινωνικής στήριξης, για τα οποία έχει δεσμευθεί η κυβέρνηση όσο διάστημα διαρκεί η ενεργειακή κρίση.
Η εκτίμηση που μεταφέρεται στην «Κ» από τον επικεφαλής του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΔΑΠΕΕΠ) κ. Γιάννη Γιαρέντη, που είναι και ο επίσημος εκπλειστηριαστής των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων, υπολογίζει τη μεσοσταθμική τιμή των CO2 για το 2022 στα 75 ευρώ ο τόνος. Με αυτή την τιμή τα έσοδα από τον πλειστηριασμό 19.200.000 δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων θα φτάσουν το 1,4 δισ. ευρώ. Εάν, όπως τονίζει ο κ. Γιαρέντης, διατηρηθεί η ποσόστωση του 70% για την ενίσχυση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης μέσω του οποίου χρηματοδοτούνται οι επιδοτήσεις των λογαριασμών ρεύματος, προκύπτουν έσοδα περίπου 1 δισ. ευρώ. Το αντίστοιχο ποσό φέτος που μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) θα φτάσει στους καταναλωτές ρεύματος ανέρχεται στα 700 εκατ. ευρώ και αντιστοιχεί στο 70% των συνολικών εσόδων από τις δημοπρασίες ρύπων για το 2021, ύψους 1,15 δισ. ευρώ.
Τα αυξημένα έσοδα των ρύπων δεν επαρκούν πάντως από μόνα τους για να ανακόψουν το τσουνάμι των αυξήσεων που έρχονται με το νέο έτος, καθώς βαθαίνει η ένταση της ενεργειακής κρίσης σε όλη την Ευρώπη φέρνοντας όλο και πιο κοντά τα απευκταία σενάρια των διακοπών ρεύματος. Το γεωπολιτικό μπρα ντε φερ γύρω από την Ουκρανία έχει ανεβάσει τις ταχύτητες στο τρελό ράλι των τιμών φυσικού αερίου, το οποίο με τη σειρά του, και σε συνδυασμό με τον βαρύ χειμώνα που έχει χτυπήσει την πόρτα της Ευρώπης και τα χαμηλά αποθέματα, έχει στείλει τις χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος σε πρωτοφανή υψηλά επίπεδα.
Τα πράγματα επιδεινώθηκαν δραματικά μετά την απώλεια τεσσάρων πυρηνικών μονάδων της Γαλλίας, το ηλεκτρικό σύστημα της οποίας λειτουργεί ως στυλοβάτης της ευρωπαϊκής αγοράς εξάγοντας παραδοσιακά μεγάλες ποσότητες ηλεκτρισμού στις γειτονικές αγορές και εξομαλύνοντας τις διακυμάνσεις των τιμών. Η υπουργός Ενέργειας της χώρας, Μπαρμπαρά Πομπιλί, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να σημειωθούν μικρής κλίμακας διακοπές ώστε να αντιμετωπιστούν τυχόν ελλείψεις, ενώ ζήτησε από την EDF να εργαστεί πυρετωδώς ώστε να επαναλειτουργήσουν νωρίτερα κάποιοι αντιδραστήρες που κανονικά θα παρέμεναν σε συντήρηση μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου.
Πρόσθετες πιέσεις στο ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης θα προκαλέσει η προγραμματισμένη εδώ και χρόνια απόσυρση από το ηλεκτρικό σύστημα της Γερμανίας τριών πυρηνικών μονάδων, που θα βγάλουν εκτός αγοράς την πιο ακατάλληλη στιγμή ισχύ 4 γιγαβάτ. Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων κρατάει για τρίτη συνεχόμενη ημέρα σήμερα τις τιμές ρεύματος στις χονδρεμπορικές αγορές της Ευρώπης πάνω από τα 400 ευρώ η μεγαβατώρα, φράγμα το οποίο έσπασε και η ελληνική αγορά, φτάνοντας στα 415,94 ευρώ η μεγαβατώρα, έπειτα από μια ημερήσια αύξηση 21,5%. Στη Γαλλία η τιμή αυξήθηκε στα 452 ευρώ, ενώ σε πάνω από 400 ευρώ διαμορφώνεται η χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στις αγορές της Γερμανίας (416), της Αυστρίας (427,09), της Ελβετίας (435,51), της Ιταλίας (437) και των χωρών των Βαλκανίων.
Οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν χθες στο υψηλό όλων των εποχών, όταν οι ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία στον αγωγό Yamal-Europe μέσω Λευκορωσίας προς την Πολωνία και τη Γερμανία, που μειώνονται από την αρχή του Σαββατοκύριακου, σταμάτησαν εντελώς την Τρίτη και στη συνέχεια αντιστράφηκαν από τη Γερμανία προς την Πολωνία. Tα προθεσμιακά συμβόλαια του Ιανουαρίου έφτασαν στο ρεκόρ των 180,35 ευρώ η μεγαβατώρα, ενώ στα αστρονομικά επίπεδα των 175,68 ευρώ η μεταβατώρα έκλεισαν τα συμβόλαια του πρώτου τριμήνου του 2022.

Χρύσα Λιάγγου (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)