Στα συνοικιακά βιβλιοπωλεία μετατοπίστηκε εν μέσω πανδημίας σημαντικό μερίδιο της αγοράς βιβλίου, τάση που κρίνεται εν πολλοίς θετική για τις προοπτικές των πιο ποιοτικών βιβλίων αλλά και του κλάδου συνολικά, που έκλεισε το 2020 περιορίζοντας τις απώλειες των lockdowns σε μονοψήφιο ποσοστό, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις εκδοτών και λιανεμπόρων.
Τη νέα χρονιά η εμπορική κίνηση στα βιβλιοπωλεία και στα άλλα σημεία πώλησης του βιβλίου κρίνεται υποτονική μετά την επανεκκίνηση του λιανεμπορίου και οι επαγγελματίες ελπίζουν σε σταδιακή ανάκαμψη της αγοράς, που -όπως τονίζουν- δεν αντιμετωπίστηκε όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ) Ιωάννη Κωνστανταρόπουλο (Εκδόσεις Μίνωας), σε πολλές δεκάδες χώρες σε όλο τον κόσμο τα βιβλιοπωλεία παρέμειναν ανοιχτά την περίοδο της πανδημίας.
Στην Ελλάδα τα βιβλιοπωλεία λειτούργησαν όπως και τα υπόλοιπα καταστήματα του λιανεμπορίου, με εξαίρεση ένα μικρό διάστημα μετά το δεύτερο lockdown του περασμένου Νοεμβρίου. O Κώστας Δαρδανός, μέλος του Δ.Σ. της ΕΝΕΛΒΙ και επικεφαλής των εκδόσεων Gutenberg, σημειώνει σχετικά ότι τον Δεκέμβριο η αγορά δούλεψε μόλις για 25 μέρες.
Τονίζει ότι οι εκδότες έχουν υποχρεώσεις, συμβάσεις και ρήτρες με συγγραφείς και συνεργάτες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, οπότε πρέπει να εκδίδουν βιβλία. Αλλά όπως σημειώνει δεν είναι μόνο η πτώση του τζίρου το πρόβλημα στην αγορά, αλλά και ο ΦΠΑ, με τους επιχειρηματίες να παράγουν με συντελεστή 24% και να πουλάνε με 6%.
Υπενθυμίζεται ότι σε συνέχεια του α’ εξαμήνου του 2020 που η βιβλιοπαραγωγή μειώθηκε 23% και ο κύκλος εργασιών της αγοράς 20%, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι επιχειρήσεις εξέπεμψαν σήμα κινδύνου εν όψει των εορτών των Χριστουγέννων, περίοδο κατά την οποία πραγματοποιείται πάνω από το 30%-40% του τζίρου. Μιλάμε για μια αγορά αξίας περί τα 230 εκατ. ευρώ προ πανδημίας, για την οποία συντηρούνται οι αβεβαιότητες αν και η κατάσταση έχει βελτιωθεί.
Ο κ. Κωνστανταρόπουλος σημειώνει στη «Ν» ότι η αγορά βρίσκεται σε περίοδο αλλαγών και σε αυτή τη φάση δίνει έμφαση στην παραγωγή εν όψει των καλοκαιρινών εκδόσεων. Τόσο ο πρόεδρος της ΕΝΕΛΒΙ όσο και άλλοι επιχειρηματίες επιβεβαιώνουν την αλλαγή στην καταναλωτική συμπεριφορά, με μετατόπιση της ζήτησης σε μικρά σημεία πώλησης. Αν και οι επιδόσεις διαφέρουν από επιχείρηση σε επιχείρηση, με πολλές να σημειώνουν μεγάλη πτώση και άλλες αύξηση πωλήσεων, παρατηρείται ότι τα μικρά βιβλιοπωλεία της γειτονιάς κέρδισαν μερίδια από τις μεγάλες αλυσίδες αλλά και τα supermarket.
Ο κ. Κωνστανταρόπουλος ευελπιστεί ότι οι μικροί παίκτες της αγοράς θα συγκρατήσουν τη νέα πελατεία, κάτι που αποβαίνει σε όφελος των εκδόσεων καθώς δεν προωθούν αποκλειστικά bestsellers, όπως συμβαίνει στη μαζική αγορά.
Για τις προοπτικές της αγοράς σημειώνει ότι υπάρχει καλύτερη «ορατότητα» συγκριτικά με τον περασμένο Μάρτιο. Με βάση προσωρινά στοιχεία εκτιμά ότι φέτος η παραγωγή θα κινηθεί περίπου στα περσινά επίπεδα (έπειτα από πτώση περίπου 20% πέρυσι συγκριτικά με το 2019), χωρίς να αποκλείει περαιτέρω βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος από τον Σεπτέμβριο.
Προς εξομοίωση ΦΠΑ
Πρόοδος φαίνεται να σημειώνεται στο θέμα της εξομοίωσης του ΦΠΑ για το έντυπο και το ψηφιακό βιβλίο στον συντελεστή 6%. Εν όψει του όγκου των e-book που προβλέπεται να βγουν στην αγορά από το β’ εξάμηνο του 2021 πραγματοποιήθηκε πρόσφατα συνάντηση εκπροσώπων της Σύμπραξης Εκδοτών (ΕΝΕΛΒΙ, ΣΕΒΑ, ΣΕΕΒΙ) με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα, ο οποίος φέρεται να έχει κατανοήσει το πρόβλημα και να προωθεί λύση. Σημειώνεται ότι ήδη παρατηρείται αύξηση στις πωλήσεις e-books και audiobooks, ειδικά στις σκανδιναβικές χώρες, ενώ οι πωλήσεις πολλαπλασιάστηκαν και στην Ελλάδα.
Σοφία Εμμανουήλ (Η Ναυτεμπορική)
.png)
