Με ερωτήματα λόγω των υψηλών τιμών ενοικίασης, αλλά και των αβεβαιοτήτων που έχει «γεννήσει» η πανδημία (π.χ. πιθανή καραντίνα, τηλεκπαίδευση κ.λπ.), εξελίσσεται φέτος η δραστηριότητα της εύρεσης φοιτητικής στέγης για χιλιάδες νοικοκυριά. Σε σχετική έρευνα, η Geoaxis, πιστοποιημένη εταιρεία εκτιμητών ακινήτων, αναφέρει ότι οι φετινές τιμές ενοικίασης είναι αυξημένες κατά σχεδόν 13% σε σχέση με πέρυσι. Μάλιστα, πρόκειται για τον μέσο όρο, καθώς στην περίπτωση της πόλης του Βόλου η αύξηση ξεπερνάει το 16% (5,56 ευρώ/τ.μ. μηνιαίως). Αντίστοιχα, στην Αθήνα, η άνοδος σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα αγγίζει το 15%, με τη μέση τιμή να διαμορφώνεται σε 6,35 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση για ένα διαμέρισμα στο κέντρο της πόλης, μέσης ηλικίας 42 ετών και επιφάνειας 63 τ.μ. Πρόκειται για τυπικά χαρακτηριστικά μιας φοιτητικής κατοικίας.
Στη Θεσσαλονίκη, η μέση τιμή για ένα διαμέρισμα 50 ετών και 55 τ.μ. αγγίζει τα 6 ευρώ/τ.μ., σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 12,6%, ενώ στην Πάτρα η αύξηση των ενοικίων διαμορφώνεται σε 11% (5,68 ευρώ/τ.μ.). Στο Ηράκλειο της Κρήτης, η αύξηση είναι της τάξεως του 13,8% (5,93 ευρώ/τ.μ.), ενώ στην Κομοτηνή οι τιμές φέτος είναι υψηλότερες κατά 8% σε σχέση με το 2020, με τη μέση τιμή ενοικίασης να διαμορφώνεται σε 5,88 ευρώ/τ.μ.
Αποκαλυπτικά είναι όμως και τα στοιχεία της Geoaxis από το 2017 και μετά. Η μέση αύξηση των ενοικίων στις εν λόγω πόλεις αγγίζει το 26%, δείγμα του πόσο πιο δύσκολο είναι να σπουδάσει ένας φοιτητής μακριά από τη γενέτειρά του. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αθήνα, η αύξηση των ενοικίων φοιτητικών διαμερισμάτων αγγίζει το 31%, με τη μέση τιμή να έχει εκτοξευθεί από τα 4,84 ευρώ/τ.μ. που βρισκόταν το 2017 σε 6,34 ευρώ/τ.μ. σήμερα. Με τον τρόπο αυτό καταρρίπτεται και το επιχείρημα πολλών παραγόντων της αγοράς, ότι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις ευθύνονται για την εκτόξευση των ενοικίων, μιας και η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση σημειώθηκε κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, ακριβώς όταν μειώθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των ακινήτων που εκμισθώνονται μέσω ψηφιακών πλατφορμών βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Σύμφωνα με τον κ. Γιάννη Ξυλά, ιδρυτή και επικεφαλής της Geoaxis, «η πλειοψηφία των φοιτητών επιλέγει πλέον να νοικιάσει όσο το δυνατόν παλαιότερα και μικρότερα διαμερίσματα. Ταυτόχρονα καταγράφεται μείωση των φοιτητών που επιλέγουν να συγκατοικήσουν, παρά το γεγονός ότι μπορεί να επιμερισθούν τα έξοδα, με αποτέλεσμα τα μεγαλύτερα διαμερίσματα να εμφανίζουν σημαντικότερο ρίσκο διάθεσης από ό,τι οι γκαρσονιέρες. Επιπλέον, παρότι ο αριθμός των φοιτητών που εγκαταλείπουν τον τόπο τους για να σπουδάσουν σε άλλες πόλεις μειώνεται σημαντικά χρόνο με τον χρόνο, εντούτοις ο αριθμός των εισακτέων σε κάθε σχολή είναι σταθερός, διατηρώντας κατά κάποιο τρόπο την ένταση της ζήτησης». Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Ξυλά, η πανδημία θα ενισχύσει την τάση για εντός έδρας φοίτηση.
Την ίδια στιγμή, παρατηρείται αύξηση της προσφοράς φοιτητικών διαμερισμάτων, τάση που θα συνεχιστεί και στο άμεσο μέλλον, καθώς πολλά διαμερίσματα θα διατίθενται πλέον για μακροχρόνια, αντί για βραχυχρόνια μίσθωση. Ωστόσο, όπως φαίνεται, η αύξηση της προσφοράς και η περιορισμένη ζήτηση (τουλάχιστον συγκριτικά με προηγούμενα χρόνια) δεν φαίνεται ότι αποτελούν επαρκείς λόγους για να περιοριστούν οι τιμές των ενοικίων. Αντιθέτως, αυτές κινούνται με έντονα ανοδικές τάσεις, ως αποτέλεσμα της γενικότερης ζήτησης για ενοικιάσεις κατοικιών, όχι μόνο από φοιτητές, αλλά από πλειάδα νοικοκυριών, που είτε δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα είτε δεν επιθυμούν να αποκτήσουν το δικό τους ακίνητο, μετά την οικονομική κρίση που προηγήθηκε. Ως εκ τούτου, η ζήτηση για ενοικίαση κατοικιών παραμένει σταθερά υψηλότερη από την προσφορά, ιδίως για ποιοτικά ακίνητα σε καλές περιοχές, αλλά και για προσιτά οικονομικά διαμερίσματα, που αποτελούν και πάγια προτίμηση των φοιτητών.
Συγκροτήματα εστιών από μεγάλες εταιρείες real estate
Απόρροια της μεγάλης ζήτησης για φοιτητικές κατοικίες είναι και η προσπάθεια που πραγματοποιούν τα τελευταία χρόνια αρκετοί μεγάλοι «παίκτες» του real estate να αναπτύξουν συγκροτήματα φοιτητικών εστιών σε προσιτές τιμές, που να συνοδεύονται και από παροχή υπηρεσιών, όπως π.χ. σύνδεση στο Διαδίκτυο, καθαριότητα, φύλαξη κ.λπ. Σύμφωνα με τον κ. Ξυλά, είναι πλέον διαπιστωμένο ότι με την προσφορά επιπρόσθετων υπηρεσιών, όπως ο καθαρισμός και η φύλαξη, η συγκεκριμένη μορφή ανάπτυξης μπορεί να αποφέρει σημαντικά έσοδα. Ετσι, όσο αυξάνεται το κόστος ενοικίασης ενός τυπικού διαμερίσματος στο κέντρο της εκάστοτε πόλης (ή κοντά στη σχολή φοίτησης), τόσο πιο πολλές θα είναι οι απόπειρες των εταιρειών ακινήτων για την επέκταση στον τομέα της φοιτητικής στέγης, καθώς θα περιορίζεται και το επενδυτικό ρίσκο.
Εν τω μεταξύ, η πανδημία έχει αυξήσει την αβεβαιότητα στην αγορά, γεγονός που σε συνδυασμό με τα αισθητά υψηλότερα ενοίκια έχει διαφοροποιήσει τα δεδομένα για πολλά νοικοκυριά. Σύμφωνα με τον κ. Ξυλά, «η πανδημία του κορωνοϊού σε συνάρτηση με τη νέα μετάλλαξη τύπου Δ και τον ρυθμό εμβολιασμού του πληθυσμού θα αποτελέσουν τους βασικούς παράγοντες που θα καθορίσουν την κινητικότητα στη φοιτητική κατοικία ιδιαίτερα το φθινόπωρο. Ορισμένοι γονείς έχοντας κατά νουν τα περυσινά μοντέλα εκπαίδευσης (τηλεκπαίδευση, lockdown) θα κρατήσουν πιο αμυντική στάση απέναντι στην εύρεση μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας, ενώ αρκετοί θα θελήσουν να διαπραγματευτούν με τους ιδιοκτήτες τη δυνατότητα συναινετικής λύσης της μίσθωσης σε περίπτωση lockdown». Ετσι, παρότι η κινητικότητα για την εύρεση διαμερίσματος είναι ιδιαίτερα υψηλή, ήδη από τα μέσα Αυγούστου και μετά, το αν θα γίνουν άμεσα νέες μισθώσεις ή όχι, θα εξαρτηθεί από τα υγειονομικά δεδομένα, τα μέτρα που θα κληθεί να λάβει η κυβέρνηση τις επόμενες ημέρες και τη δυνατότητα μαθημάτων εξ αποστάσεως. Αν, για παράδειγμα, υπάρξει νέα μεγάλη έξαρση και οδηγήσει σε τηλεκπαίδευση στα πανεπιστημιακά ιδρύματα, είναι πιθανό να αναβληθούν αποφάσεις για μίσθωση φοιτητικών κατοικιών.

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ