Συμφωνία επετεύχθη λίγο πριν τα μεσάνυχτα τοπική ώρα σε πολιτικό επίπεδο για το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Όπως ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μιλώντας για «σημαντικό βήμα προς τα εμπρός», στην πράξη ως το τέλος του έτους η μείωση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου θα φτάσει το 90% του συνόλου. Για «ισχυρό πολιτικό σήμα» μίλησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Όπως εξήγησε η πρόεδρος της Επιτροπής, τα 2/3 των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου μεταφέρονται δια θαλάσσης και θα μηδενιστούν ως το τέλος του έτους. Όσον αφορά τις υπόλοιπες εισαγωγές, μέσω αγωγών, η Πολωνία και η Γερμανία, που τροφοδοτούνται από το βόρειο τμήμα του αγωγού Druzhba, δεσμεύτηκαν στη Σύνοδο να τις τερματίσουν ως το τέλος του έτους (κάτι που ανέφεραν τόσο η κ. φον ντερ Λάιεν όσο και ο κ. Μισέλ).
Όσον αφορά το υπόλοιπο 10-11% (το νότιο τμήμα του Druzhba, που τροφοδοτεί την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Κροατία), η κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «θα επανέλθουμε στο ζήτημα». Σχετικά με τις εγγυήσεις που ζητούσε ο Βίκτορ Όρμπαν για να αποδεχθεί την πολιτική συμφωνία επί του πακέτου (οι τελικές λεπτομέρειες αναμένεται να συμφωνηθούν σε επίπεδο πρέσβεων στις ερχόμενες μέρες), ο κ. Μισέλ μίλησε για μέτρα που θα ληφθούν σε περίπτωση που ένα κράτος-μέλος αντιμετωπίσει πρόβλημα επάρκειας ώστε «να προστατεύσουμε τη ασφάλεια εφοδιασμού του», διασφαλίζοντας παράλληλα τους ίσους όρους του ανταγωνισμού. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Όρμπαν έθετε επιτακτικά το ζήτημα της διασφάλισης της τροφοδοσίας σε περίπτωση διακοπής της ροής από τον αγωγό Druzhba, που διέρχεται από την Ουκρανία.
Νωρίτερα, ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπαν δήλωνε ότι η εξαίρεση των εισαγωγών μέσω αγωγών αποτελεί μία «καλή λύση» αλλά ότι η χώρα του χρειάζεται επιπλέον εγγυήσεις σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας μέσω Ουκρανίας (σύμφωνα με διασταυρωμένες διπλωματικές πηγές, η Βουδαπέστη έχει ζητήσει στην περίπτωση αυτή να προμηθεύεται ρωσικό πετρέλαιο που θα φτάνει διά θαλάσσης στην Κροατία). Ο κ. Ορμπαν επέκρινε την «ανεύθυνη» προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο ζήτημα των κυρώσεων, με την παρουσίαση των προτάσεών της πριν εξασφαλίσει τη συναίνεση των κρατών-μελών. Οι τελικές λεπτομέρειες του πακέτου αναμένεται να συμφωνηθούν σε επίπεδο πρέσβεων (Coreper). Η πολιτική συμφωνία σε επίπεδο ηγετών, ωστόσο, ανοίγει το δρόμο για να κλείσουν οι εκκρεμότητες που απομένουν.
Στο τελευταίο προσχέδιο των συμπερασμάτων, αναφερόταν ότι θα συμπεριληφθεί το ρωσικό πετρέλαιο στο έκτο πακέτο κυρώσεων, «με μία προσωρινή εξαίρεση για το πετρέλαιο που μεταφέρεται μέσω αγωγών». Οι ηγέτες – αναφερόταν – καλούν το Συμβούλιο [σ.σ.: τους πρέσβεις των κρατών-μελών] να «οριστικοποιήσουν και να υιοθετήσουν» το έκτο πακέτο «χωρίς χρονοτριβή», διασφαλίζοντας τους ίσους όρους του ανταγωνισμού εντός της κοινής αγοράς και την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών σε περίπτωση «ξαφνικών διακοπών» στην τροφοδοσία (χθες η Ολλανδία έγινε η πέμπτη χώρα που υπέστη διακοπή τροφοδοσίας αερίου από την Gazprom). Καλούν επίσης να διευθετηθεί η εκκρεμότητα της προσωρινής εξαίρεσης το πετρέλαιο μέσω αγωγών «το ταχύτερο δυνατόν», χωρίς όμως να τίθεται συγκεκριμένη ημερομηνία.
Οι χώρες τις οποίες αφορά η εξαίρεση, πλην της Ουγγαρίας, είναι η Τσεχία, η Σλοβακία, η Βουλγαρία, η Κροατία, η Γερμανία και η Πολωνία. Οι δύο τελευταίες είχαν ήδη δεσμευτεί ότι ως το τέλος του έτους – οπότε και λήγει η μεταβατική περίοδος για το εμπάργκο στις εισαγωγές διά θαλάσσης – θα έχουν τερματίσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου (αμφότερες μάλιστα, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, θα κατέθεταν σχετική δήλωση στα πρακτικά του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου). Ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές θεωρούν ότι οι ενστάσεις των υπόλοιπων χωρών (πλην Ουγγαρίας) ήταν τεχνικής φύσεως.
Το άλλο αγκάθι αφορά τους ίσους όρους ανταγωνισμού. Σειρά χωρών στο COREPER της Κυριακής (Βαλτικές, Βέλγιο, Ιταλία, Ολλανδία, Ρουμανία) ανέδειξαν το αθέμιτο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θα έχουν οι χώρες που θα συνεχίσουν να προμηθεύονται φθηνό ρωσικό πετρέλαιο μέσω αγωγών στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς. Μία προτεινόμενη λύση είναι οι εισαγωγές να επιβαρυνθούν με δασμούς.
Στις διατυπώσεις σχετικά με τον πόλεμο, δεν υπήρξε κάποια αναφορά σε κατάπαυση του πυρός οι ειρηνευτικές συνομιλίες, παρά τις σχετικές προτάσεις της Ιταλίας. Στο προσχέδιο των συμπερασμάτων αναφέρεται ότι η Ε.Ε. είναι «αμετακίνητη στη δέσμευσή της να βοηθήσει την Ουκρανία να ασκήσει το εγγενές δικαίωμά της στην αυτοάμυνα» κατά της ρωσικής εισβολής. Σύμφωνα με αξιωματούχο της Ε.Ε., o πρόεδρος της Ουκρανίας Β. Ζελένσκι, στη δεκάλεπτη παρέμβασή του μέσω τηλεδιάσκεψης στη Σύνοδο, ζήτησε την ταχύτερη δυνατή υιοθέτηση του έκτου πακέτου κυρώσεων.

Γιάννης Παλαιολόγος (Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)