Σημαντικές προοπτικές ανοίγει για την περιοχή του Παλιουρίου το μεταπτυχιακό πρόγραμμα καταγραφής εγκαταλειμμένων σπιτιών του οικισμού, που κάποτε έσφυζε από ζωή και σήμερα διαθέτει ελάχιστους κατοίκους. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Τμήματος Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας άρχισε να υλοποιείται τον προηγούμενο μήνα με τη συμμετοχή πολυμελούς ομάδας φοιτητών, οι οποίοι φωτογραφίζουν και καταγράφουν «βουβά» κτίρια του οικισμού. Συμπαραστάτες στην προσπάθεια είναι τα μέλη του τοπικού Συλλόγου, που έχουν θέσει ως στόχο να «ξαναζωντανέψει» ο οικισμός, που άρχισε να ερημώνει μετά τους σεισμούς του ’55.

Ο τίτλος του μεταπτυχιακού είναι επαναχρήσεις κτιρίων και συνόλων, απευθύνεται σε αρχιτέκτονες, πολιτικούς μηχανικούς, χωροτάκτες, υπομηχανικούς δομικών έργων και διακόσμησης και διευθυντής είναι ο αρχιτέκτων Κώστας Αδαμάκης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. «Ο λόγος που αποφασίσαμε να κάνουμε αυτή τη θεματική είναι γιατί ο Βόλος είναι πρωτοπόρος στις επαναχρήσεις βιομηχανικών κτιρίων. Αρα έχουμε μια πολύ μεγάλη μάζα κτιρίων παλιών που τα έχουμε ξαναχρησιμοποιήσει και έχουμε πολλούς οικισμούς όπως το Παλιούρι, ένα σύνολο οικιστικό από τα κορυφαία σε όλη την Ελλάδα, κατά την προσωπική μου άποψη, το οποίο δυστυχώς μέχρι τώρα έχει παραμείνει στην αφάνεια», αναφέρει στον ΤΑΧΥΔΡΟΜΟ ο κ. Αδαμάκης. Στόχος του προγράμματος είναι να αποτυπωθούν αρκετά κτίρια του οικισμού, προκειμένου να καταγραφούν η πολεοδομική συγκρότηση και η ιστορία του οικισμού, ο οποίος είναι «παγωμένος» στον χρόνο.

Το πρόγραμμα θα συνεχιστεί και την επόμενη τριετία λόγω της ενδιαφέρουσας αρχιτεκτονικής και του οικιστικού προφίλ της περιοχής. «Φέτος προκρίναμε πέντε κτίρια, συγκροτήσαμε ομάδες και αποτυπώνουμε αυτά τα κτίρια, για τα οποία οι φοιτητές θα κάνουν προτάσεις επανάχρησης. Το ίδιο θα κάνουμε και τα επόμενα δύο χρόνια, για να αποτυπώσουμε 15 περίπου κτίρια και να τα θέσουμε όλα σε έναν οργανωμένο σχεδιασμό για να δείξουμε τη λογική της κατασκευής στο Παλιούρι», υπογραμμίζει ο διευθυντής του μεταπτυχιακού. Συλλογική προσπάθεια Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα στο Παλιούρι υλοποιείται από πολυμελή ομάδα διδασκόντων και μεταπτυχιακών φοιτητών, οι οποίοι αποτυπώνουν ήδη το προφίλ του Παλιουρίου. Όπως υπογραμμίζει σε αυτό το σημείο ο κ. Αδαμάκης «το Παλιούρι έχει πολλά κτίσματα, κατοικείται από πάρα πολύ λίγους κατοίκους, ευτυχώς όμως έχει έναν πολύ δραστήριο Εξωραϊστικό Σύλλογο που μας προσφέρει απλόχερη βοήθεια μαζί με τους κατοίκους. Μας άνοιξαν τα σπίτια τους για να μπορέσουμε να τα αποτυπώσουμε». Το ενδιαφέρον είναι ότι όλα τα σπίτια είναι πέτρινα και αποτελούν μικρά συγκροτήματα που μετρούν έναν και πλέον αιώνα ζωής και διαθέτουν το καθένα την κατοικία, το αλώνι, τον στάβλο, τη βρύση, την πέργκολα. «Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η τυπολογία και η δομή οργάνωσης αυτών των μικρών συγκροτημάτων. Και επειδή το μεταπτυχιακό αναφέρεται σε επαναχρήσεις κτιρίων και συνόλων είναι η καλύτερη επιλογή» σημειώνει ο διευθυντής του προγράμματος. Διδάσκοντες στο νέο μεταπτυχιακό πρόγραμμα είναι οι α΄ εξάμηνο Καναρέλης Θεοκλής αρχιτέκτων, καθηγητής Π.Θ., Μανωλίδης Κώστας αρχιτέκτων, καθηγητής Π.Θ., Τσαγκρασούλης Αρης φυσικός, καθηγητής Π.Θ., Κωνσταντινίδου Ελενα αρχιτέκτων, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ε.Μ.Π., Νικολάου Δήμητρα αρχιτέκτων, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ε.Μ.Π., Κορνηλία Ζαρκιά PhD αρχιτέκτων, Νασιούλας Γιάννης MsC αρχιτέκτων, Παπανάτσιου Κατερίνα MsC αρχιτέκτων. Στο Β’ εξάμηνο Αδαμάκης Κώστας αρχιτέκτων, καθηγητής Π.Θ., Μυστακίδης Ακης πολιτικός μηχανικός, καθηγητής Π.Θ., Χατζηνικολάου Νίκος πολιτικός μηχανικός, Μπαριώτας Δημήτρης ηλεκτρολόγος μηχανικός, αναπληρωτής καθηγητής Π.Θ., Ζημέρης Δημήτρης μηχανολόγος μηχανικός, υποψήφιος διδάκτωρ Π.Θ., Μητρούλιας Γιώργος αρχιτέκτων, επίκουρος καθηγητής Π.Θ., Φιλιππιτζής Δημήτρης MsC– αρχιτέκτων. Διευθυντής του μεταπτυχιακού είναι ο Κώστας Αδαμάκης, αναπληρωτής διευθυντής του ΠΜΣ ο Κώστας Μανωλίδης, γραμματέας του ΠΜΣ η Αρχοντή Ιωάννου αρχιτέκτων, υποψήφια διδάκτωρ Π.Θ. Ο οικισμός Το Παλιούρι είναι οικισμός της Μαγνησίας που δημιουργήθηκε και αναπτύχθηκε τον 19ο αιώνα. Κάποιες χρονικές περιόδους είχε διοικητική αυτοτέλεια και κάποιες, όπως και τώρα, υπαγόταν διοικητικά στους κοντινούς μεγάλους Δήμους Παγασών, Μακρινίτσας, Αισωνίας, Βόλου. Οι κάτοικοί του, τους προηγούμενους αιώνες, δραστηριοποιήθηκαν κυρίως στον πρωτογενή τομέα δηλαδή την γεωργία και την κτηνοτροφία. Ξακουστά είχαν γίνει τα ομώνυμα αχλάδια, τα οποία εξάγονταν σε πολλές χώρες της μεσογείου. Σήμερα ο οικισμός βρίσκεται σε μαρασμό, με το οικιστικό προφίλ να αλλάζει μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του ’55, λόγω της έλλειψης νερού, των κοινωνικών και πολιτικών συνθηκών της εποχής. Σταδιακά ο πληθυσμός μετακινήθηκε προς το Διμήνι και τον Βόλο, με αποτέλεσμα οι 500 κάτοικοι που διέθετε κάποτε η συγκεκριμένη περιοχή, να μειωθούν σε 20 μόλις άτομα, με κτηνοτροφική κατά βάση δραστηριότητα.

Ο συγκεκριμένος οικισμός παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και έχουν εκπονηθεί μελέτες – προτάσεις για την μελλοντική του ανάπτυξη, από σημαντικούς επιστήμονες. Τα ηνία… στον Σύλλογο Σημαντική δραστηριότητα αναπτύσσει, στο μεταξύ, ο νεοσύστατος Πολιτιστικός Αναπτυξιακός Σύλλογος Παλιουρίου «Ο Αγιος Νικόλαος», που αποτελείται από 80 περίπου μέλη και έχει θέσει ως βασικό στόχο το «ξαναζωντάνεμα» του οικισμού. Τα μέλη του Συλλόγου προωθούν με ποικίλες δράσεις την παραγωγή και αναπτυξιακά ζητήματα, με βασικά αιτήματα την εξασφάλιση πόσιμου νερού και την επανάχρηση των κτιριακών υποδομών. Ο Σύλλογος πραγματοποιεί ήδη σειρά εκδηλώσεων ενημερωτικού χαρακτήρα, ενώ όπως αναφέρει ο πρόεδρος Κώστας Σακαβάλας, «ελπίζουμε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα που εκπονείται, να είναι η αρχή για να επαναχρησιμοποιηθεί ο οικισμός. Είναι το πρώτο βήμα, πιστεύω, σε αυτή την φάση που έχει σχεδόν εγκαταλειφθεί». Τα μέλη του Συλλόγου συνδράμουν την προσπάθεια των μεταπτυχιακών φοιτητών και των καθηγητών τους να καταγράψουν την εικόνα εγκατάλειψης, επικοινωνώντας παράλληλα με τους ιδιοκτήτες των οικιών που παραμένουν κλειστές, προκειμένου να υλοποιηθεί το μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Όπως αναφέρει ο ταμίας του Συλλόγου, Θανάσης Αγγελόπουλος, υπολογίζοντα σε 70 περίπου τα εγκαταλειμμένα σπίτια του χωριού και στόχος του Συλλόγου είναι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές και ο οικισμός να αποκτήσει πόσιμο νερό. Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι το μεταπτυχιακό πρόγραμμα που εκπονείται είναι σημαντικό και ανοίγει δρόμους προς την κατεύθυνση του κοινού στόχου, ενώ προσθέτει παράλληλα ότι παραμένουν άρρηκτοι οι δεσμοί με την γενέθλια γη.

Γλυκερία Υδραίου Ταχυδρόμος