Δύο χρόνια μετά το σαρωτικό πέρασμα της κακοκαιρίας “Daniel”  το 2023, ο  Ασπροπόταμος, το «διαμάντι» των Τρικάλων, βρέθηκε για ακόμη μία φορά στο επίκεντρο έντονων καιρικών φαινομένων. Τα ορεινά χωριά του, που φτάνουν έως και τα 1.300 μέτρα υψόμετρο, δοκιμάζονται ξανά, χωρίς να έχουν ακόμη επουλώσει τις πληγές τους.

Ο Σωκράτης Κωνσταντός, μέλος του Ζωντανού Ασπροποτάμου και του Πολιτιστικού Συλλόγου Κρανιάς, έμενε στην Κρανιά όταν ξέσπασε η κακοκαιρία «Daniel». «Ξυπνήσαμε ένα πρωί χωρίς ρεύμα, χωρίς νερό, χωρίς σήμα. Δεν είχαμε καταλάβει τι είχε γίνει. Δεν μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε με κανέναν, οπότε αρχίσαμε να χτυπάμε τις πόρτες των γειτονικών σπιτιών» θυμάται ο Σωκράτης περιγράφοντας τις πρώτες ώρες επέλασης των φαινομένων.

Στην κακοκαιρία τότε εγκλωβίστηκαν πέντε χωριά, το Στεφάνι, τα Δολιανά, η Κρανιά, η Καλλιρρόη και η Πολυθέα. «Ήμασταν 10 ημέρες αποκλεισμένοι περίπου 70 άνθρωποι στην Κρανιά» σημειώνει ο ίδιος.

«Δεν περιμέναμε ποτέ πως θα μας έφερνε ελικόπτερο νερό για να πιούμε»

«Ήταν μία πρωτόγνωρη κατάσταση για εμάς η κακοκαιρία «Daniel». Δεν περιμέναμε ποτέ πως σε μία ορεινή περιοχή σαν τη δική μας θα μας έφερνε ελικόπτερο νερό για να πιούμε» τονίζει από την πλευρά του ο κ. Γιώργος Μπαρμπαρούσης, κάτοικος Κρανιάς μιλώντας στο CNN Greece.

«Το χωριό μου είναι χωρισμένο στη μέση από ποτάμι. Στην μεριά στην οποία μένω εγώ έκανε 13 ημέρες να αποκατασταθεί η υδροδότηση. Στην άλλη, το νερό ήρθε την… άνοιξη, πάνω από έξι μήνες μετά» αναφέρει χαρακτηριστικά για να περιγράψει το μέγεθος της καταστροφής και των προκλήσεων που αντιμετώπισαν οι κάτοικοι.

«Τα πήρε όλα το ποτάμι»

Οι ζημιές ήταν ανυπολόγιστες. «Το κεντρικό οδικό δίκτυο, που συνέδεε τα χωριά, καταστράφηκε ολοσχερώς. «Χιλιόμετρα δρόμων διαλύθηκαν. Το ποτάμι πήρε υποδομές, δρόμους, τοιχία», όπως σημειώνει ο κ. Κωνσταντός. «Τα πήρε όλα το ποτάμι, υποδομές, δρόμους, τειχία» συμπληρώνει.

Μετά από δέκα ημέρες οι τοπικές Αρχές προχώρησαν στην διάνοιξη του δρόμου και, σύμφωνα με τον ίδιο «έφτιαξαν έναν πρόχειρο χωματόδρομο, ο οποίος ακόμη και πριν την τωρινή κακοκαιρία ήταν πολλές φορές επικίνδυνος». Το ποτάμι εξακολουθεί δύο χρόνια μετά να έχει μεγάλες ποσότητες φερτών υλικών, που δεν απομακρύνθηκαν ποτέ. Ως αποτέλεσμα «ακόμη και με φυσιολογικά ύψη βροχής, ο ποταμός θα φουσκώσει θα μεταφέρει τα φερτά υλικά σε μία γεφυρούλα και είτε θα την αποκλείσουν, είτε θα δημιουργήσουν καταστροφές».

«Η κοίτη άνοιξε σε ορισμένα μόνο σημεία και χρησιμοποιήθηκε αμμοχάλικο για να συγκρατήσει το νερό, επιβεβαιώνει με τη σειρά του ο κ. Μπαρμπαρούσης. «Όπως καταλαβαίνετε αυτό ήταν αδυνατό. Το ποτάμι τα παρέσυρε όλα με την πρώτη βροχή» συμπληρώνει.

«Έπεφτε το βράδυ και φοβόμασταν μην πάθει κάποιος κάτι»

«Όπως με την τωρινή κακοκαιρία, όπου δύο από τις κεντρικές γέφυρες καταστράφηκαν» οπότε εάν συμβεί κάτι και χρειάζεται να μεταβεί ένα ασθενοφόρο να παραλάβει έναν κάτοικο, δεν θα έχει πρόσβαση.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι επί «Daniel» για 10 ημέρες, που δεν μπορούσε κανείς να διασχίσει το δρόμο «ερχόταν ένα ελικόπτερο να μας φέρει προμήθειες, να πάρει ηλικιωμένους ανθρώπους ή ανθρώπους που ήθελαν να φύγουν ή είχαν θέματα υγείας».

«Άμα γινόταν κάτι έκτακτο, δεν υπήρχε καμία λύση. Έπεφτε το βράδυ και φοβόμασταν μη πάθει κάποιος κάτι, γιατί θα έμενε στο χωριό».

Ανυπολόγιστες ήταν οι καταστροφές και στο δίκτυο ηλεκτροδότησης. «Το ρεύμα έκανε δυόμιση μήνες για να ξανά έρθει» υπογραμμίζει χαρακτηριστικά ο κ. Μπαρμπαρούσης. «Μας έδωσαν κάποιες γεννήτριες και μόλις αποκατέστησαν το δίκτυο της πήραν πίσω, με αποτέλεσμα στην κακοκαιρία που χτύπησε το χωριό προ ημερών να μείνουμε πάλι χωρίς ρεύμα για τρεις ημέρες» επισημαίνει ο ίδιος, για να συμπληρώσει πως «θα έπρεπε να υπάρχουν κάποιες γεννήτριες μόνιμα, γιατί αν ξαναπέσει το ρεύμα θα έχουμε τα ίδια προβλήματα». Για παράδειγμα, πέρυσι χωρίς να σημειωθεί κάποιο έντονο φαινόμενο «κόπηκε για έξι μέρες το ρεύμα και αναγκαστήκαμε να πετάξουμε όσες προμήθειες είχαμε στο ψυγείο».

Η ολοσχερής διακοπή ηλεκτροδότησης έκανε επίσης το κρύο ανυπόφορο το βράδυ. «Μαζευόμασταν σε ένα σπίτι αρκετά άτομα για να ζεσταθούμε» αναφέρει ο κ. Κωνσταντός. Ορισμένοι άνθρωποι, ηλικιωμένοι, κάτοικοι που εργάζονταν σε άλλες περιοχές και οικογένειες με μικρά παιδιά, που δεν μπορούσαν να ζουν με το άγχος, έφυγαν με το ελικόπτερο.

Αντίστοιχα, όπως σημειώνει ο κ. Μπαρμπαρούσης, ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που πριν την κακοκαιρία είχε φύγει από τον Ασπροπόταμο για μία χειρουργική επέμβαση, δεν κατάφερε να επιστρέψει για πολύ καιρό, όπως μας διηγείται.

Αλληλεγγύη στις πιο αντίξοες συνθήκες

Σε αυτές τις αντίξοες συνθήκες, όμως χτίστηκαν δεσμοί αλληλεγγύης. «Από τα 65-70 άτομα που ήμασταν, έφυγαν οι 15. Οι 50 άνθρωποι που μείναμε πίσω καταφέραμε να ανταπεξέλθουμε όλες αυτές τις ημέρες που το κράτος μας είχε εγκαταλείψει, βοηθώντας ο ένας τον άλλο» σημειώνει χαρακτηριστικά.

«Κουβαλούσαμε νερό από τις πηγές και το μεταφέραμε στα σπίτια, μαγειρεύαμε όλοι μαζί, καθαρίζαμε τα σπίτια που είχαν γεμίσει νερά ή είχαν κρέατα στην κατάψυξη που είχαν χαλάσει. Κάναμε μία συλλογική δουλειά και για αυτούς που ήμασταν εκεί και για αυτούς που έλειπαν και δεν μπορούσαν να έρθουν» θυμάται.

«Ξυπνούσαμε στις 7:00 το πρωί για να προλάβουμε το φως και καθαρίζαμε με τα χέρια μας τις πέτρες από τις κατολισθήσεις» συμπληρώνει, ενώ μάλιστα αναφέρει πως οι κάτοικοι έφτιαξαν ακόμη και αυτοσχέδιο ελικοδρόμιο, γιατί το ελικόπτερο που έφερνε τις προμήθειες δεν χωρούσε στο γήπεδο του μπάσκετ.

«Μας ζήτησαν να βγούμε στο δάσος, κόψαμε τα δέντρα που εμπόδιζαν την ασφαλή προσγείωση και απογείωσή του, μαζέψαμε κλαδιά και πέτρες γιατί υπήρχε κίνδυνος να γίνει αναρρόφηση στους έλικες» διηγείται χαρακτηριστικά.

Η δύσκολη υπόθεση της αποκατάστασης

Τα έργα αποκατάστασης του οδικού δικτύου ξεκίνησαν την επόμενη ημέρα του «Daniel», ωστόσο όπως επισημαίνει ο ίδιος μόνο σε μερικά σημεία. «Οι πλευρές προσέγγισης του Ασπροποτάμου είναι δύο από την Πύλη και από την Καλαμπάκα. Επέλεξαν να δώσουν πρόσβαση σε μερικά χωριά την Καλαμπάκα. Ένα μέρος του όμως, έκτασης 10 χιλιομέτρων το άφησαν».

Πέρασαν μήνες για να προχωρήσουν οι καθ ύλην αρμόδιοι στην αποκατάσταση των υπόλοιπων υποδομών. «Η Περιφέρεια ξεκίνησε έργα προκειμένου να διευθετηθεί η κοίτη του ποταμού, φτιάχνοντας αναχώματα με άμμο για να μην υπερχειλίσει ξανά το ποτάμι και βελτίωσε υποτυπωδώς τον χωματόδρομο» όπως ενημερώνει ο Σωκράτης, ενώ συμπληρώνει πως αυτά τα αναχώματα, παρασύρθηκαν με την τωρινή κακοκαιρία.

«Περιμένουμε δύο χρόνια να έρθουν να κάνουν έργα ενώ έχει υπογραφεί σύμβαση. Ο Ασπροπόταμος είναι μία ορεινή περιοχή, είναι το διαμάντι των Τρικάλων και νιώθουμε ότι το κράτος δεν είναι πουθενά» δηλώνει ο ίδιος εκφράζοντας την αγανάκτησή του.«Δίνουν εκατομμύρια για πρόχειρες κατασκευές και εν μία νυκτί καταστρέφονται πάλι όλα» σχολιάζει ο ίδιος.

«Μας είχαν ενημερώσει ότι θα ξεκινούσαν το καλοκαίρι τα έργα, τώρα μας λένε ότι θα ξεκινήσουν την άνοιξη» αναφέρει ο κ. Μπαρμπαρούσης, εκφράζοντας την αγωνία του για την αποκατάσταση των υποδομών της περιοχής. «Θα πρέπει οι όποιες παρεμβάσεις να γίνονται σωστά, με σχέδιο και μάλιστα να παρακολουθούνται από κάποιον αρμόδιο πως υλοποιούνται σωστά» επισημαίνει ο ίδιος.

Η ιστορία επαναλαμβάνεται – Καταστράφηκαν όλα πάλι εν μία νυκτί

Δύο χρόνια μετά, η ιστορία επαναλαμβάνεται. «Με την τωρινή κακοκαιρία εγκλωβίστηκαν οι περιοχές στις οποίες το οδικό δίκτυο είχε παρασυρθεί από το ποτάμι επί Daniel και το είχαν αποκαταστήσει πρόχειρα. Η βροχή παρέσυρε τις πρόχειρες διευθετήσεις του δρόμου, ακόμη και την άσφαλτο σε ορισμένα σημεία» εξηγεί ο κ. Κωνσταντός.

Αυτή τη φορά οι κάτοικοι στην Κρανιά και τα Δολιανά παρέμειναν εγκλωβισμένοι από τις 21 Νοεμβρίου μέχρι και την περασμένο Σάββατο (29/11). «Με την τωρινή κακοκαιρία, μόνο αυτοκίνητα τύπου 4×4 μπορούν να διασχίσουν το δρόμο. Εάν έχεις ένα απλό όχημα όπως το δικό μου δεν μπορείς να πας πουθενά» αναφέρει με τη σειρά του ο κ. Μπαρμπαρούσης.

Η Κρανιά, όπως αναφέρει ο ίδιος, δεν έχει ούτε φαρμακείο, ούτε γιατρό, ούτε σούπερ μάρκετ. Οι κάτοικοι χρειάζεται να διανύσουν τουλάχιστον 50 χιλιόμετρα, για να έχουν πρόσβαση σε ένα φαρμακείο και είδη πρώτης ανάγκης, όπως μας λέει ο κ. Μπαρμπαρούσης. Αντίστοιχα, πρέπει να μεταβούν είτε στα Τρίκαλα, είτε στην Καλαμπάκα εάν χρειάζεται να διακομιστούν σε νοσοκομείο.

(*) φωτογραφίες eurokinissi

Kαλλιρόη Πεπονή (cnn.gr)