Μπορεί οι 560.000 μισθωτοί που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό να πάρουν μια ανάσα με την αύξηση στα 830 ευρώ που θα εφαρμοστεί από την 1η Απριλίου, αλλά τι γίνεται με τα 1 ,7 εκατ. μισθωτών (σε σύνολο 2.296.845) που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και λαμβάνουν μισθό πάνω από 830 ευρώ;
Πρόκειται για μια μεγάλη δεξαμενή εργαζομένων, από τους οποίους οι περισσότεροι ( 373.163 εργαζόμενοι 16,25 % ), σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΡΓΑΝΗ για το 2023 έλαβαν κατά μέσο όρο 1.000-1.200 ευρώ μηνιαίως.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι λόγω της αύξησης του κατώτατου μισθού κατά 6.41% στα 830 ευρώ μεικτά, υπάρχουν περιθώρια οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας να αυξηθούν κατά 4,5% με 5%. Μάλιστα στην πρόσφατη έκθεση της για τον κατώτατο μισθό η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού φαίνεται να επηρεάζει και τους μισθούς όσων δεν αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, καθώς η αύξησή του δημιουργεί πιέσεις για μισθολογικές αυξήσεις και για τους υπόλοιπους μισθωτούς. Εκτιμάται ότι, όπως και με την αύξηση του κατώτατου το 2019, για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυξάνεται κατά περίπου 0,4-0,5%.
Σύμφωνα με την ΕΡΓΑΝΗ οι μέσες μικτές αποδοχές το 2023 αυξήθηκαν κατά 8.57% με αποτέλεσμα ο μέσος μισθός να αγγίζει περίπου τα 1.251 ευρώ.
Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει περιθώριο οι μέσοι μισθοί να αυξηθούν κατά 3.25% και να φθάσουν το 2024 τα 1.295 ευρώ κατά μέσο όρο.
Ωστόσο, στην πραγματικότητα σύμφωνα με τα ευρήματα η διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού στις ανώτερες μισθολογικές βαθμίδες δεν ήταν ίδια. Συγκεκριμένα ήταν 4% για θέσεις εργασίας με μισθό από 950 ευρώ έως 1.050 ευρώ, 2% για θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.050 έως 1.150 ευρώ και 1% για τις θέσεις εργασίας που αμείβονται από 1.150 έως 1.250 ευρώ. Αυτό σημαίνει σύμφωνα με την ΤτΕ ότι η διάχυση του κατώτατου μισθού βαίνει μειούμενη όσο απομακρυνόμαστε από επίπεδο του κατώτατου.
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ οι μικρές επιχειρήσεις, με έως 10 εργαζόμενους, κατά μέσο όρο έχουν χαμηλότερους μισθούς σε σχέση με τις πιο μεγάλες (>10), που προσφέρουν κατά κανόνα καλύτερες αμοιβές, ενώ καταγράφονται και συστηματικές κλαδικές μισθολογικές διαφορές. Ως εκ τούτου, η επίδραση του κατώτατου μισθού δεν είναι ομοιογενής, καθώς, κατά κανόνα, επηρεάζει περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις και συγκεκριμένους κλάδους. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τις αυξήσεις του 2023, οι μισθοί αυξήθηκαν στις μικρές επιχειρήσεις κατά 8,5%, σχεδόν όσο η αύξηση του κατώτατου μισθού (9,4%), ενώ στις μεγάλες, ακριβώς επειδή έδιναν μεγαλύτερους μισθούς, κατά 5,4%. Αυτό μάλλον είχε επίδραση και στην απασχόληση, αφού στις μικρές επιχειρήσεις, που, και λόγω των αυξήσεων του κατώτατου μισθού και λόγω του αυξημένου πληθωρισμού, πιέζονται περισσότερο, η απασχόληση αυξήθηκε κατά μόλις 0,94%, ενώ στις μεγάλες κατά 2,97%.
Ο κλάδος με την υψηλότερη αύξηση είναι η ενημέρωση και επικοινωνία (106,2€), ενώ στους υπόλοιπους κλάδους η αύξηση είναι χαμηλότερη των εκατό ευρώ. Πάντως την υψηλότερη ποσοστιαία αύξηση καταγράφει ο πρωτογενής τομέας καθώς και οι κατασκευές και οι επαγγελματικές και επιστημονικές δραστηριότητες.
Ο μέσος μισθός σύμφωνα με την έκθεση του ΙΟΒΕ για το σύνολο των πλήρως απασχολούμενων κατέγραψε αύξηση κατά 4,9% το 2023 σε τρέχουσες τιμές, αγγίζοντας τα €1.439 Από την άλλη πλευρά ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό των απασχολούμενων, μεταξύ 25% και 35%, εμφανίζεται να λαμβάνει μισθό μικρότερο από τον κατώτατο μηνιαίο λόγω της ευρείας εξάπλωσης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης.
Μέσοι μισθοί και τριετίες
Μέσοι μισθοί και τριετίες: Μπορεί οι αμειβόμενοι με τον κατώτατο μισθό να δικαιούνται έως και τρεις τριετίες αλλά δε συμβαίνει το ίδιο με τους μισθωτούς που μπορεί να λαμβάνουν μισθό πάνω από τα κατώτατα όρια.
Όπως επισημαίνει ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος « Ακόμα και ένα ευρώ να παίρνει παραπάνω από τον κατώτατο μισθό ο εργαζόμενος, χάνει το δικαίωμα του επιδόματος προϋπηρεσίας. Αυτό είναι παράδοξο και αποτελεί παράφορη αδικία. Θυμίζουμε ότι οι εν ενεργεία κλαδικές συμβάσεις είναι μόλις 18 τη στιγμή που πριν τα μνημόνια ανέρχονταν σε 55.»