Ανεξαρτήτως του πώς θα επιλέξει να αντιδράσει ο Βλαντιμίρ Πούτιν και της διασύνδεσης που επιχειρεί με το μέτωπο της Ουκρανίας, το αιματοκύλισμα στη Μόσχα από τους ακραίους των ακραίων των τζιχαντιστών «υπενθυμίζει» ότι η απειλή της ισλαμικής τρομοκρατίας έχει διογκωθεί εκ νέου συνολικά για τη Δύση. Το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν (ISIS-K) έχει πλέον αναδειχθεί ως το πιο επικίνδυνο παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους με πυρήνες που απλώνονται παγκοσμίως -Αφρική, Μέση Ανατολή, Κεντρική και Νοτιοανατολική Ασία.

Εχθροί του αφγανικού βραχίονα του Ισλαμικού Κράτους είναι σχεδόν όλος ο κόσμος. Η Ρωσία βρίσκεται ψηλά στη λίστα μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, το Ισραήλ, τους Εβραίους, τους Χριστιανούς, τους σιίτες μουσουλμάνους, τους Ταλιμπάν και τους ηγέτες κρατών με μουσουλμανική πλειονότητα, τους οποίους θεωρεί «αποστάτες». Το «όραμα» των τζιχαντιστών του Χορασάν, όπως και της «μητρικής» οργάνωσης, είναι η δημιουργία ενός «καθαρού» ισλαμικού κράτους, ενός «παγκόσμιου, υπερεθνικού χαλιφάτου» που θα διέπεται από το νόμο της Σαρία στην πλέον σκληρή εκδοχή του.

Το Χορασάν αναφέρεται σε μια ιστορική περιοχή που περιλαμβάνει τμήματα του σημερινού Ιράν, του Αφγανιστάν και του Πακιστάν. Εκεί είναι πιο ενεργή η τζιχαντιστική τρομοκρατική οργάνωση, και εκεί θέλει να δημιουργήσει μία ζώνη υπό το δικό της έλεγχο εντός ενός «χαλιφάτου» του ISIS. Η οργάνωση συγκροτήθηκε στο Αφγανιστάν το 2015, δύο χρόνια πριν καταρρεύσει το αυτοανακηρυχθέν «χαλιφάτο» του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία.

Έως το 2018 είχε φθάσει να είναι η τέταρτη πιο επικίνδυνη οργάνωση παγκοσμίως σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών και Ειρήνης. Σήμερα, είναι το πιο επικίνδυνο και ακραίο παρακλάδι των τζιχαντιστών, το οποίο μαζί με την Αλ Κάιντα ενισχύεται διαρκώς -και εξαπλώνεται- αφότου το Αφγανιστάν επανήλθε υπό την κυριαρχία των Ταλιμπάν, το 2021.

Το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν ήλθε στο παγκόσμιο προσκήνιο μετά την φονική βομβιστική επίθεση έξω από το αεροδρόμιο της Καμπούλ, εν μέσω της χαοτικής απόσυρσης των Ηνωμένων Πολιτειών, τον Αύγουστο του 2021. Δεκατρείς Αμερικανοί στρατιωτικοί και 170 Αφγανοί νεκροί ήταν ο απολογισμός. Τον επόμενο χρόνο, η οργάνωση χτύπησε τη ρωσική πρεσβεία στην Καμπούλ. Το ISIS-Κ τρέφει μίσος για τους Ταλιμπάν, δεν είναι… αρκετά ακραίοι και δεν τους αναγνωρίζει ως νόμιμη ισλαμική ηγεσία καθώς δεν δεσμεύονται και σε μία «παγκόσμια ισλαμική τζιχάντ».

Μέχρι πρότινος, οι περισσότερες από τις πιο φονικές επιθέσεις του ISIS-K είχαν πραγματοποιηθεί στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν. Χτυπά αδιακρίτως και με πρωτοφανή βιαιότητα. Στόχος του έχει γίνει μαιευτήριο στην Καμπούλ το 2020, με δεκάδες θύματα. Αιματοκύλισε επίσης το Πανεπιστήμιο της Καμπούλ το ίδιο έτος, ενώ θεωρείται υπεύθυνο και για την φρικτή βομβιστική επίθεση με παγιδευμένο όχημα έξω από λύκειο θηλέων το 2021 στο Πακιστάν.

Ήδη από την εποχή της βομβιστικής επίθεσης στο αεροδρόμιο της Καμπούλ είχαν γεννηθεί ανησυχίες για το κατά πόσο το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν μπορεί να αποτελέσει ευρύτερη περιφερειακή απειλή αν όχι παγκόσμια, και οι φόβοι εντείνονται μετά το χτύπημα στη Μόσχα. Τον Μάρτιο του 2023, ο επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των Ηνωμένων Πολιτειών προειδοποιούσε ότι το ISIS-K αναβαθμίζεται όλο και περισσότερο και ότι η Ευρώπη ή η Ασία είναι πιο πιθανοί στόχοι για τρομοκρατικές επιθέσεις που «ξεκινούν» από το Αφγανιστάν παρά οι ΗΠΑ. Τρεις ημέρες πριν το αιματοκύλισμα της 23ης Μαρτίου, η διακυβέρνηση Μπάιντεν είχε προειδοποιήσει το Κρεμλίνο για τον κίνδυνο εκδήλωσης επίθεσης.

Τόσο το Ισλαμικό Κράτος, όσο και το αφγανικό παρακλάδι του, είχαν διακηρύξει εδώ και καιρό την πρόθεσή τους να πλήξουν τη Ρωσία. Έχουν επικαλεστεί την προηγούμενη στρατιωτική κατοχή του Αφγανιστάν από τη Ρωσία τη δεκαετία του 1980 και τη μακρά ιστορία καταστολής των μουσουλμανικών κοινοτήτων στη Ρωσία, ιδίως στον Βόρειο Καύκασο. Στους πολέμους της Τσετσενίας τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν οι δυνάμεις της Μόσχας ισοπέδωσαν την πρωτεύουσα, Γκρόζνι, ήλθε να προστεθεί για τους τζιχαντιστές η εμπλοκή της Μόσχας που κράτησε όρθιο το καθεστώς του Μπασάρ αλ-Άσαντ στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας. Στο Αφγανιστάν, το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν θεωρεί τη Ρωσία σύμμαχο των Ταλιμπάν.

«Η Ρωσία βρίσκεται στην κορυφή ή κοντά στην κορυφή της λίστας του ISIS εδώ και πολλά χρόνια», δηλώνει στο CNN o Nτάνιελ Μπάιμαν, διευθυντής του προγράμματος Στρατηγικών Σπουδών Ασφάλειας του Πανεπιστημίου Georgetown. Υπογραμμίζει τον κρίσιμο ρόλο της Μόσχας στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας, όταν παρενέβη για να υποστηρίξει το καθεστώς Άσαντ και να αποκρούσει το ISIS, και παράλληλα σημειώνει ότι το μένος για τους Ταλιμπάν επειδή «είναι πολύ κοντά στη Ρωσία».

Η διασύνδεση μεταξύ ISIS και ISIS-K δεν είναι απολύτως σαφής. Μοιράζονται ιδεολογία και τακτικές, αλλά το βάθος της σχέσης τους -όπως η αλυσίδα διοίκησης και ελέγχου- δεν έχει ποτέ καθοριστεί πλήρως, κατά τους ειδικούς. Αυτό όμως που είναι σαφές είναι πως η συνεχής ενίσχυση τόσο του ISIS-Κ, όσο και της Αλ Κάιντα πρέπει να απασχολήσει τις δυτικές κυβερνήσεις πολύ περισσότερο απ’ ότι ήδη αναγνωρίζουν, αναφέρει σε άρθρο του στην ηλεκτρονική επιθεώρηση The Conversation ο Γκρεγκ Μπάρτον, επικεφαλής της έδρας Παγκόσμιων Ισλαμικών Σπουδών του αυστραλιανού Ινστιτούτου «Alfred Deakin».

«Θα πρέπει να προετοιμαστούμε για περαιτέρω απόπειρες επιθέσεων -όχι μόνο στη Ρωσία αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. […] Οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν συλλάβει πολλά μέλη του ISIS-K. Μετά από χρόνια προειδοποιήσεων ότι το Ισλαμικό Κράτος ανασυγκροτούσε την ικανότητα και την αποφασιστικότητα να επαναλάβει μια διεθνή τρομοκρατική εκστρατεία, η επίθεση της Παρασκευής δείχνει ότι η απειλή είναι άμεση και ουσιαστική», επισημαίνει.

Και συμπληρώνει πως η επίθεση στη Μόσχα «είναι μία σαφής υπενθύμιση ότι δεν πρέπει να κοιτάξουμε αλλού και να συνεχίσουμε να νίπτουμε τας χείρας μας από κάθε προσπάθεια βελτίωσης της κατάστασης στο Αφγανιστάν. Δεν υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, αλλά το να στρέφουμε το βλέμμα μας αλλού και να μην κάνουμε τίποτα, θα κάνει την κατάσταση χειρότερη».

Από την επομένη της τρομοκρατικής επίθεσης στη Μόσχα, ευρωπαϊκές χώρες, με πρώτες τη Γαλλία και την Ιταλία, λαμβάνουν αυξημένα μέτρα ασφαλείας. Ειδικά στη Γαλλία βρίσκεται στο «κόκκινο» το επίπεδο συναγερμού για τρομοκρατική απειλή, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένα μέτρα και ενισχυμένες περιπολίες σε δημόσιους χώρους, περιλαμβανομένων σιδηροδρομικών σταθμών. Το Παρίσι εστιάζει ειδικά στην ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων, με τον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν να δηλώνει ότι το Ισλαμικό Κράτος του Χορασάν έχει αποπειραθεί να πραγματοποιήσει επιθέσεις και στη Γαλλία, οι γαλλικές αρχές «είναι και θα είναι έτοιμες» αλλά «δεν υπάρχει ποτέ μηδενικός κίνδυνος».

liberal.gr