
Ιατρικά λάθη που αποκρύπτονται, πρωτόκολλα που δεν τηρούνται σε σηµαντικές διαδικασίες για την ασφάλεια του ασθενούς, όπως πριν και µετά το χειρουργείο, ανορθολογική κατανοµή του προσωπικού. Αυτά είναι κάποια από τα σηµαντικότερα ευρήµατα που εντόπισε ο Οργανισµός ∆ιασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (Ο∆ΙΠΥ) µετά την αξιολόγηση που πραγµατοποίησε σε 50 νοσοκοµεία σε όλη τη χώρα και παρουσιάζει η εφημερίδα «Καθημερινή» (Αλεξία Καλαϊτζή).
Ενδεικτικά, παρατηρήθηκε ελλιπής ταυτοποίηση δειγµάτων, π.χ. βιολογικών και ιστοπαθολογικών, δίχως τα σχετικά παραπεµπτικά για τη διενέργεια των σχετικών εξετάσεων, ενώ εντοπίστηκαν απαρχαιωµένες πρακτικές ταυτοποίησης ασθενών, όπως για παράδειγµα µε βάση την κλίνη.
Υποδήλωση των ανεπιθύµητων συµβάντων, µη τήρηση των πρωτοκόλλων σε σηµαντικές διαδικασίες, υποστελέχωση και µη ορθολογική κατανοµή του ανθρώπινου δυναµικού. Αυτά είναι κάποια από τα σηµαντικότερα ευρήµατα που εντόπισε ο Οργανισµός ∆ιασφάλισης της Ποιότητας στην Υγεία (Ο∆ΙΠΥ), έπειτα από την αξιολόγηση που πραγµατοποίησε σε 50 νοσοκοµεία ανά τη χώρα.
Ο ανεξάρτητoς οργανισµός ήταν αυτός που κλήθηκε για αυτοψία στο Τζάνειο νοσοκοµείο προκειµένου να διερευνήσει την υπόθεση πίσω από τη µετάγγιση λάθος οµάδας αίµατος σε 62χρονη ασθενή, η οποία έπειτα από ηµέρες νοσηλείας στη ΜΕΘ κατέληξε στις αρχές της εβδοµάδας. Οι αστοχίες που εντόπισε στη συγκεκριµένη περίπτωση αντανακλούν τα ευρύτερα προβλήµατα του συστήµατος υγείας, καθώς και λάθη που σχετίζονται µε µια σειρά παραγόντων που συναντώνται και σε άλλα νοσοκοµεία.
Οι αξιολογήσεις των νοσοκοµείων και ακολούθως οι συντάξεις εκθέσεων ξεκίνησαν το 2022. Ο οργανισµός ζητούσε τις αυτοαξιολογήσεις των νοσοκοµείων, πραγµατοποιούσε αυτοψίες µε δικά του κλιµάκια και συνοµιλούσε µε το προσωπικό των νοσοκοµειακών ιδρυµάτων. Οι εκθέσεις έχουν κοινοποιηθεί στο υπουργείο Υγείας. Ακολουθούν 10 βασικά συµπεράσµατα που εξήγαγε ο Ο∆ΙΠΥ:
1 Ο οργανισµός παρατήρησε πως υπάρχει άνιση και άκριτη κατανοµή του όγκου των περιστατικών, µε κάποια νοσοκοµεία –κυρίως τα µεγάλα, πανεπιστηµιακά– να δέχονται πολύ µεγαλύτερες πιέσεις απ’ ό,τι άλλα, χωρίς όµως να υπάρχει και η αντίστοιχη ορθολογική κατανοµή των ανθρώπινων και υλικοτεχνικών πόρων, ώστε να µπορούν να τις υποστηρίξουν. Τη στιγµή που υπερκαλύπτεται η δυναµικότητα κάποιων νοσοκοµείων, άλλα νοσοκοµεία εµφανίζουν 40%-50% πληρότητα.
Σύµφωνα µε τα συµπεράσµατα της έκθεσης, φαίνεται πως αρκετά περιστατικά θα µπορούσαν να αντιµετωπιστούν είτε τοπικά είτε µέσω πρωτοβάθµιας φροντίδας και να µην οδηγηθούν στις εφηµερίες. Ο οργανισµός προτείνει να αναδιαµορφωθεί ο υγειονοµικός χάρτης βάσει των αναγκών που παρουσιάζουν οι πολίτες σε διαφορετικές περιοχές στη χώρα.
2 Σε ένα κλίµα υποστελέχωσης και εξουθένωσης του προσωπικού παρατηρείται µη συστηµατική εφαρµογή των αρχών αποτελεσµατικής αξιοποίησης του ανθρώπινου δυναµικού, µε χαρακτηριστικό παράδειγµα την άσκηση καθηκόντων νοσηλευτικής από βοηθούς ειδικά σε νυκτερινές βάρδιες, σε αντίθεση µε την επαγγελµατική νοµοθεσία, έλλειµµα σε ειδικευµένους νοσηλευτές και ανάγκη εξορθολογισµού της τοποθέτησης και αξιοποίησης του νοσηλευτικού προσωπικού. «Υπάρχει σηµαντική ανάγκη για συνεχιζόµενη εκπαίδευση και επικαιροποίηση γνώσεων», σηµειώθηκε.
3 Παρατηρήθηκε «επισφάλεια σε κρίσιµες διαδικασίες», µε χαρακτηριστικά παραδείγµατα την ελλιπή ταυτοποίηση δειγµάτων, όπως βιολογικών και ιστοπαθολογικών, δίχως τα σχετικά παραπεµπτικά για τη διενέργεια των σχετικών εξετάσεων ή την απουσία καταγεγραµµένων οδηγιών για τη διάλυση - χειρισµό των κυτταροστατικών φαρµάκων. Τα περισσότερα είναι προφορικές οδηγίες, ωστόσο θα πρέπει να καταγράφονται γραπτώς στο σύστηµα, ώστε να µειώνεται η περίπτωση λάθους.
4 Εντοπίστηκαν απηρχαιωµένες πρακτικές ταυτοποίησης ασθενών, όπως για παράδειγµα µε βάση την κλίνη. Την ίδια στιγµή το βραχιόλι ταυτοποίησης δεν εµπλέκεται ουσιαστικά στα σηµεία φροντίδας που απαιτείται. «Θα πρέπει να υιοθετηθεί και να εφαρµόζεται απαραίτητα διαδικασία συστηµατοποιηµένης ταυτοποίησης ασθενών και έλεγχος συµµόρφωσης µε αυτήν».
5 Παρατηρήθηκε υποδήλωση «παραλίγο» ή «σοβαρών συµβάντων»
Τα λάθη πίσω από τη µοιραία µετάγγιση στην 62χρονη ασθενή στο Τζάνειο αντανακλούν τα ευρύτερα προβλήµατα.
και απουσία δοµηµένης διαδικασίας διερεύνησης των συστηµικών αιτιών τους, ώστε να υιοθετούνται δράσεις συστηµικές και οριζόντιες (προληπτικές, ώστε να µην επαναληφθεί το εκάστοτε συµβάν), καθώς και για την πρόληψη καταγγελιών. Σύµφωνα µε πληροφορίες της «Κ», θα ξεκινήσει µια πλατφόρµα δήλωσης τέτοιων συµβάντων σε όλα τα νοσοκοµεία, όπως είχε γίνει πιλοτικά στο «Αγία Ολγα», ώστε να εντοπίζεται πού υπήρξε αστοχία.
6 ∆εν τηρούνται σε κάθε περίπτωση ή δεν είναι πάντα επικαιροποιηµένα τα πρότυπα και οι διαδικασίες που αφορούν την περιεγχειρητική ασφάλεια, δηλαδή τα πρωτόκολλα που πρέπει να τηρούνται πριν και µετά το χειρουργείο για την ασφάλεια του ασθενούς. Σύµφωνα µε τον Ο∆ΙΠΥ, σηµαντική προτεραιότητα πρέπει να αποτελεί η εφαρµογή εντός του χειρουργείου της λίστας ελέγχου ασφάλειας ασθενούς στο χειρουργείο (του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας) και να συµπληρωθούν οι κανονισµοί χειρουργείου µε τις σχετικές αναγκαίες διαδικασίες.
7 Απουσιάζει η ποιοτική αποτύπωση και αξιολόγηση της ορθολογικής χορήγησης και χρήσης των αντιβιοτικών, µε αποτέλεσµα η κατανάλωση των αντιβιοτικών να παραµένει σε υψηλά επίπεδα και να παρατηρείται πολυανθεκτικότητα των παθογόνων.
8 ∆ιαπιστώθηκε ελλιπής συµπλήρωση του ιατρικού φακέλου ή απουσία τεκµηρίωσης, όπως νοσηλευτική παρακολούθηση, πορεία νόσου, νοσηλευτικό και ιατρικό ιστορικό.
9 ∆ιαπιστώθηκαν κενά στη συνεννόηση ή τη συνεργασία του ανθρώπινου δυναµικού και της διοίκησης των νοσοκοµείων µε τις θεσµοθετηµένες επιτροπές στα νοσοκοµεία µε διάφορα αντικείµενα, όπως ο έλεγχος των ενδονοσοκοµειακών λοιµώξεων. Υπάρχει «απουσία συνεργατικού µοντέλου διοίκησης» µε τις επιτροπές, σηµειώθηκε, µε αποτέλεσµα να µη γίνεται σωστή επιτήρηση εφαρµογής των πρωτοκόλλων. Παράλληλα, επισηµάνθηκε πως αυτές οι επιτροπές πρέπει να είναι σωστά στελεχωµένες έτσι ώστε να είναι λειτουργικές, και όχι επιτροπές «σφραγίδα».
Από τον οργανισµό συστήθηκε επίσης συγκεκριµένα ότι οι επιτροπές µεταγγίσεων και φαρµάκων θα πρέπει να αναπτύξουν ή να βελτιώσουν το σχέδιο δράσης για την εκπόνηση των αναγκαίων διαδικασιών και των σχετικών πρωτοκόλλων, όπως αυτές απορρέουν από τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσµιου Οργανισµού Υγείας και επιστηµονικών ενώσεων και επιτροπών.
10 Στο ίδιο πλαίσιο αναφέρθηκε πως τα «νοσοκοµεία στην πλειονότητά τους χρειάζονται βελτίωση στην εκπόνηση και ουσιαστική παρακολούθηση επιχειρησιακού σχεδιασµού», στον οποίο θα τίθεται ξεκάθαρα ποιοι φορείς έχουν ποιες αρµοδιότητες, ποιοι λαµβάνουν τις αποφάσεις και ποιοι λογοδοτούν.
Λ.Ε. kosmoslarissa.gr (από το ρεπορτάζ της Καθημερινής)